****Tarımsal Destekleme bütçesinin sadece % 16,81’i hayvancılığa ayrılmış!!!
Öncelikle yeni yılın ülkemize mutluluk, barış, huzur ve sağlık getirmesini diliyorum. Ayrıca yeni yılda çiftçimize iyi hasatlar, kazançlar ve en önemlisi yüzlerinin gülmesi ve mutlu olmalarını temenni ediyorum.
**Bütçe Kanun teklifi, Türkiye Büyük Millet Meclisine sunulduğunda, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’yı, 19.10.2024 tarihli yazımda uyarmıştım. Yeni yılın yani 2025 yılının tarım ve çiftçimiz açısında daha zor bir yıl olacağını bu nedenle Tarım ve Orman Bakanlığının Bütçesine ayrılan bütçenin mutlaka Mecliste artırılması gerektiğini belirtmiştim. Ne yazık ki Bütçe Teklifi her zaman olduğu gibi geldi ve Meclisten geçti.
***Bu yılda hayat pahalılığı devam edecek. Yoksulluk artacak. Şunu herkes artık biliyor. Enflasyon Mayıs ayına kadar BAZ etkisiyle %5-10 puan düşecek. Bunun siyasiler başarı gibi anlatmaya başladılar. Yine enflasyon çift rakamlı olacak… Yükselme riskinin olduğu unutulmamalıdır.
****Bütçe Kanunu yürürlüğe girdi!
****Tarımsal desteklemelerle ilgili harcama kalemine 135.073.690.000 TL ödenek ayrıldı.
**Tarımsal desteklemeler, “gayrisafi millî hasılanın yüzde birinden az olamaz” hükmüne rağmen diğer yıllar olduğu gibi bu yılki bütçede tarımsal destekler % 1’in altında kaldı. Yıllardır Kanuna uyulmuyor. Bu yılda uyulmadı.
**2025 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu 31 Aralık 2024 Tarihli 32769 sayılı 1. Mükerrer Sayılı Resmi Gazete’de yayınlandı.
**Ülkemizde bütçe 3 yıllık yapılır. Ancak sadece “Bütçe Kanunu” tek yıllık bir kanundur. Her yıl hazırlanmak zorundadır.
**Merkezi yönetim bütçesinin hazırlanması, uygulanması ve kontrolüne ilişkin usul ve esasların düzenlendiği 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa göre bütçe; belirli bir dönemdeki gelir ve gider tahminleri ile bu tahminlerin uygulanmasına ilişkin hususları gösteren ve usulüne uygun olarak yürürlüğe konulan belgeyi ifade etmektedir.
**Bütçe tahmindir. İyi bir bütçe tahminlere en fazla yaklaşandır. Ek bütçe yapılırsa, iyi bir bütçe tahmini yapılmadığı söylenir.
***Bu Kanun 1/1/2025 tarihinde yürürlüğe girecek...
***Tarım ve Orman Bakanlığının Bütçesi 2024 yılında: 283.124.800.000 TL’dir. Tarımsal desteklemelerin içinde bulunduğu Cari Transferler (05) ödeneği 118.986.736.000 TL’dir. Bu ödeneğin tarımsal destekleme ödeneklerine ayrılan ödeneği 91.627.690.000 TL olmuştu.
***Tarım ve Orman Bakanlığının 2025 yılında Bütçesi: 438.122.123.000 TL’dir. Tarımsal desteklemelerin içinde bulunduğu Cari Transferler (05) ödeneği 182.840.688.000 TL’dir. Bu ödeneğin tarımsal destekleme ödenekleri ile ilgili harcama kalemine ayrılan ödeneği 135.073.690.000 TL oldu.
***Tarımsal destekleme ödeneklerine ayrılan ödenekte artış yaklaşık % 47,41 oldu. Ancak tarımda girdilerin çoğu ithal edilmektedir. O nedenle doların çok yüksek olması, pahalılık, enflasyon, paramızın değerinin düşük olması dikkate alındığında bu artışın yeterli olamayacağı görülmektedir.
****Ayrıca bugün için tarımsal destekleme bütçesi 135.073.690.000 TL olup, her ay enflasyon kadar değer kaybedecektir. Çiftçimiz örneğin 10 ay sonra destekleme ödemesini alırsa ve 10 ay sonra toplam enflasyon örneğin %30 olursa, aldığı destekleme ödemesinde %30 kayıp olacaktır. Yıllık destekleme artışı %47,41 değil %17,41 (47,41-30=17,41) olacaktır. Bu enflasyon farkı mutlaka çiftçimize ödenmelidir.
****Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Bakanlığın bu tarımsal destekleme bütçesi ile 2025 yılında “Yeni Destekleme Modelini” nasıl uygulayacaktır?
****Bakanlığın araştırmaya, bitkisel üretime, hayvansal üretime, balıkçılık ve su ürünlerine, gıdaya, il müdürlüklerine ve eğitim ve yayın ile destekleme bütçesi aşağıdaki tabloda belirttim. Örneğin hayvancılık desteklemelerine ayrılan destekleme bütçesi 22.709.300.000 TL olup tarımsal destekleme bütçesinin ancak % 16,81 olur!
Acaba Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Bakanlığın, 2024 yılında yapılan tarımsal desteklemelerle ilgili “Etki Analizlerinin” paylaşılmasının sağlar mı?
Acaba 2025 yılı tarımsal destekleme bütçesinin Tarım ve Orman Bakanlığında dağılımı nasıl gerçekleşti?
***Bu yılda tekrar belirteyim. Çiftçi, tarımdan hızla uzaklaşıyor. Bu destekleme politikası ile bu hız artacaktır. Tarım sektörüne ve çiftçiye daha fazla tarımsal bütçe ayrılmalıydı. Tarım ve Orman Bakanlığı bu konuda risk planlarını hazırlamalıdır. Şimdiden önlem alınmalıdır. Topraktan, tarımdan, buğdaydan vazgeçemeyiz..
****Tarım ve Orman Bakanlığının, 2025 Yılı Yatırım Bütçesi;
Yatırımlarla ilgili, Sermaye giderleri (06) 9.829.397.000 TL ve Sermaye Transferleri (07) 173.940.955.000 TL olup, toplam 183.770.352.000 TL’ dir.
Bu konu yani yatırımlarla ilgili “2025 Yılı Yatırım Programının Kabulü ve Uygulanmasına Dair Karar” bekleniyor. Bu kararın Ocak 15 kadar açıklanması gerekmektedir. Devletin yatırım programına sunulan yatırım projeleri bulunur.
Bu projelerden devam edenler hangisi, yeni kabul edilen projeler neler ve bunlara ayrılan ödenekler ne kadar?
Hala bu yatırım programında 25-30 yıllık etüdü, fizibilitesi bugün için geçerli olmayan projeler yine var mı?
Nasıl bir uygulama yapılacak? Bu sorularımızın cevabını alacağız.
