Hasat zamanı ne yapmalı?
Ceviz bahçesinde hasadın ne zaman yapılacağı konusunda bir tarih vermek mümkün değildir. Cevizin cinsi, bölgenin iklimi, o yıl ki yağış , sıcaklık değerleri ve bahçenin rakımı gibi birçok faktör hasat zamanını değiştirmektedir.
Nemli bölgelerde ve bazı çeşitlerde yeşil kabuğun çatlamaya başlaması hasat tarihinin geldiğini gösterirken kurak ve sıcak yerlerde ve yıllarda yeşil kabuk çatlamadan birkaç hafta önce hasat tarihi geçmiş olabilir.
Her bölge ve bahçe için yaklaşık hasat tarihi belirlenmeli ve her yıl iklime bağlı olarak bu tarihin değişebileceği dikkate alınmalıdır.
Hasadın zamanını belirlerken koparıp içini açtığımız meyvelerde şunlara dikkat etmeliyiz:
Ceviz iç dolgunluğunu tamamlamış olmalı, içinde boş yer kalmamalı.
Ceviz içinin özellikle uç bölgelerinde yumuşak bölüm kalmamalı.
Odunsu kabuk yeterince sertleşmiş olmalı.
Ceviz içinin arasındaki yenmeyen odunsu ara kısımlar koyulaşmaya, kahverengine dönmeye başlamalı.
Ceviz esmerleşmeye başlamamış olmalı.(Yüksek rakımlara dikilmesi gereken çeşitlerin düşük rakım ve sıcak yerlere dikilmesinde iç kararması kaçınılmaz olur. Bu hataya düşmemek için bahçe kurarken çeşit seçimine çok önem verilmelidir.)
Yapılan incelemede yukarıdaki maddeler oluşmuşsa hasat zamanı gelmiş demektir. Hemen hasada başlanmalı ve o tarih not edilmelidir.
Hasat nasıl yapılmalı?
Öncelikle hasattan önceki 20 günlük sürede ağaçlar en az iki kez yeterince sulanmış olmalıdır, bu hasadın kolaylığı ve meyvenin kalitesi açısından çok önemlidir. Hasat zamanının geldiği tespit edilince hasat olabildiğince seri yapılmalı. Sıcak saatlerde hasada ara verilmelidir.
Hasat mümkün olduğunca ağaç ve dalları silkelenerek yapılmalı ve sırıkla vurularak yapılmamalıdır. Sırıkla yapılan hasatta iki sakınca doğmaktadır. Birincisi aldığı darbeler sırasında kabuğu çatlayan cevizlerin stoklama süresi içinde erken bozulması, ikincisi de darbe alan sürgün uçlarındaki bir sonraki yılın meyve gözlerinin tahrip edilmesidir. Bu tahribat bir sonraki yıl ciddi bir ürün kaybına yol açmaktadır.
Silkeleyerek ceviz hasadı yapma konusunda geliştirilmiş çok güzel araçlar mevcuttur. Lastik tekerli ve paletli olan bu araçlar ağaçları gövde ve dallarından lastikli kıskaçlarıyla kavrayarak ağacı sarsıp meyvelerin yere dökülmesini sağlamaktadır. Yurtdışında geliştirilen bu araçlar küçük bahçeciler tarafından satın alınamayacak kadar pahalılar. Umuyoruz ki biçerdöver işletmecileri gibi yakın bir zamanda ceviz hasat araçları da bazı girişimciler tarafından çiftçimizin hizmetine sunulur. Zeytin hasadında kullanılan sarsıcı makineler de bazı değişikliklerle cevizde de kullanılabilmektedir.
Hasat sonrası
Silkelenerek ağaç dibine dökülen cevizler çok seri bir şekilde toplanıp hemen yeşil kabuğundan çıkartılmalıdır. Cevizi yeşil kabuğundan ayırmak ve yıkamak için yapılan makinelerin kullanılmasını tavsiye ediyoruz. Yeşil kabuktan ayrılan cevizler gölge ve havadar bir yerde karıştırılarak kurutulmalıdır. Yeterince kurutulan cevizler hava sirkülâsyonu olan çuval vb. bir ambalajda uygun ortamda depolanmalıdır. Gerekmedikçe cevizler sert kabuklarından çıkartılmamalı. Şunu unutmamalıyız ki iç cevizin sağlıklı saklanması çok zor ve saklama süresi çok kısadır.
