Çeşitli siteler ve ulusal bir gazetede 14 yıl Ekonomi ve Tarım köşe yazarlığı yapan Gazeteci-Yazar Yüksek Ziraat Mühendisi olarak Nisan sonunda çıkacak ve hepsini ücretsiz olarak yayınladığım kitaplarım arasına “Küresel Isınmayı sonlandıran mucize 2 yem bitkisi” başlıklı 24. kitabının içeriği konusunda siz okurlarımız için aşağıda bu kitabımın özetini sunuyorum. Ancak kitabımın tamamını okumak isteyenlere kitabım ücretsiz olduğundan kargo ücretini ödemeli isteyenler için 0532.254.22.15 nolu telefonumdan bana ulaşabilirsiniz. Ayrıca her ay birkaç yazı ile bundan sonra sizlerle beraber olacağımı düşünüyorum. 

Kitabımın özetini bu makalemde kaynakçaları ile sizlere aktarıp şunu aktarmam gerek “2 çok, çok verimli ve 1 tonu 10 TL civarında mal olan Dev Kralotu ve tonu 500 TL’ye mal olan Rafta Arpadan Yeşil Yem (kuru maddesinin düşüklüğü dışında başka bir sorunu yoktur) başlıklarını Youtube yazın izleyin. Bu bitkiler sayesinde hem yem giderleri yarıya düşecek, hem ucuz maliyetlerin sonucu et, süt ve yumurta tüm dünyada ucuzlayacak. Arpadan yeşil yem hem organik, hem de üretilirken gübre kullanmaya gerek yoktur. Dev Kralotu ise Mısır silajının %30’u kadar gübre ile çok verimli ürün alınabilmekte.

Bu bitkilerin verimleri yüzünden dünyada onlarca milyon hektar tarla boşalması ile bu tarlalarda tarımsal üretim yapılarak açlıkla mücadele ciddi oranda azalacaktır. En önemlisi bu iki bitkinin mucizeleri sonucunda meralara ihtiyacın azalması ile boşalan büyük arazilere milyonlarca ağaç dikerek yani meraların bir kısmını ormanlaştırarak ağaçların Karbon depolaması ile Bill Gates’in aradığı alanlar oluşturarak halen atmosferde 1 trilyon tonu geçen Karbonu 20 yılda % 60-70 indirmek mümkün”

Küresel ısınma da sebep sonuç belli. Çözüm ise acil ağaçlandırmadan geçtiği ortada;

Bu bir inovasyon projesi olmayıp, “Uygulama projelerinin sonucudur” Çünkü bilinen olgularla birçok mucizenin yolunu açan projedir. Bana çok üst düzey biri niye bu bitkilerin bu durumunu gören olmamış? Diye soru sormamasına bende ayın 15’i maaş gelsin yeter zihniyetine Rabbim bu bağlantılarda ufkun ötesini nasip etmemiş. Bu iş Ufku görmek değil Ufkun ötesini gösterenden kaynaklanıyor diyerek cevap verdim. Evet bir şeyler biliniyor ama bunun sonucunun doğru halkalar ile nereye varacağını anlamak önemliydi ve ben bunu başarım diyebilirim. Küresel ısınmada nihai önlemler almak için 2030 son dönemeç. Uçuruma 8 yıl kaldığını bilim dünyası söylüyor. Ben ise frenlerin boşalmasına 4-5 yıl kaldığını düşünüyorum.

DEV KRAL OTU VE RAFTA YEŞİL YEM

Çünkü Kanada’nın kuzeyinde sıcaklıkların 50 dereceye ulaşması ile 1.000’den fazla insan ölümü bunun ciddi emaresi. Sera gazı için ciddi önlemler almaya çok az zaman kaldığı ortada. 20.10.2021 tarihli müracaatım sonucunda tarafıma sunulan AÜ. Ziraat Fakültesi Tarla bitkileri yem raporuna göre bilinen bu 2 yem bitkisinin çok ciddi verimleri bilimsel raporla doğrulandı. Aşağıdaki yaklaşımım olan tezimi bu rapor TAM doğrular nitelikte olup LİTERATÜR bilgileri ile yazdığım öngörülerimi doğrulayan görüşlerime bu rapor ve literatürler en büyük destek ve dayanak oldu. Konya ovası Obrukları ve göllerde su çekilmeleri Dev Kralotu ve Rafta yeşil yem gibi 2 çok verimli yem ile çok rahat aşılacağı anlaşılıyor…

Küresel ısınmaya bu 2 yem çok büyük başarılar sağlarken yem çeşitliliği ve verimliliği açısından kurak yerler de yetiştirmek için 3. bir bitki olan Lenox’tan (Yemlik Kanola) da 2-3 satır bahsederek bu bitkininde öne çıkmasını bu makalede sizlere aktarmalıyım. Aslında 3 mucize yem bitkisi demeliydim ama Mısır silajının %70-80 yerini alması gereken dev Kralotu, Rafta yeşil yem ve kıraçta yani iç Anadolu’da da çok verimli olan Lenox yem bitkisini ciddiye almak gerek.

