Hayvancılığa verilen destekler artarken, ithalatın da aynı oranda artması dikkat çekiyor.
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer’in 2018 yılında yapılan canlı hayvan ve kırmızı et ithalatına dair bazı verilere ve hayvancılık desteklerine ilişkin Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’a yönelttiği yazılı soru önergesine Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli yanıt verdi.
Pakdemirli'nin soru önergesine verdiği cevap, hayvancılık destekleri ile ithalat arasındaki uçurumu gözler önüne serdi.
Pakdemirli, “Bakanlığımızca hayvancılık sektörü önemli oranda desteklenmektedir. Hayvancılığa 2002 yılında 83 Milyon TL destek verilmiş iken, 2018 yılında 3,7 Milyar TL destek sağlanmıştır. 2003-2018 döneminde ise toplam 28,3 Milyar TL hayvancılık desteği verilmiştir" dedi. Türkiye, sadece 2018 yılında canlı hayvan ve et ithalatına 2 milyar dolar harcadı.
CEVABI İSTENEN SORULAR
-Ocak 2018 ve 15 Kasım 2018 tarihleri arasında canlı hayvan ithalatı ile kırmızı et ithalatı miktarı ne kadardır? Bu tarihler arasında yapılan ithalat için ne kadar ödeme yapılmıştır?
-İthal edilen kırmızı et ve hayvanlar hangi ülkelerden alınmıştır?
-2013, 2018 tarihleri arasında hayvancılık için verilen toplam destek tutarı ne kadardır? Her dönem destek verildiği açıklanmasına rağmen hayvancılıkla ilgili sorunlar neden bitmemektedir? Bu bağlamda araştırma yapılmakta mıdır?
-2012 yılında "Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı" tarafından yapılan açıklamada: büyükbaş ve küçükbaş hayvan üretimini teşvik edilerek, ıslah çalışmalarıyla beraber yurt içi damızlık ihtiyacının karşılanacağı açıklanmıştı. 15 Kasım 2018 tarihine kadar yeterli değişimin sağlandığı düşünülmekte midir?
-Yine 2012 yılında '"Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı" tarafından yapılan yazılı açıklamada; "Mera kanununda yapılan değişiklik ile meralarımızı hayvancılık yatırımı yapmak isteyen üreticilerimiz ve girişimcilerimizin hizmetine sunmak ve böylece hayvancılığımızın geliştirilmesi planlanmaktadır" denilmişti. Geçen süre içinde ne gibi çalışmalar yapılmıştır?”
BAKAN SORULARA BÖYLE CEVAP VERDİ
CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer’e cevap veren Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, “Bakanlığımızca hayvancılık sektörü önemli oranda desteklenmektedir. Hayvancılığa 2002 yılında 83 Milyon TL destek verilmiş iken, 2018 yılında 3,7 Milyar TL destek sağlanmıştır. 2003-2018 döneminde ise toplam 28,3 Milyar TL hayvancılık desteği verilmiştir.
Hayvancılıkta yerli üretimin geliştirilmesine yönelik çalışmalar yoğun bir şekilde devam etmektedir. Bu kapsamda; Düve Alım Desteği, Damızlık Düve Yetiştiriciliğinin Desteklenmesi Projesi, Damızlık Koç-Teke Üretim Merkezlerinin Desteklenmesi Projesi, Damızlık Manda Düvesi Yetiştiriciliğinin Desteklenmesi Projesi ve Hastalıktan Ari Bölgelerin Genişletilmesi Projeleri yürütülmektedir. Söz konusu projelerle ilgili olarak;
Damızlık Düve Alım Desteği kapsamında; 40 il mera hayvancılığı yetiştirici bölgesi olarak belirlenmiş olup, yetiştirici bölgesinde doğan her buzağı için 750 TL destek ve düve alımına %30 hibe verilmektedir.
