GTS NEDİR?
Piyasaya arz edilen gübrelerin paketleme aşamasından son kullanıcıya kadar takibinin sağlanmasına yönelik olarak; ülke tarımında kullanılan gübrelerin taklit, tağşiş ve sahteciliğin önlenerek dağıtımının amacına uygun yapılması, güvenli şekilde kullanılması ve bu anlamda tarımsal verimliliği artırıp, yanlış gübre kullanımının önlenmesi ile gübre üretim ve tüketiminin kayıt altına alınabilmesi amacıyla kurulan sistemdir.
GTS'NİN TEMEL ÇALIŞMA PRENSİBİ NEDİR?
Gübre Takip Sistemi, gübrelerin paketleme aşamasında ürünün içerisine biyoteknolojik olarak uygulanan DNABarkod ile karekod/barkod etiketlerle eşleştirilmesi yapılarak, her bir ürünün kimliklendirilmesi ve bu şekilde piyasaya arz edilmesi çalışmalarını kapsar. Sistemin kuruluş amacı gübreden, tedarik zincirindeki üretici/ithalatçı-dağıtıcı ve kullanıcı bilgisine ulaşmaktır.
GTS ile çuval, şişe, torba veya karton paketlerde piyasaya arz edilen ürünlerin üretici/ithalatçıdan, dağıtıcıya ve nihai kullanıcı olan çiftçiye kadar güvenle ulaştırılması hedeflenmektedir. Bu süreçte geriye dönük olarak ürünlerin kullanım ve zincirleme tedarik aşamalarının tüm halkalarına ulaşılmasına olanak sağlanarak sahte, kaçak, tağşiş ürünlerin tespiti kolaylıkla yapılmakta; sonuç itibariyle ülke genelinde üretilen veya ithal edilen gübreler hakkında etkin bir takip sisteminin kurulmasına yönelik bir çalışma olarak öne çıkmaktadır.
DNA BARKOD NEDİR?
Gözle görülemeyen organik nano partiküllerden oluşan, uygulandığı ürünlere veri kodlayarak tekil kimlik ve takip edilebilirlik özelliği kazandıran biyoteknolojik bir etikettir.
Gözle görülmeyen organik nano partiküllerden oluşan uygulandığı ürünlere veri kodlayarak, tekil kimlik ve takip edilebilirlik özelliği kazandıran biyoteknolojik bir etiketir.
Üretilecek veya ithal edilerek, piyasaya arz edilen gübreleme DNABARKOD ve krekod paketleme aşamasında uygulanacaktır.
Ürünün etiketi ve ambalajında bulunan karekod, DNABarkod ile eşleştirilerek, tüm ürünler kimliklendirilmiş olacaktır.
DNABarkod ürünlerin özelliklerine göre ürünlere dolum aşamasında veya öncesinde üretildiği tank ve veya mikserlerde sıvı, toz veya jel formatlarına uygulanacaktır.
Bu işlem sayesinde piyasaya arz edilecek gübrelerde tekil izlenebilirlik sağlanacaktır.
Üretim veya dolum aşamasında yapılan uygulama ile her bir ürün paketi/ambalajı farklı bir kod taşıyacaktır.
Bu sayede DNABarkod'lu tekil tüm tanımlaması yapılarak, sisteme veri girişi yapılacaktır.
Ürün içeriğindeki DNABarkod'u sayesinde herhangi bir kalıntıdan yola çıkarak, etiket bilgileri üzerinden ürünle ilgili sistemdeki bilgilerin tamamına ulaşabilecektir.
https://www.youtube.com/watch?v=XjPj-l9EfMc
DNA BARKOD NASIL UYGULANACAK?
Üreticiler/İthalatçılar, DNABarkod ve karekod uygulamasını paketleme aşamasında ürüne uygulayacaktır. Ürünün dış ambalajında bulunan karekod, DNABarkod ile eşleştirilerek tüm ürünler kimliklendirilmiş olacak. Katı/granül ürünlerde DNABarkod ürünlere dolum aşamasında püskürtülerek; sıvı ve toz ürünlerde de sıvı, jel veya toz formatlarında ürünün dolum öncesi üretildiği tank veya mikserlerde uygulanacak.
Bu işlem sayesinde piyasaya arz edilecek gübrelerde tekil izlenebilirlik (kimlik) sağlanacak. Üretim veya dolum aşamasında yapılan uygulama ile her bir ürün paketi/ambalajı farklı bir kod taşıyacak. Bu sayede DNABarkod'lu tekil ürün tanımlaması yapılarak, sisteme veri girişi yapılacak. Ürün içeriğindeki DNABarkod'u sayesinde ürünle ilgili sistemdeki bilgilerin tamamına ulaşılabilecek.
DNA BARKOD SAĞLIĞA ZARARLI MI?
