Manisa'daki toplantı öncesinde TARSİM Yönetim Kurulu Başkanı İsmail Kemaloğlu, Başkan Yardımcısı Dr. Ahmet Genç, Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Müdür Yusuf Cemil Satoğlu ve diğer yöneticilerle tarım sigortaları üzerine sohbet ettiğini belirten Yıldırım, yapılan sohbetten ve toplantıdan edindiği bilgileri 11 başlıkta özetledi.
UZUN VADEDE GELİR İSTİKRARI
Tarım sigortaları ile tarımsal üretimin sürdürülebilirliğinin sağlanması ve risklerden doğabilecek belirsiz kamu bütçe yükünün planlı hale getirilerek, üreticilerin uzun vadeli gelir istikrarına kavuşturulması amaçlanıyor.
10 YIL ÖNCE BAŞLADI
Türkiye'de devlet destekli tarım sigortaları uygulaması 10 yıl önce çıkarılan 5363 Sayılı Tarım Sigortaları Yasası ile başladı. Bu çalışmaları yürütmek üzere kurulan Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM)'nun 7 kişilik yönetim kurulunun 4 üyesi kamudan,2'si sivil toplum kuruluşlarından 1 üye de işletici şirket temsilcisinden oluşuyor.
TARSİM KAR AMACI GÜTMÜYOR
TARSİM'in iş ve işlemleri, 23 sigorta şirketinin eşit sermaye ile kurdukları Tarım Sigortaları Havuz İşletmesi A.Ş. tarafından yapılıyor. Şirketin kar amacı yok. Sanıldığının aksine özel bir şirket değil. TARSİM A.Ş. ortağı sigorta şirketleri, acenteleri aracılığıyla poliçe düzenliyor ve komisyon alıyor. Sigorta şirketlerinin hasar tazminatı ödemesi ve ekspertiz konularında hiçbir sorumlulukları yok. Tazminatlar TARSİM tarafından ödeniyor.
GÖNÜLLÜLÜK ESASINA DAYALI
Tarım sigortalarında gönüllülük esas. Tarım Yasası'na göre Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS), Türkvet ve diğer kayıt sistemlerine kayıtlı çiftçiler prim desteğinden yararlanabiliyor.
DEVLET TÜM BRANŞLARDA YÜZDE 50 PRİM DESTEĞİ VERİYOR
Devletin pirim desteği oranı, 2015 yılı için tüm branşlarda yüzde 50, sadece açık alanda yetiştirilen meyvelerde yüzde 66.7'dir. 2015 yılı itibariyle Bitkisel Ürün, Büyükbaş Hayvan Hayat,Küçükbaş Hayvan Hayat,Kümes Hayvanları Hayat,Su Ürünleri Hayat ve Arıcılık(Arılı Kovan) Sigortaları olmak üzere 7 branşta poliçe düzenleniyor. Tüm sigorta branşlarında başlangıç,yenileme ve hasarsızlık indirimi uygulanıyor.
TEMİNAT KAPSAMINA ALINAN RİSKLER HER YIL YENİDEN BELİRLENİYOR
Tarım sigortalarında teminat kapsamına alınan riskler, bölgeler ve ürünler, Bakanlar Kurulu tarafından alınan kararlar doğrultusunda her yıl yeniden belirleniyor.
ÇİFTÇİ NE KADAR PRİM ÖDÜYOR?
Tarım sigortası yaptıran çiftçiler 2015 yılında 1 dekar buğday için ortalama 4,5 lira, 1 dekar ayçiçeği için ortalama 2,8 lira, 1 dekar üzüm için ortalama 101,8 lira (don riski dahil), 1 dekar fındık için ortalama 36,1 lira (don riski dahil) sigorta primi ödüyor.
10 YILDA 2.24 MİLYAR LİRA HASAR ÖDEMESİ YAPILDI
Tarım sigortalarının başladığı 1 Haziran 2006'dan 22 Ekim 2015'e kadar 5 milyon 807 bin sigorta poliçesi kesildi. Kesilen poliçeler karşılığında 1,86 milyar lira prim ödenirken, 2,24 milyar lira hasar ödemesi yapıldı. Toplamda 68,5 milyar lira tarımsal varlık sigortalandı. Hayvan sigortaları açısından bakıldığında 2.4 milyon büyükbaş,1.9 milyon küçükbaş ve 46.7 milyon kümes hayvanı sigortalandı.
BU YIL 1 MİLYON 315 BİN HEKTAR ALANDA SORUN YAŞANDI
Bu yıl ülke genelinde 70 ilde 1 milyon 315 bin hektar alanda sorun yaşandı. Manisa da en çok sorun yaşanan illerden birisi. Yıl başından 22 Ekim'e kadar 49 bin 811 sigorta poliçesi kesildi. Kesilen poliçeler karşılığında 51 milyon lira prim desteği ödenirken, Ekim sonu itibarıyla ödenecek hasar tazminatı 240 milyon lira. TARSİM Yönetim Kurulu toplantı sırasında 240 milyon liralık temsili çeki Manisa Valisi Erdoğan Bektaş'a verdi. Manisa'da bu yıl 14 bin 393 üreticinin Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri'ne olan düşük faizli zirai kredi borçları ertelendi.
EKSPERTİZ RAPORLARI ÇOK ÇELİŞKİLİ
Toplantıda söz alan çiftçiler, TARSİM yöneticileri, sigorta acenteleri sigorta eksperlerinden şikayetçi olduklarını dile getirdi. Ekspertiz raporları çok çelişkili. Bu konunun mutlaka ele alınmasında yarar var. Çiftçiler ayrıca muafiyet oranlarının yüksek olmasından şikayetçi.
ÇİFTÇİ DOĞAL AFET OLDUĞUNDA SİGORTA YAPTIRIYOR
Özetle, tarım sigortaları konusunda çiftçi duyarlı. Ancak, doğal afet yaşanan yılın ertesi, daha çok sigorta yapılıyor, daha çok poliçe kesiliyor. TARSİM Yönetim Kurulu Başkanı İsmail Kemaloğlu'nun söylediği gibi tarım sigortalarında sadece zararın tazmin edilmesi değil, üreticinin gelir kaybının minimize edilmesi ana hedef olmalı.