TARIM BAKANLIĞI BU İKİ YEM BİTKİSİNİN ÖNEMİNİ GÖRMEK İSTEMİYOR!

Tarım bakanlığı maalesef bu bitkilerin önemini görmek istememekte. Merhum Bitlis Milletvekili Kamuran İnan Tarım bakanlığı için şu tesbiti bulunduğunu tüm bakanlık ve siyasiler bilmekte. Rahmetli Kamuran İnan “Devleti tanımadan en çok AJAN’ın Dış İşleri bakanlığında olduğunu düşünürdüm ama Devletin tanıyınca en çok AJAN’ın Tarım bakanlığında olduğunu anladım” sözü çok ilginç. Ajan sadece orda burada değil en çok nerede olduğu yakında anlaşılacak.

Bu arada Lenox isimli bir bitkininde sulamaksızın iç bölgelerde 6-8 ton yaş ot verim ile yoncadan bile daha verimli ve kaliteli olmakla birlikte, sulanır yerler de ise 15 tonlara varan verim ile şimdilik bu yönü ile bilgilendirerek bu mucize 2 otun durumuna bir bakalım. 

İki adet çok ucuz YEM Maralfalfa’nın 1 ton maliyeti çelikler hariç min. 10 TL, Rafta yeşil yemin tonu 500 TL. Oysa Samanın tonu 1.000 TL’yi çok az geçen fiyatlarla satılmakta) Çok ciddi verimi yüzünden kaba yem üretimi çok artacağı için tüm dünyada Mera’ya ihtiyaç azalacak. Bilim dünyası verimi çok artan çeşitler bulmadıkça 2050 yılına kadar Meraları zaten azaltarak buralara tarımsal ürün ekecekler. Hatta 30 yıl içinde gıda açığı yüzünden dünya meralarının %50’sine tarımsal ürünlere ayrılırsa şaşırmamak gerek. Meraların çoğu kısmen eski hali olan ormanlara dönüşmesi ile bu 2 yem üretirken (%20+18= %38 devreye girmesi ile) tarımda tasarruf edilen 250 milyar tondan fazla iyi SU kazanılabilecek. Bu dünyada DEVRİM niteliğinde bir tasarruf olup Afrika'nın su ihtiyacının çok fazlası demek. Bitkilerin su ayak izi hesabı ise tamamen yanlış. Bu yanlış hesap sadece tahılların üretiminde bile tüm dünya iyi suyunun yarısını geçmektedir. Tarımda su ayak izi komedisinde belirtilen rakamların %10’u bile 1 kg taze ürün elde etmeye yeterli. 

Su tasarrufu çok önemli bu net. Ayrıca Dev Kralotu çok iyi bir katı ve sıvı yakıt olduğu ve Karbon salınımda NÖTÜR olması yüzünden bu durum çok önemli. Bu 2 verimli bitki ayrıca ciddi miktarda tarla boşalttığı için tüm dünyada gıda açığı ve küresel ısınmayı bitiren mucize olduğu görülecek. Bilim dünyası küresel ısınma için Ağaçlandırma/Orman gerek ama bunun için kolaycı büyük alanların olmadığını, tarım alanlarını ormanlaştırmanın gıda açığını arttıracağı için doğru olmadığı biliniyor. Biz bu büyük alanlar için şimdilik meralara el atmak zorundayız. 

İşte bu 2 yem bitkisi: 

1- Hayvancılık yapanların %70 olan yem giderleri bu 2 ucuz yem ile masrafları %40’a düşeceğinden yem sanayicileri bu 2 yemden birazrahatsız olacaklar. Oysa ucuz 2 yem yüzünden artan hayvan sayısı ile sanayi yem üretimi ve satışıda elbet artacak. Önce biraz azalan yem satışları bol ve ucuz kaba yemin hayvan sayısını arttırması ile satışlar yükselecektir. Ayrıca bizim 4 yeme ilave 2 ayrı ucuz yeni yemle yem çeşidini arttırmamız doğru hamledir.