DNA barkodları renksiz, kokusuz, tatsız ve görünmezdir. Amerika Birleşik Devletleri Gıda ve İlaç Dairesi FDA (US Food and Drug Administration) tarafından, gıdalarda (sebze, meyve vb.) tağşiş, taklit ve tüketicinin sahtecilik ile kandırılmasının önlenmesi maksadıyla DNA barkodun kullanılmasına onay verilmiş ve güvenli olduğu kabul edilmiştir.
DNA BARKOD GDO İÇERİR Mİ?
Hayır, GDO içermez. DNA barkodlarının GDO ile hiçbir ilişkisi bulunmamaktadır. DNA barkodları çevreye ve insan sağlığına zarar vermezler. DNA barkodlama ürünün herhangi bir özelliğini değiştirmeye yönelik bir uygulama değildir ve uygulama sonrası herhangi bir özellik eklemez veya mevcut özellikleri değiştirmez.
DNA BARKOD GENETİĞİ BOZAR MI?
Hayır. Sprey olarak ürüne uygulanan DNABarkod, nano partikül boyutunda şeker ve fosfattan oluşan doğal bir yapıdır. Yaşadığımız her ortamda DNA molekülleri bulunmakta olup, bunların insan üzerinde hiçbir etkisi bulunmamaktadır ve dolayısıyla genetiğimize bir etkisi de yoktur.
DÜŞÜK SICAKLIKTA DNA NASIL ETKİLENİYOR?
DNA üzerinde yapılan biyoenkapsülasvon çalışmaları neticesinde, DNA sıcaklıklara dayanabilmektedir. Düşük sıcaklıklarda ise DNA'nın konumunu daha da artırmaktadır.
DNA BARKOD YURT İÇİNDE Mİ YOKSA YURT DIŞINDA MI ÜRETİLİYOR?
DNABarkod uygulaması için kullanılan nanopartiküller ve taşıyıcı solüsyon yerli ve milli sermaye ile Türkiye'de üretilmektedir. Uygulamanın her sürecinde ve aşamasında, Türk mühendisleri tarafından tasarlanan ürünler kullanılmaktadır.
GTS UYGULANMASINA NEDEN İHTİYAÇ DUYULDU?
Gübre Takip Sistemi (GTS) insan sağlığını ve kamu güvenliğini tehdit edebilen kontrol dışı gübre kullanımı, gübre sahteciliği, tağşiş ve kaçakçılığın DNABarkod ve karekod sistemi ile takip edilerek, önlenmesi ve tüketiciye orijinal, güvenilir, kaynağı belli ve nakliye süreçleri bire bir izlenebilir gübrelerin tedarik edilmesinin sağlanması amacıyla kurulmuştur.
Gübre Takip Sistemi, üretici/ithalatçı, dağıtıcı/bayiden alınan geri bildirimlerle, gübrenin doğru kişilere satılmasının kontrolünü yapar ve gübre sahteciliğini önler.
GTS, üretilecek tekil kod sistemi ile her bir ününü birbirinden ayırmaktadır.
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'na eş zamanlı olarak veri akışı sağlanarak, üretici/ithalatçıdan nihai kullanıcı olan çiftçiye satışına kadar geçen süreçte geriye dönük olarak ürünlerin kullanım ve tedarik aşamalarının tüm halkalarına ulaştırılmasına olanak sağlar.
Ürünlerin GTS sayesinde içeriği, ürün adı, üretici, üretim tarihi, son kullanım tarihi, parti numarası, ürünün gittiği dağıtıcı adı takip edilebilecektir.
GTS uygulanması ile ürünlerin paket ve içeriği aynı hale getirilmektedir. Geleneksel yöntemlerde sadece dış ambalajlar üzerinden takip söz konusu iken, GTS ile ambalajın hakikaten o içeriği temsil ettiği ortaya çıkmaktadır. Ürün taklidi veya tağşiş yapmak mümkün olmayacak, sistem bu durumlarda ürün içeriğini portal üzerinden net bir şekilde gösterecektir.
06/04/2017 tarihli 30030 sayılı resmi gazetede yayımlanan “Piyasaya Arz Edilen Gübrelerin izlenmesine Yönelik Tebliğ" (Tebliğ No: 2017/17) olduğundan; takip sistemine dâhil olmayan ürünler haricinde DNA barkodsuz gübre satışı yapıldığında güvensiz ürün olarak değerlendirilecektir.
Gübre Takip Sistemi ile yalnızca patlayıcı yapımında kullanılma ihtimali olan gübrelerin takibinin sağlanması değil; aynı zamanda taklit ve tağşiş yapılmış ürünlerin de tespit edilmesi hedeflenmektedir. Bu sistemle tüm gübrelerin DNABarkod ile işaretlenerek hangi firma veya ithalatçı tarafından piyasaya arz edildiği, hangi dağıtıcılara dağıtımının yapıldığı takip edilerek, daha etkin bir piyasa denetiminin sağlanması öngörülmektedir.
DNA BARKODSUZ GÜBRE SATIŞI YAPILACAK MI?