Damızlık Düve Yetiştiriciliğinin Desteklenmesi Projesi kapsamında; 33 İlimizde en az 500 baş kapasiteli damızlık gebe düve üretim merkezleri kurulacak olup, inşaat yatırımlarına, alet-ekipman ve buzağı alımına %50 hibe desteği verilmektedir.
Damızlık Koç-Teke Üretim Merkezlerinin Desteklenmesi Projesi kapsamında; 44 İlde en az 500 baş kapasiteli damızlık koç-teke üretim merkezleri kurulacak olup, ağıl yapımına ve yetiştirilen koç-tekeye %50 hibe desteği verilmektedir.
Damızlık Manda Düvesi Yetiştiriciliğinin Desteklenmesi Projesi kapsamında; 16 İlimizde en az 150 baş kapasiteli damızlık manda üretim merkezi kurulacak olup, ahır yapımı ve manda malağı alımına %50 hibe desteği verilmektedir.
Şap Hastalığından Ari Bölgelerin Oluşturulması Projesi kapsamında tüm Türkiye'nin şap hastalıklarından ari hale getirilmesi planlanmıştır. Ayrıca 7 ayrı noktada hayvan dinlendirme ve kontrol merkezleri yapılmaktadır.
Bakanlığımızca, hayvancılık sektörünün geliştirilmesi amacıyla yürütülen diğer çalışmalar şu şekildedir;
2016-2018 yılları arasında "Genç Çiftçilere Hibe Projesi" ile gençlere 30 Bin TL hibe verilmiş olup, bu projede hayvancılık önemli oranda desteklenmiştir.
Damızlık Düve Alım Desteği; 8-15 aylık yaşta dişi dana ve damızlık gebe düve alımına %30 hibe verilmektedir.
Çoban (Sürü Yöneticisi) İstihdam Desteği; 200 baş ve üzeri küçükbaş hayvan varlığına sahip işletme ya da şahıslara 5.000 TL destek sağlanmaktadır.
Bakanlığımız tarafından uygulanan Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı ve IPARD kapsamında hayvancılığa yönelik yatırımlara hibe desteği sağlanmaktadır.
TİGEM tarafından üreticilerin damızlık hayvan ihtiyacı karşılanmakta olup, TİGEM'in bu konuda kapasitesinin artırılmasına yönelik çalışmalar devam etmektedir.
Kaba yem ihtiyacının karşılanması için yem bitkileri ekilişlerine önemli oranda destek sağlanmaktadır.
2017 yılında uygulamaya konulan "Havza Bazlı Tarımsal Üretimi Destekleme Modeli" kapsamda 945 havzada 21 ürün en uygun olduğu havzalarda üretim alam bazında desteklenmiş olup, havzalara göre desteklenecek ürünler arasında yem bitkileri de yer almaktadır.
2016 yılında karma yem ürünlerinde KDV kaldırılmıştır.
Üreticiler çok yıllık yem bitkilerinden yonca, korunga ve yapay çayır mera tesisi oluşturmak amacıyla düşük faizli yatırım ve işletme kredisi kullanabilmektedir.
Kaliteli kaba yem üretimini artırarak hayvanların çayır meralardaki aşırı otlatma baskılarını azaltmak için Çayır Mera ve Yem Bitkileri Üretimini Geliştirme Projesi uygulanmaktadır.
Islah çalışmalarının en etkili, hızlı ve ekonomik yolu olan dondurulmuş sperma tekniği ile suni tohumlama çalışmaları Ülkemizin tamamında yürütülmektedir. Suni tohumlama uygulamaları için mobil uygulama programının ıslah veri tabam (E- ıslah) içerisinde yazılım yapılmış olup, Ülke genelinde uygulanmasına başlanılmıştır.
Kırmızı et üretimi ye suni tohumlama uygulamalarını yaygınlaştırmak amacıyla "Besi Materyali Üretim Projesi" 41 İlimizde kombine ve etçi ırkların dondurulmuş spermaları ücretsiz dağıtılmaktadır. Yapılan çalışma ile damızlık değeri düşük melez ve yerli hayvanların verimi artırılmaya çalışılmaktadır.