2- Çok ucuz maliyetli bu 2 yem ucuz et, süt, yumurta demek. Bu tüm dünya için enflasyonları kısmen aşağı çekme yoludur.

3- Öngörüm Rafta yeşil yem-RAYEY kuru maddesi az olsa daoptimum başarıya ulaşılırsa %95 su tasarrufu yaptığı için (Mooney J. -2005,Karaşahin M. 2014) 190 milyar ton su daha az harcanarak yem üretileceğinden Rafta yeşil yem üretimi %20 devreye girince DÜNYADA tarımda kullanılan tatlı su kaynaklarında%14 su tasarruf edilebilir. Bu durum dünya için DEVRİM denecek bir durum. Ayrıca mısır silajının göre Maralfalfa yani DEKO bire-on verimli(Kukkonen-2009). Ton başına verimde mısır silajının %30’u kadar su ve gübre tükettiği bilinmektedir. DEKO'nun mısır silajına göre Adana Ceyhan’da yetiştirici bilgileri ve benim bölgede ki rakamsal notlar ile oluşan gözlemlerimden de bu durum zaten çok kolayca anlaşılmakta.

4- Bu çok önemli bir su tasarruf olup Avrupa'nın su ihtiyacından fazladır. Özellikle RAYEY, yem üretiminde dünyada %20 devreye girerse ucuz yem oluşu yüzünden zaten üretimi artar. DEKO’nun dünya literatürde bilimsel verileri yok denecek kadar az. Elimizde ciddi bilimsel veri olmadığı için DEKO konusunda bilim çevrelerinin dünyada ciddi veri taraması ve gözlem yapmaları gerek. DEKO-C4 bitkisi olarak enerjide fosil yakıtlarının yerine geçecek birçok artısı da var. 

5- Bu 2 bitkiden RAYEY %100 (Money 2005), Dev Kralotu-DEKO %90 tarla boşattığından (Kukkonen-2009), boşalan tarlalara özellikle Soya, tane Mısır, Pamuk, Buğday, Arpa vs ekilerek gıda eksikliği ve açlıkla mücadelede dünyada büyük mesafeler alınabilir. Ayrıca DEKO mısır silajına göre Dekarakuru madde bakımından 5 kat daha fazladır.

6- İkisi de birim alanda çok verimli ve fazla üretilebildiği için meralara ihtiyaç azalacak. Meralar Ormana dönüşünce bu ormanlarda ki ağaçlar çok ciddi karbon depoladığından ağaçlandırma ile 5 yıllık süre iyi kullanılır ve Karbon sorunu için tam etkili önleme başlamış oluruz. Avustralya’da 2005 yılında araştırmasını tamamlayan J. Mooney (2005) 54 m2tesiste 300 dekar meraya eşdeğer yem üretimi yapıldığını ispatlamış. Ama 54 m2 orantısı 1.000 m2 emsale göre 5.555 dekara eşit meraya eşdeğer yem üretimi çok ciddi bir katsayı. Ama ben bunu ülkelerin mera verimine göre ort. en az 6.000 kat olduğunu düşünmekteyim. Bu çerçevede Birleşmiş Milletlerde bir fon var ama daha detaylısı kurulacak bir fonaülkelerin sera zararı oranında para katkısı ile biriken para diğer ülkelere dağıtılarak hızlı ağaçlandırma bu fondan olmalı. Ağaçlandırmalar o ülke mera verimine göre esnek olabilir. Fide üretimi ve ağaç dikimi zor deniyorsa; Para her kapıyı açar ve bu yapılırken ciddi katma değer ve istihdam oluşturarak dünya ekonomisini canlandıracağı ortada. 

7- Ağaçlandırma yağmur rejimini düzelterek artırır. Gölge ve yağmur serinlik oluşturduğundan ısınmayı azaltan etmendir. Yağmur orman altı yem üretimini arttıracağından meralardan daha fazla verimlidir. 

8- Ormanlar oksijen artışına sebep olduğundan atmosferde oksijen artışı diğer gazların azalması, tozları emmesi ve oksijenin hayat verme özelliğinden dolayı ekolojide giderek artan canlılığı sağlayacaktır... 

Küresel ısınma 2020 de 1,1 santigrat dereceye ulaştı. Artışın sera gazları artışından olduğu ortada. Bu durumun çoğu insan faaliyetlerinden kaynaklandığı düşünülüyor. Küresel ısınma artışını 2050'ye varmadan 1,5o santigradın (C) altında tutmak isteniyor ama bunu başarmak ancak ağaçlandırma ile olacağı kesin. Sera gazı bu yükselişle, sıcaklık artışının 2060'ta 3o geçeceği öngörülüyor ve 3o'ye ulaşılsa bile birçok şehir suya gömülecek, kıyı ve ovaları sular basacak. Bu felaketler ekolojiyi kötü etkileyip tarım üretimi %60 düşecektir. 