06/04/2017 tarihli 30030 sayılı resmi gazetede yayımlanan "Piyasaya Arz Edilen Gübrelerin İzlenmesine Yönelik Tebliğ" (Tebliğ No: 2017/17) olduğundan; takip sistemine dâhil olmayan ürünler haricinde DNA barkodsuz gübre satışı yapıldığında güvensiz ürün olarak değerlendirilecek.
NİTRATLI GÜBRELER DIŞINDAKİ GÜBRELERDE NEDEN DNA BARKOD UYGULAMASI YAPILIYOR?
Gübre Takip Sistemi ile yalnızca patlayıcı yapımında kullanılma olasılığı olan gübrelerin takibinin sağlanması değil; aynı zamanda sahte, kaçak ve tağşiş yapılmış ürünlerin de tespit edilmesi hedefleniyor. Bu amaçla tüm gübrelerin DNABarkod sistemi ile işaretlenerek hangi firma veya ithalatçı tarafından piyasaya arz edildiği, hangi dağıtıcılara dağıtımının yapıldığı ve hangi çiftçilerin hangi üründen ne kadar tedarik ettiğinin takip edilerek, çiftçilerin bu anlamda zarar görmesini engellenerek, daha etkin bir piyasa denetiminin sağlanması ve daha sağlıklı gübre politikalarının geliştirilmesi öngörülüyor.
DNA GÜBREDEN TOPRAĞA, TOPRAKTAN BİTKİYE, BİTKİDEN MAHSULE GEÇER Mİ? HERHANGİ BİR KALINTI BIRAKIR MI?
Hayır, geçmez ve herhangi bir kalıntı bırakmaz. DNABarkod uygulaması ile gübre üzerine nano boyuttaki partiküller ile spreylenen DNA, gübre ile birlikte toprağa karışmaktadır. Topraktaki tüm elementler bitkiler tarafından suyla birlikte absorbe edilmektedir. Emilen bu elementler metabolize edilerek şeker/karbon ve fosfat haline dönüştürülerek bitki tarafından besleyici olarak kullanılmaktadır. Toprakta doğal olarak bulunan fosfat ve şeker/karbon miktarı DNABarkod ile gübre üzerinden toprağa taşınan fosfat ve şeker/karbon miktarının yanında ihmal edilecek derecede düşük olduğundan hem miktar; hem de metabolize edilmesi nedeniyle kalıntı bırakması bilimsel olarak mümkün değildir.
BİTKİLERİN GENETİĞİNİ BOZAR MI?
Hayır, bilimsel olarak topraktan veya sudan bitkinin yapısına DNA'nın girip bitkinin DNA'sı ile birleşmesi mümkün değildir.
DNABarkod uygulaması ile kullanılan kısa DNA dizileri sentetik DNA parçaları olup anlamlı bir nükleotid dizisine sahip değildir.
Sentetik olarak üretilen DNA dizileri yalnızca özgün tanımlama yapabilmek için oluşturulan anlamsız baz dizilerinden oluşmakta olup herhangi bir protein kodlayıcı yapıya sahip değildir ve stop kodonları içermektedir.
Stop kodonları DNA'nın sentezini engelleyen dizilerdir ve çoğalmaları biyolojik olarak mümkün değillerdir.
Bu sebeplerden DNA bozulmadan bitkinin yapısına girse bile bitkinin genetik yapısına herhangi bir değişikliğe neden olmaz. DNABarkodlama tekniği ile kullanılan DNA'nın etkileşimsiz olduğu Amerikan Gıda ve İlaç Daire FDA tarafından rapor edilmiştir. DNA barkodlama tekniği batı Avrupa ve Kuzey Amerika ülkelerinde doğrudan bitkiler ve gıdalar üzerine güvenle uygulanmaktadır.
KANSEROJEN ETKİSİ VAR MI?
Hayır, DNABarkodlama tekniği ile kullanılan işaretleme tekniği 3 temel bileşenden oluşmaktadır. Birincisi sentetik DNA olup, içeriği şeker/karbon ve fosfattır. İkincisi kaplanmasında kullanılan silika türevi enkapsülasyon bileşenleridir ki, gıda ve ilaç sanayinde hemen hemen her üründe kullanılmaktadır. Üçüncü ise spreyleme aşamasında kullanılan doğal etanoldür ve daha püskürtme aşamasında buhar olarak ortandan uzaklaştırmaktadır. 3 temel bileşen de insan gıdası olarak bile tüm dünyada insan sağlığına zararsız olarak kategorize edilmiş olup kanserojen bir etkisi yoktur.
DNA BARKOD TOPRAKTA DAHA SONRA BULUNABİLİR Mİ?
