ÖZEL HABER

Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu üyesi Çoturoğlu, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı bütçesi görüşülürken fındıkla ilgili değerlendirmelerde bulundu. Dünya fındık borsasının Almanya'da bulunduğu dile getiren Çoturoğlu, “3-4 tane firma var. Birisi Ferrero, birisi Daarnhouwer ve diğerleri. Bunlar bütün dünya fındık ticaretini ellerinde tutuluyorlar. Ve fındık piyasasında şu anda, Sayın Bakanım, değerli arkadaşlar; monopson değilse bile oligopson bir piyasa hâkim.

Yani görünüşte yüzlerce binlerce alıcı var ama gerçekte 3-4 tane büyük firma var. Bu saydığım Alman, İtalyan firmaları. Bütün millet, bu taşeron olarak bu firmalara çalışıyor. Dolayısıyla bu piyasadaki fındığın fiyatını satıcılar değil, serbest rekabet koşulları değil bu 2- 3 tane firma belirliyor. Bunlardan bir tanesi de Ferrero. İşte en son Oltan Fındığı da satın aldı. Oltan Fındık tek başına Türkiye ihracatının dörtte 1'ini gerçekleştiren bir firmaydı. İtalyanlara teslim olmak zorunda kaldı" diye konuştu.

DOLAR YÜKSELDİ FINDIK DÜŞTÜ

Fındığın fiyatında istikrar sağlanması için mekanizmalara ihtiyaç duyulduğunu vurgulayan Çoturoğlu, “Fındığın rekoltesinin az olmasından dolayı da fiyatlarda herhangi bir düşüş yaşanmadı. Ama bu yıl doların yükselmesine rağmen biz fındık fiyatlarında bir düşüşle karşı karşıyayız. Şu anda bölgemizde fındık 9-9,5 lira aralığında seyrediyor. Geçen sene 22-23 lirayı görmüştü. Burada değerli arkadaşlar, mutlaka Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığımızın da içerisinde bulunduğu “monopson, oligopson, düopson, triopson" ne derseniz deyin, bu piyasayı bozucu bir rol oynamalarına ihtiyaç var. Tarım Bakanlığımız bu işe duyarsız kalmamalı çünkü 400 bin ailenin geçim kaynağı bu fındık değerli arkadaşlar" değerlendirmesi yaptı.

16 FINDIK ŞEHRİNE TEŞVİK VERİLSİN

Geçmişte turizme, tekstile, otomobile ve şimdi inşaata verilen desteklerin fındığa verilmesini tavsiye eden Çaturoğlu “Fındığın üretildiği 16 ile, hiç bölge ayırmaksızın oralara fındık, fındık mamulleri ve bu mamullerden üretilecek türevler için -çikolata olur, ezme olur, şekerleme olur- sınırsız destek verilmesi lazım. Ancak böylece biz Ferrero ayarında, Mars ayarında, Cadbury ayarında ve Daarnhouwer ayarında büyük firmalar üretebilirsek, çoğaltabilirsek bu sayede sadece fındığı üretmekle kalmaz, aynı zamanda bunun üretimini, katma değerli malların üretimini ve pazarlanmasını da sağlamış oluruz. Böylece de bu fındık konusunda da fındık üreticilerine ve ülkemize de en büyük katkıyı sağlamış oluruz." çağrısı yaptı.

ASGARİ FİYAT UYGULANSIN

Fındığın fiyatının düşmesi sadece üreticinin gelirlerini etkilemediğini ihracatı da vurduğunu belirten Çoturoğlu, “Ürettiğimiz fındığın yüzde 80, 85'ini zaten dışarıya satıyoruz, bunun çok az bir kısmı içeride tüketiliyor. Dolayısıyla, burada Bakanlığımızın ve Hükumetimizin uygulayacağı aynen ücretlerde olduğu gibi... Çünkü ücretlerde de arkadaşlar böyle serbest rekabetçi bir piyasa yok, onda da demin bahsettiğim düopson, triopsan, monopson birtakım piyasalar var, yani orada ücretler de serbestçe belirlenmiyor. Fındıkta mutlaka bir asgari ücret, asgari fiyat uygulaması yapılması lazım. Serbest piyasa koşulları var diye fındığı kurban etmemeliyiz diyorum. Fındıktan bir örnek vermek gerekirse, dünyada dekar başına fındık verimliliği Amerika'da 200 kilo, Avrupa ortalaması 150 kilo, bizde de 80-100 kilodur. Mesela bu fındık tarlalarının ıslahı için bu destekler verilebilir diye düşünüyorum. Eğer böyle yaparsak 2023 yılında hiç ilave fındık tarlası ekmeden biz 1 milyon ton üretim kapasitesine sahip olabiliriz diye düşünüyorum." ifadeleri tutanaklara girdi.