Büyükbaş hayvancılıkta dana, tosun ve düve genellikle bir biriyle karıştırılıyor. Bundan dolayı da bu isimle bir çok arama yapılıyor. Peki düve nedir? Tosun Nedir? Dana Nedir? Düve ile Dana ve tosun arasındaki nasıl bir fark var? Cinslerine göre büyükbaş hayvan yavruları nasıl ayrılıyor? İşte cevabı...
DÜVE
Düve, dişi bir buzağının büyüdükten sonra çocuğu olmayanlara düve deniyor. Düve doğum yaptıktan sonra inek oluyor. Konunun anlaşılması için biraz daha ayrıntılı anlatılacak olursa, 0-6 aylık inek yavrusuna buzağı deniliyor. Erkek ya da dişi fark etmiyor. 6 aydan sonra ise 15 aylık olana kadar erkek veya dişi fark etmeden büyükbaş hayvan yavrusuna dana deniliyor. İşte 15 aylıktan sonra dananın erkeğine tosun, dişisine düve deniliyor. Düve, ilk doğumunu yaptığı andan itibaren artık inek oluyor. Buna göre doğum yapmış yani 2 yaş üstü dişi hayvana inek, erkeğine ise boğa deniliyor.
DÜVE İLE DANA ARASINDAKİ BELİRGİN FARK
Peki dana nedir, dana ile düvenin en belirgin farkı nedir? Dana düve farkı! 6 ile 15 aylık arasındaki büyükbaş hayvan yavrusuna dişi veya erkek fark etmeksizin dana denilirken, 15 aylıktan sonra dişi olan düve, erkek olan ise tosun oluyor.
DÜVE HAYVANCILIKTA BÜYÜK ÖNEM TAŞIYOR
Düve, hayvancılıkta olmazsa olmaz en önemli unsuru oluşturuyor. Yani düve yok ise ette sütte yok demektir. Çünkü düve doğurur inek olur. Bir düvenin doğduğu günden itibaren bir buzağı verebilmesi için asgari 24 ay, 2 yıl gereklidir.
Hayvancılıkta düve yetiştiriciliği çok önemli. Süt inekçiliğinin en modern şartlarda yapıldığı ülkelerde dahi işletmelerde yıllık olarak yüzde 25-30 yenilenme olmaktadır. Yaşlı, hasta veya verimsiz inekler yerine yeni doğum yapmış düveler girmektedir. Yani düve işletmenin geleceğini oluşturuyor.
Peki düve ne zaman tohumlanmalı?
Yapılan araştırmalar damızlık düvelerin ergin yaş ağırlıklarının yüzde 55’ine ulaştıklarında tohumlanması gerektiğini göstermektedir. Bu da düvenin 350-400 kg canlı ağırlığına ulaştığında genellikle 15 ay civarında tohumlanması gerektiğini gösteriyor.
Kurbanda düve kesilir mi?
Hayvancılıkta önemli bir üreme kaynağı olan düvenin kurbanlık olarak kesilip kesilmemesi çok tartışılıyor. Tarım ve Orman Bakanlığı, düvenin öneminden dolayı kurbanlık olarak kesimini yasaklarken, bu konuda etkin bir takibin yapılamaması bir sorun olarak görülüyor. Sektör yetkilileri, vasıflı bir düveyi değerli olmasından dolayı kimsenin kurbanlık olarak kestirmeyeceğini belirtirken, düşük vasıflı, kalitesiz düveyi ise yasaklanmasına rağmen kestirilebileceğini ve bunun önüne geçilmesinin mümkün olmadığı kaydediliyor.
Düve eti lezzetli mi?
Türkiye’de kırmızı et, hayvanların cinslerine göre sınıflandırılarak satılmadığı için çoğu zaman satılan etin düve eti mi, sığır eti mi yoksa dana etimi olduğu bilinmiyor. Düve ve sığır eti de çok rahat dana eti olarak satılabiliyor. Onun için hiçbir kasap veya markette doğrudan düve etiyle karşılaşmak pek mümkün değil. Düve eti nasıl olur? Denilebilir. Doğum yapmadığı için düve eti tercih edilebilirken, inek eti en az tercih edilen etler arasında bulunuyor. Dana eti, inek etine göre yağ oranı daha düşük olduğu için en çok tercih edilen etler arasında bulunuyor.
Düve fiyatları ne kadar? TİGEM düve fiyatları kaç lira?
15 ve 16 aylık düve fiyatları, hayvanların cinslerine göre 23 bin lira ile 30 bin lira arasında değişiyor. TİGEM (2022 Nisan) düve fiyatları incelendiğinde siyah alaca cinsi düve fiyatı 23 bin 375 lira, Esmer cinsi düve fiyatı 25 bin 950 lira, Simental-limuzin-Kırmızı Angus cinsi düve fiyatı 26 bin 950 lira ve Jersey cinsi düve fiyatı 30 bin 270 lira.
Gebe düve fiyatları ne kadar? TİGEM gebe düve fiyatları kaç lira?
3-5 aylık gebe düve fiyatları da hayvanların cinslerine göre 26 bin lira ile 32 bin lira arasında değişiyor. Buna göre Siyah Alaca cinsi gebe düve fiyatı 26 bin 640 lira, Esmer cinsi gebe düve fiyatı 28 bin 680 lira, Jersey cinsi gebe düve fiyatı ise 32 bin lira.
TİGEM’DEN NASIL HAYVAN SATIN ALINIR?
TİGEM işletmelerinde küçükbaş ve büyükbaş hayvanlar satın alınabiliyor. Genetik konusunda hassas olan yetiştiriciler, TİGEM’den hayvan almayı tercih ediyor. Peki TİGEM’den nasıl hayvan alınır? Müracaat nasıl yapılmalı? TİGEM'den hayvan almak için tek şart nedir? İşte cevabı…
Gebe düve, gebe inek, boş inek yada bir haftalıktan itibaren erkek hayvanlar satın alınabiliyor. Yapılması gereken ilk şey, hayvan alınacak işletmeye bir dilekçe yazarak, faks ile göndermek gerekiyor. Bu faxs Ankara’da bulunan TİGEM Genel Müdürlüğüne de gönderilebilir.
Peki TİGEM'e hayvan alımı için dilekçe nasıl yazılır?
Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğüne (Ankara)
….. Tarım İşletmenizde yetiştirilmekte olan ….. ırkı gebe düvelerinizden 5 adet satın almak istiyorum. Gereğini arz ederim.
Dilekçede, adres, telefon, isim-soyisim, TC No ve imza bulunmalı.
Dilekçe, ‘Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü Karanfil Sokak No: 62 Bakanlıklar/Ankara adresine posta ile veya 0312 417 78 39 numaralı Fax ile gönderebilirsiniz.
Yaptığınız başvurunun ardından adınıza hayvan tahsis edilirse, size telefon veya posta yolu ile geri dönüş yapılıyor.
Önemli not: TİGEM’e hayvan almak için müracaatta bulunulabilmesi için öncelikle adınıza kayıtlı bir işletme bulunması gerekiyor. Başvuruda tek şart budur.