Biyoteknolojik olarak üretilen ve etiketleme için kullanılan DNA barkodları toprağa karıştığında, topraktaki diğer doğal DNA'lar gibi uzun yıllar boyunca toprakta kalabilir veya ortam koşulları (sıcaklık, pH vb.) nedeniyle doğal DNA'lar gibi yok olabilir. Günümüz teknolojisi ile DNA toprakta kaldığı sürece tespit edilip analiz edilmesi mümkündür.
DNA BARKOD SAYISAL OLARAK KAÇ HANELİ OLACAK?
DNABarKod'un uzunluğu 50-100 baz çifti olacaktır. Bu sayı ürun tipi ve barkod kombinasyonuna göre tasarlanacaktır. Barkod uzunluğunun barkodun içerdiği bilgi ile bir ilişkisi bulunmamaktadır. Buradaki uzunluk, sonrasında moleküler tanımlamada barkodun tespit edilebilir farklı bir kombinasyona sahip olması için gerekmektedir ve 100 baz çifti uzunluğundaki bir DNABarkod'u kullanılarak 1.6x10 bir başka deyişle sonsuz sayıda kombinasyon üretmek mümkündür.
DNA BARKOD SENTEZİ NEREDE VE NASIL YAPILACAK?
DNABarkod sentezi GTS projesi için kurulan tesislerde ülkemizde yapılacak. Sentezlenecek DNA serileri ve sentez DNA'dan üretilen DNABarkod, her hal ve şartta projenin başlangıcı itibari ile ülkemizde yapılacak.
DNA BARKOD'UN DİĞER TAKİP SİSTEMLERİNDEN FARKI NEDİR?
DNABarkod sistemi biyotoknojik ve nano teknolojik bir uygulama olmasından dolayı ürünün kendisine biyolojik olarak nüfuz etmesi sonucu üründen ayrılması mümkün değildir. Paketin içerisindeki ürün, değiştirilmediği müddetçe içindeki DNA çıkartılamaz veya taklit edilemez.
Zaten değiştirildiğinde taklit veya tağşiş olacağından dolayı, denetim yapıldığında bu durum ortaya çıkacaktır.
Ürüne has olarak uygulanan DNA'nın, başka herhangi bir yende hiçbir şekilde bir benzerine rastlanamayacaktır. Eski teknolojilerde kullanılan ambalaj üzeri teknolojilerde barkod/karekod takibinde uygulanan sistemler çalışmadığı veya kötü amaçlı kullanım durumlarında bile ürünün kendisine yedirilmiş olan DNA üzerinden yine esas takip yapılmı olacak.
KAREKOD VAR İSE DNA BARKOD'A NEDEN İHTİYAÇ DUYULDU?
Her üreticiye ait, her üretime özel tekil ve kopyalanamaz nitelikte DNABarkod, oluşturulacaktır, böylelikle ürünün paketinin değil, ürünün kendisinin takibi sağlanacak.
Klasik barkod sistemide ürünün barkodu değiştirildiğinde, aynı ürünü sistemde başka bir ürün olarak tanımlamak ve böylece ürün sahteciliği yani tağşiş mümkün iken, DNABarkod uygulanmış ürüne başka bir ürün kimliği tanımlanamaz, çünkü DNABarkod değiştirilemez ve üründen silinemez.
Bu sistemde amaç paketi takip etmek değil, esasen paketin içindeki ürünü takip etmek olduğu için paket içerik denklemi kurulmuş olacaktır. Sistem dahilinde okutulan karekodların portal üzerinden izlenmesi için kurulan bilişim sistemleri çalışmasa da; DNA bazında fiziksel olarak ürün takibinin yapılması mümkün olacak.
Piyasa gözetim ve denetimi faaliyetleri kapsamında ürünün içirişinde alınacak olan numune üzerinden istenilen bilgilere ulaşabilecek ve paket ile ürün eşleşiyor mu sorgusu gerçekleşecektir. Denetimlerde ortaya çıkabilecek olan uygunsuzluk durumlarında ürüne dijital olarak eklenmiş olarak parti/lot numaraları görüntülenerek, bunların üzerinden gerekli güvensiz ürün işlemeler yapılabilecek.
Ayrıca istenildiği takdirde, ürünün kendisini takip dışında ileriki aşamalarda toprak analizlerin yapılarak sisteme girilmesi ve bunun sonucundan konuyla ilgili desteklerin etkin takibinin yapılması mümkün olacak ve topraktan takibe başlanarak, gerekli ve yeterli gübre ürünlerinin en uygun ve verimli seviyede kullanımına imkân sağlanmış olunacak.
DÜNYADA DNA YOLU İLE ÜRÜN TAKİP VE İZLEMESİNİ HANGİ ÜLKELERDE HANGİ ÜRÜNLERDE UYGULANIYOR?
Et ve kıyma (ABD, Almanya, Avustralya, İrlanda) ithal meyveler (ABD) besi hayvanları (İngiltere) süt ve süt ürünleri (İsviçre) Zeyitnyağı (İtalya) balık (ABD)
DNA İLE KİMLİK DOĞRULAMA UYGULAMASI BAŞKA HANGİ ÜRÜNLERDE KULLANILIYOR?
