Kahveci, yazısında şunları kaydetti:
ÇİFTÇİ NEREDE?
Tarım Üretici Fiyat Endeksi 2015 serisi 2010 yılından başlıyor. Bu nedenle karşılaştırmayı 2010-2017 yılları arasında yapıyoruz.
Ülkede genel fiyatlar %61,5
Gıda fiyatları %74,0
Sebze fiyatları %83,2 artıyor.
İşte tam bu yıllar arasında Tarım Ürünleri Üretici Fiyatları ise sadece yüzde 59,0 artıyor.
Bakınız bu hesapta yıllık ortalama fiyat endeksini alıyoruz. Yani yılın bir ayını baz alarak mevsimsel etkilere gitmiyoruz. Dolayısı ile çiftçinin ürettiği ürünü satış fiyatı enflasyonun bile altında kalmış olduğu çok açık görülüyor.
Ama daha temel sorunu da ekleyelim: Tarım üretici fiyatları hasat zamanlarında hızla düşüyor. Aslında çiftçi o düşük fiyattan ürününün büyük kısmını elinden çıkartıyor. O nedenle hasat zamanı satılan ürün ağırlığı ile bir hesap yapılsa çiftçinin ne kadar daha büyük kayıpta olduğu anlaşılacak.
DOMATES ÖRNEĞİ!
Gelin olayı bir örnek üzerinden yeniden izah edelim. Gerçi TÜİK'in daha domates fiyatını bile aynı tarihlerde farklı yayınladığını görünce bu işi nasıl başaracağımız da oldukça zor.
İlk Tarım Ürünleri Üretici Endeksi hesabında domates fiyatı yaz aylarında yer alıyor. Yani Mayıs-Ekim arasında çiftçinin domates sattığı kabul ediliyor.
2009 yılı Mayıs-Ekim arası çiftçinin domates satış fiyatı: 0,75 lira
2009 yılı Mayıs-Ekim arası domates raf fiyatı: 1,08 lira
Tarla fiyatı-raf fiyatı farkı %45
2010 yılında aynı zaman aralığında fiyatlar tarlada 1,02 liraya, rafta ise 1,58 liraya çıkıyor. Makas ise %55,5... 2011 yılında 0,92 lira tarla fiyatı ve 1,20 lira raf fiyatı ile fark yüzde 31,0'e düşüyor.
Gelelim 2016 yılı Mayıs-Ekim dönemine: Tarlada 1,18, rafta 2,10 ve fark %78,0
2017 yılında tarlada 1,25, rafta 2,32 ve fiyat farkı yüzde 85,4.
2018 yılı ilk 5 ay: Tarla fiyatı 1,64; raf fiyatı ise 3,18. Fiyat farkı yüzde 94,0
TARIMDANHABER