Damızlık Değer Tespiti Projesi ile genomik yöntem kullanılarak ırkların verim düzeylerini buzağı iken tahmin edebilmek amacıyla 2017 yılında başlatılan çalışmalara hali hazırda devam edilmekte olup, Ülkemizde sütçü ırklarda referans popülasyonu oluşturulacaktır.
Islah için gerekli olan soy kütüğü kayıtlarının (Ebeveyn ve verim kayıtları) tutulması ve testten geçmiş sperma üretimi için sığır türü hayvanlarda "Soy kütüğü ve Ön soy kütüğü" ile " Dol Kontrolü" projeleri uygulanmaktadır.
Koyun ve keçi türünde Soy Kütüğü ve Ön Soy kütüğü Oluşturma Çalışmaları devam etmekte olup ıslaha yönelik kayıtların tutulmasına 2017 yılında geçilmiştir. Anaç manda ve malaklarda ıslaha yönelik soy kütüğü ve ön soy kütüğü kayıtları tutularak destekleme kapsamına alınmıştır.
Bakanlığımız tarafından küçükbaş hayvancılığın geliştirilmesi için kurulması planlanan koç-teke üretim merkezleri için yasal mevzuat çıkarılmış ve destekleme kapsamına alınmıştır.
Diğer taraftan Ülkemizin 22 İlinde Islah amaçlı süt kalitesinin desteklenmesi projesi uygulanmaktadır. Bu proje ile süt içeriği tespit edilerek (yağ, protein ve somatik hücre sayımı) hayvan bazında ıslah çalışmaları ve süt hijyeni için gerekli veriler elde edilmektedir.
Ülkemizde üretimin artırılarak sürdürülebilirliğin sağlanması, kayıtların güncel tutulması ve hastalıklarla mücadele amacıyla hayvan başına buzağı, malak, anaç manda, anaç koyun - keçi ile ıslah amaçlı süt kalitesi desteklemeleri uygulanmaktadır.
Bakanlığımızca Hayvancılığın geliştirilmesi için meralarımızın etkin kullanımına önem verilmiştir. Mera Kanunu'nun yürürlüğe girdiği 1998-2002 yıllan arasında 2,2 Milyon hektar tespit, 1,7 Milyon hektar tahdit, 242 bin hektar mera tahsisi yapılmışken, 2003-2018 yılları arasında 8,8 Milyon hektar tespit, 5,5 Milyon hektar tahdit, 4 Milyon hektar mera tahsis çalışması yapılmıştır.
Aynı zamanda tespit, tahdit ve tahsis çalışması biten mera, yaylak ve kışlarda, otlatma kapasitelerinin artırılması, ot kalitesinin iyileştirilmesi, toprak muhafaza tedbirinin uygulanarak, erozyonun önlenmesi amacıyla 1998 yılından günümüze kadar 9.445.898 dekar alanda 1.589 adet Mera Islah ve Amenajman Projesi uygulanmıştır.
Ülkemizde yem bitkilerinin ekiliş alanlarının arttırılması, girdi maliyetlerinin düşürülmesi, kaba yem ihtiyacımızın yerli kaynaklardan karşılanabilmesi, silaj üretiminin arttırılarak yeşil yem zincirinin oluşturulması, üreticilerimizin tarım ve hayvancılık faaliyetlerinden vazgeçmemeleri, küçük üreticilerin korunması, üreticilerin yaşanacak olası kuraklıklarda sıkıntı çekmemeleri, çiftçilerimizin daha ucuz ve kaliteli yem elde edebilmeleri, kırsal alandan kentsel alana göçün önlenebilmesi, işsizliğin ve artabilecek yem fiyatlarının önüne geçmek amacı ile yem bitkileri ekilişlerine Bakanlığımızca destek verilmektedir"