Tütün, sıvıyağ, parfüm, alkol, tohum, meyve, sebze, pamuk, fındık gibi ürünlerin takibinde kullanılmaktadır. Gıda sanayindeki tağşiş ve taklit tespitinde kullanılmasının yanı sıra ambalaj, kağıt, cam, plastik, kimyasal ve polimerler, çimento ve hazır beton patlayıcılar, metal ürünler gibi sanayi ve organik olmayan üretimlerde de kalite ve orijinallik takibi için de kullanılıyor.
ÜRETİM TESİSLERİNDE UYGULAMA SÜRECİ NASIL OLACAK?
Klasik gübre üretiminin herhangi bir sürecinin müdahale edilmektedir.
Katı gübrelerde, ürün üretilip, paketleme bölümüne geldikten sonra torbalara dolum yapılan ürüne DNABarkod püskürtülerek ürün işaretlenecek ve çuvalları dış yüzeyinde bulunan karekod etiketlerle eşleşmesi yapılacaktır. Tüm bu sistem bilgisayar destekli otomasyon sistemleri ile gerçekleşecek olup, üretimi sekteye uğratacak veya yavaşlatacak herhangi bir insan müdahalesi içeren uygulama bulunmayacaktır.
Sıvı ve toz gübre üretimlerinde ise, yine gübre üretim süreçlerine hiçbir müdahalede bulunulmayacaktır. Sıvı ürünlerde gübrenin üretilip dolumu yapılacağı tanklarda DNABarkod uygulaması tablet veya jel formatında solüsyona dağılım yapacak şekilde olacak ve şişelerin üzerine yapıştırılan karekod etiketlerle eşleştirilmesi yapılacaktır. Toz formatındaki ürünlere ürüne mikser aşamasında DNABarkod uygulaması yapılacak ve yine dolumu yapılan paketlerin üzerinde bulunan karekod etiketlerle eşleştirilmesi yapılacak.
GRANÜL, KATI VE SIVI FORMATTAKİ GÜBRELERDE KULLANILACAK OLAN DNA MİKTARI NEDİR?
Granül ve katı ürünlerde, 50 kg. çuval için 35ml; sıvı formatındaki gübreler için 1.000 lt. başına 10.ml.'lik DNABarkod uygulaması yapılacak.
LİMANLARDA İTHALAT YAPAN FİRMALAR SİSTEMİ NASIL KULLANACAK?
Limanlarda getirilmiş ürünler; gerekli millileştirme vb. işlemler tamamlandıktan sonra firmalara ait depolama götürülerek, torbalara ambalajlama/dolum aşamasında ürüne DNABarkod uygulaması ve karekod eşleme işlemleri yapılarak, piyasaya arz edilecektir.
İHRAÇ EDİLEN ÜRÜNLER KONUSUNDA UYGULAMA NASIL OLACAK?
DNABarkod ve karekod sadece ülkemiz piyasasına sunulan ürünlerde uygulanacaktır.
NEMLİ ORTAMLARDA VEYA BÖLGELERDE KATI/GRANÜL FORMUNDA ÜRETİMİ YAPILAN GÜBRELERDE OLUŞABİLEN KESEKLEŞMEYE PÜSKÜRTÜLECEK OLAN DNA NASIL BİR ETKİ YAPACAK?
Kesekleşme riski bulunan granül/katı gübrelerde uçucu (atmosferik ortamda en hızlı dağılan) etanol maddesi ile püskürtme yapılmaktadır. Özel bir püskürtme nozülü ile çıkış noktasından hemen sonra pulvarize olmaktadır. Bu nedenle likit formda hiçbir madde ürüne temas etmeyecektir. Yapılan testlerde hem nitratlı, hem diğer ürünlerde kesekleşme yaşanmadığı tespit edilmiştir.
DNA BARKOD ÜRÜNLERDE NASIL HOMOJEN OLARAK DAĞILIYOR?
Grandi ve katı ürünlerde özel bir püskürtme nozulu ile çıkış noktasından sonra pulvarize (buhar formunda) ürüne yapışması sağlanmaktadır. Toz gübrelerde mikserde karışım hazırlanırken toza uygun miktarda karıştırılarak, sıvı veya jel formundaki gübrelerde ise karışım hazırlanırken tanklara uygun miktarda jel ya da sıvılaştırılmış formda ilave edilme suretiyle sıvı formda hemen karışma sağlanabilmektedir. Ayrıca uygulanan nano enkapsülnsyon teknolojisi katı formdaki gübrelerde bile dağılım gösterecek şekilde fonksiyonelleştirilmiştir.
FASON ÜRETİMİNDE DNA BARKOD UYGULAMASI NASIL OLACAK?
Fason üretimlerde, fason üretim yapan firma bünyesinde DNABarkod uygulaması yapılacak ancak ambalajın dış yüzeyine fason üretimi yaptıran (tescil sahibi) firmanın karekodu yapıştıracaktır. Sonuç olarak ürünün içi fason üretim yapan firmanın DNABarkod'unu, ürünün dışı ise fason üretim yaptıran firmayı gösterecektir. Bu bilgiler web tabanlı portal ortamında eşleştirileceği için her iki bilgiye de kolayca erişilebilecektir.
GÜBRE ÜRETİMİ YAPILIRKEN BAŞKA GÜBRELERİN GİRDİ OLARAK KULLANILMASI DURUMUNDA BİRDEN FAZLA DNA BARKODLU ÜRÜN ORTAYA ÇIKACAK MI? BU DURUM NASIL TAKİP EDİLECEK?
Gerçekleştirilen DNABarkod sisteminde, bir ürün içerisinde birden fazla DNABarkod bulunması sorun teşkil etmeyecek, bu durumda GTS ürüne zerk edilen son DNA üzerinden ve karekod eşleşmesi sorgusuyla işlem yapacak.
Bir gübrenin başka üretimi için hammadde olarak kullanımı durumunda sistem, hammadde olarak kullanılan ürünün ve üretilen son ürünün DNABarkod numaralarını ayrı ayrı kayıt edeceği için denetim aşamasında DNA Barkod okuyucu cihazıyla son üretime ait olan DNABarkod aranacak ve ambalaj veya etiket üzerindeki karekod ile eşleşmesi sorgulanacak.
https://www.youtube.com/watch?v=jt2nVLJg6pU
DNA BARKOD UYGULANMIŞ BİR ÇUVAL GÜBRENİN BELLİ BİR KISMI TOPRAK, KİREÇ GİBİ BAŞKA MALZEME İLE DOLDURULDUĞUNDA, DNA BARKOD OKUYUCU DNA MİKTARI KONUSUNDA NASIL BİR ALGILAMA YAPACAK?
DNA barkod okuyucusu birden fazla özelliği birlikte değerlendirilmektedir. Bu özelliklerden biri de farklı DNA konsantrasyonlarıdır. DNABarkod uygulanan ürünün hangi dilüsyonda hangi şekilde işaretlenmiş, hangi barkodu taşıdığı sistemde tanımlanmış olduğundan, analiz için rastgele alınan bir miktar gübrede alınan örnek miktarı başına tespit edilmesi gereken DNA konsantrasyonu tanımlıdır ve bunun altında bir çıktığında üründe tağşiş yapıldığı anında tespit edilebilmektedir.
DAĞITICILARDA ETİKETTEKİ KAREKOD NASIL OKUNACAK?
Dağıtıcılar, ölçeklerine göre ve imkanları dahilinde değişik alternatifli barkod okuma yöntemlerine sahip olabilecek. İsteyen dağıtıcılar kablolu/kablosuz barkod okuma cihazları vasıtasıyla ürünleri stok giriş ve çıkışlarında okutabilecekler. Kablosuz barkod okuyucu kullanılması kullanım rahatlığı açısında tavsiye edilmekte. Barkod okuyucu kullanmayı tercih etmeyen dağıtıcılar ise, kendilerine ait bulunan Android ve IOS işletim sistemine sahip akılı telefonlarını kullanarak tüm işlemleri gerçekleştirebilecekler.
KENDİ KAREKOD SİSTEMİ OLAN ÜRETİCİLERİN ÜRÜNLERİ SİSTEM DAHİLİNDE KULLANILABİLECEK Mİ?
Firmaların hâlihazırda kendi uygulamakta oldukları karekodları GTS projesi kapsamında kullanımına ihtiyaç duyulmamaktadır. İstendiğinde firmalar, GTS sisteminden ayrı olarak GTS sistemi yerine geçmemek kaydı ile devam edebilecektir.
SIVI VEYA ORGANOMİNERAL GÜBRELERDE KOLİ TAKİBİ İLE İÇİNDEKİ ÜRÜN TAKİBİ NASIL OLACAK?
GTS sisteminde sıvı formundaki ürünler için hem koliler, hem de koli içindeki ürünlere karekod uygulaması yapılmaktadır. Hangi kolinin içerisinde hangi ürünlerin bulunduğu bilgisi sistem dâhilinde tutulmaktadır. Üreticilerden dağıtıcılara kadar olan sevk süreçlerinde koli bazında karekod okutularak, dağıtıcılardan çiftçilere tekil ürün satışı durumunda ise koli açılarak içerisindeki ürünün üzerindeki karekod okutularak işlem yapılacaktır.
ÜRETİCİ/İTHALATÇILARIN HALİHAZIRDA KULLANMAKTA OLDUKLARI ERP SİSTEMLERİ İLE HERHANGİ BİR ENTEGRASYON YAPILACAK MI?
GTS sisteminin devreye girmesini müteakip, firmaların ERP sistemleri ile entegrasyon çalışmaları yapılabilecek.
ÇİFTÇİ SİSTEM DAHİLİNDE GÜBRE SATIN ALIRKEN NELERE DİKKAT ETMELİ?
Çiftçi, TC Kimlik numarası ile alacağı gübrelerin dağıtıcının barkod etiketini okutarak verdiğine dikkat ederek, satışı yapılan gübrelerin kontrolü amacıyla sistem tarafından kendisine gönderilen SMS mesajı sayesinde ürün ve miktar kontrolü yapabilecekler.
DNA BARKOD OKUYUCU NEDİR? NASIL OKUMA YAPAR? KİMLER KULLANACAK?
DNA barkod okuyucu, üründeki DNABarkod'u kısa sürede tanımlayabilen ve moleküler analiz ile barkod-karekod ve üretim bilgilerine ilişkin bilgileri eşleştirebilen bir sistemdir. Teknoloji olarak farklı DNA dizilerine sahip molekülleri, farklı konsantrasyonlarda ve farklı moleküler DNA serileri ile işaretlendiğinde ayırım yapabilme ve o kombinasyona spesifik karekod ve bilgiler ile eşleştirme temeline dayanmaktadır. DNA barkod okuyucu, yılda gerçekleşecek en az 2.000 Piyasa Gözetimi ve Denetimi faaliyetleri kapsamında yapılacak analiz çalışmalarında kullanılacaktır.
GÜBREDEN ALINAN NUMUNE İLE DNA BULUNABİLİYOR MU?
Herhangi bir gübreden alınan numunelerin, DNA partikül bilgisi sistem tarafından tespit edilerek, o numune ile GTS veri tabanında eşlenik olarak kayıtlı bulunan tüm üretci/ithalatçı ve iletişim bilgileri, ürün adı, parti numarası, üretim tarihi, son kullanma tarihi, gittiği üreticini adı ve iletişim bilgileri ile ürünü satın alan çiftçinin TC kimlik numarası ve iletişim bilgisine ulaşabilmektedir.
NUMUNE ALIP ÖLÇÜM/ANALİZ YAPILDIĞINDA ÜRÜNÜN İÇİ VE DIŞI FARKLI ÇIKABİLİR Mİ?
Eğer ürünün zincirleme sevkiyat süreçlerinde herhangi bir sahtecilik yapıldıysa ancak o zaman böyle bir sonuç ortaya çıkabilir. Zaten sistemin en önemli kuruluş amaçlarından birisi de budur. Ürünün içerisinde DNA barkod bulunmaz ise, ürünün ambalajı içerisinde değişiklik (taklit, tağşiş, vb.) yapılmış demektir. Ürün değişimi veya benzeri sahtecilik yapıldığı durumlarında, sistem ürünün içeriğinin veya ambalajının hangisinde hile yapıldığını gösterecektir. Tüm bunların sonucunda, gübre sektöründe sahte ürün alınamayacak veya üretilen ürün kopyalanamayacaktır.
SİSTEM İLE İLGİLİ İLAVE SORULARIN CEVAPLARINA NEREDEN ULAŞILACAK?
Sistem ile üretici/ithalatçı, dağıtıcı ve çiftçiden oluşan gübre üretim/ithalat-dağıtım-satış zincirindeki paydaşların faaliyetleri kayıt altına alınmıştır ve güncel olarak takip edilmiş olacaktır. Uygulanan karekod/DNABarkod sistemi ile gübrenin hareketi ve zimmet değişimi takip edilecek olumsuz durumlarda sorunlar sistem üzerinden anlık olarak görülebilecektir. Paydaşlar sistemde tespit edeceği sorun ve olası hatada (0850 310 8008) destek hattını arayabilecekler.
GÜBRE TAKİP SİTEMİNİ KULLANMAK İÇİN HERHANGİ BİR HARCAMA VE YATIRIM YAPILMASI GEREKİYOR MU?
Hayır, Gübre Takip Sistemi tüm kullanıcılarına hiçbir yazılım/donanım harcaması yapmayarak sistemi kullanabilmelerine yönelik olarak tasarlanmıştır. Üretici/ithalatçı firmalarda DNABarkod uygulaması için gerekli tüm donanımlar firmalar ücretsiz olarak verilecektir.
Ayrıca sistemi işletecek halihazırda olan yazılımın kendilerinde bulunan bilgisayar ve cep telefonları üzerinden indirebilecekleri mobil uygulama ile kullanabileceklerdir. Sıvı toz tipi gübre üreticilerinde etiketlerin basımı için gerekecek karekod yazıcı ise yine firmalara ücretsiz olarak verilecektir. Dağıtıcılarda ise GTS'nin kullanımını cep telefonlarına indirebileceği mobil uygulama ile mümkün olacaktır.
Ancak mobil uygulama kullanmayanların barkod okuyucu temin etmeleri gerekiyor. Sonuç olarak, GTS kapsamında üretici veya dökme gübre ithalatı yapan firmalar herhangi bir yatırım ve kurulum yatırımı yapmadan sisteme dahil olabileceklerdir ve sadece kullandıkları DNABarkod bazında ödeme yapacaklardır. Dağıtıcılar ise sistemin kullanımına yönelik herhangi bir ödeme yapmayacaklardır.
MOBİL UYGULAMAYI HERKES KULLANABİLİR Mİ?
Mobil uygulamayı üretici, ithalatçı, dağıtıcı ve çiftçiler kullanabilecektir. Üretici ve/veya ithalatçılar dolum işlemlerini başlatma, ürün okutma, sevk etme veya fire girme gibi işlemleri mobil uygulama üzerinden yapabilecektir. Dağıtıcılar, üretici/ ithalatçılardan gelen ürünleri stoklarına alma ve satış işlemlerini mobil uygulama üzerinden yapabilecektir. Ayrıca, sistem dağıtıcı tarafından otomatik olarak SMS atacaktır. Tüm bu işlemler kullanıcıların akıllı telefonları (Android ve IOS) üzerinden gerçekleştirilebilecektir.
GÜBRE ÇUVALLARI ÜZERİNDE NEDEN İKİ ETİKET VAR?
Özellikte çuval formatındaki katı ürünlerin üretim aşamasından sevk edilerek dağıtıcılara ulaştırılarak, dağıtıcılardan da çiftçilere satılması aşamalarında; çuval üzerindeki etiketlerin barkod okuyucu veya mobil telefonlardan rahatça okunmasına yönelik bir uygulamadır. Örneğin; dağıtıcıların stoğuna aldığı ürünlerin istiflenmesi aşamasında ikinci etiket kopyalanan çuval üzerinden çıkartılarak rahatlıkla tek bir aşamada okutulması gibi kolaylıklar sağlayacaktır.
BARKOD YAZICI NE İÇİN KULLANILACAK?
Barkod yazıcı sıvı ve toz dolumu yapılan tesislerde ürünlerin ambalaj üzerinde yapıştırılması gereken karekodların basımı için gereklidir. Üretici firmalar dolumu yapılan şişe veya torbalara yapıştırılacak olan karekod etiketlerini GTS sistemine kullanıcı adı ve şifreleri girerek, oluşturacak ve barkod yazıcı üzerinde çıktı alabilecektir.
CEP TELEFONUYLA TAKİP İŞLEMİ YAPILABİLECEK Mİ?
Evet. Özellikle bilgisayar altyapıları bulunmayan küçük ölçekli üretici/ithalatçı veya dağıtıcıların sistemin kullanımı açısından herhangi bir ekstra maliyete girmemesi açısından, GTS sistemi sadece cep telefonlarına ücretsiz olarak indirilebilen mobil uygulamayla da çalışabilmektedir. Sadece sıvı/toz tipi gübre üreticilerinin tesislerinde karekod çıktısı alabilmek için bir bilgisayara ihtiyaç duyulmaktadır. Firmaların hâlihazırda kullandığı bilgisayar sistem dâhilinde kullanılabilecektir.
ETİKETTE KAREKOD, BARKOD VE SERİ NUMARASI NE ANLAM İFADE EDİYOR?
Gübre Takip Sistemi kapsamında ürünlerin dış yüzeyindeki etiketlerde okutulacak olan temel unsur karekodlardır. Herhangi bir sebeple karekod okutulamadığında, barkod okutma işlemi gerçekleştirilebilecektir. Barkodun da okutulamadığı durumda ise, etikette karekod/barkodun altında yazan seri numarası GTS sisteminde ilgili ekrana manuel olarak girilecektir.
KAREKOD ETİKETLERİ KAYBEDİLDİĞİNDE BİR SIKINTI YAŞANIR MI?
Hayır, karekodlar sisteme giriş yapılamadan uyuyan formatta olduğu için içlerinde herhangi bir bilgi bulunmamaktadır. Kaybolsa, çalınsa veya kirlense de herhangi bir problem teşkil etmez.
SİSTEMİ KULLANAN ÇALIŞAN İŞTEN AYRILDIĞINDA İŞLETME SAHİBİ ADINA İŞLEM YAPABİLİR Mİ?
Hayır, işletme sahibi olarak, sistemde size yönetici yetkisi verilmiştir. Kurumunuzdan ayrılan personeli sistem üzerinden silebilirsiniz.
GTS PROJESİ KAPSAMINDA ÜRÜNLER TAKİP EDİLİRKEN, FİYAT DA TAKİP EDİLİYOR MU?
Hayır, proje kapsamında yalnızca ürünün adı üreticisi, üretim tarihi, son kullanma tarihi, parti numarası, eşnelik DNA-Karekod numarası sevk edildiği dağıtıcı gibi bilgiler bulunmaktadır. Ürünün fiyatıyla ilgili hiçbir projede mevcut değildir ve GTS kapsamında değildir.
TARIMDANHABER