Küresel ısınma 1,5 o C'ı aşması, ekosistemi, insan ve canlı hayatını ciddi risklere götürecektir. Oysa bu arada 2050 yılına kadar gıda üretiminin %60 artması gerek. Demek ki çok üretim için ola ki ovaları su basmazsa dünya kara alanı aynı olduğundan bitki verimlerini bilim dünyası çok arttırması gerek. Böyle olunca %60 artış için bitkisel üretimde az CO2 değil optimum CO2 dengesine ihtiyaç var. Yani CO2'in doğru olan fazlası bitkisel üretimin artması için gereklidir.

Bu arada Türkiye’de tonu 10 TL’ye mal olan bir bitki var mıdır desem çoğunuz bana Samanın tonu 1.000-1.200 TL. Tonu yaklaşık döviz artmadan önce 0,85 cent olan bir yem bitkisi olmaz dersiniz. Torbası yani 50 kg'ı 275 TL olan kesif yemin tonu 5.500 TL olması bu 2 yemin ucuz, kaliteli ve 50-100 ton civarında üretilebildiğinden işin önemi anlaşılıyor. Kesif yemin yerini ASLA kaba yemler alamaz ama ucuz ve kaliteli bu 2 yem hayvan varlıklarını arttıracağı için yem sanayicilerini ilk önce biraz üzse de hayvan varlığı arttıkça torba yeme ihtiyacın da artıracağını unutmayalım. Suptropik ve Tropik bir bitki olan Maralfalfa-Dev Kral otu-DEKO 50 ton verime göre 2020 itibarı ile tarla kirası dâhil Adana koşulların da tonu 1$’a mal olmaktaydı (bu değer kesin ve doğru 2020 verisi).

Adana'da Deko’nun dekara verim 50 tonu geçse de verimi şimdilik dekara 40 tona göre ele aldığımızdan maliyeti 1 $’dan az. Tüm dünyada verimin 30-80 ton arasında olduğunu bilmekte fayda var (AÜZF 2021 raporu). Mısır silajına göre her ülkede bu maliyet hep mısır silajının %15'i kadardır. DEKO kışın toprak sıcaklığının ilk ekildiği aylar – 30C’a düşmemeli. Diğer yıllar toprak ısının -8 dereceye inmediği her yer ve yükseklikte yetişebilir. 

100 DEKAR MISIR SİLAJI YERİNE 15-20 DEKAR DEKO EKMEK AYNI MİKTAR OT ALMAYI SAĞLIYOR

Böyle olunca DEKO soğuk yerlerde yetişemez. Yem çeşitliliği ve imkân açısından çok çeşitli yem yedirmek her zaman doğrudur. 100 dekar Mısır silajı yerine 15-20 dekar DEKO ekmek aynı miktar ot almayı sağlamakta. Kalan 80 dekara tane mısır, soya veya başka ürün ekmek şart. Soya besin değeri çok yüksek bir kesif yem ve besicilikte çok önemli. Soya, yem bezelyesi ve Fiğ ME yönü ile hayvancılık için çok önemlidir. Çok su isteyen Mısır silajının yerine Mısır silajının yerini %70 DEKO’nun alması ucuz ve kaliteli bir yem olduğundan kaçınılmaz bir sonuç. Bu arada DEKO’nun Karbon salınımında Nötür bir C-4 bitkisi olduğunu unutmayın. NÖTÜR yönü ile de enerjide mucize bir yanı var. 

KRİTİK EŞİĞE 4-5 YIL KALDI 

Atmosferin fosil yakıtlar ve sanayi yüzünden kirlenmesi dünya için en büyük tehdit olmasının önüne geçmek için bu yazımın gösterdiği yolda ilerlemezsek kritik eşiğe bence sadece 4-5 yıl kaldı. Kuraklık, seller, kasırgaların artması, buzulların erimesi ile deniz seviyelerinde yükselme gibi olumsuz sonuçlar zaten kaçınılmaz olarak karşımıza çıkıyor. Bu durum tabiat, hayvanlar ve eko sistemin yanı sıra insan topluluklarınıda ciddi derecede etkiliyor. Birçok ada, kıyı ve ova yok olacak. Gıda üretimi ve temini azalacak. Sera etkisinin %80’ine yol açan 17 ülkenin 2020 verilerine göre kömür, doğal gaz, benzin ve diğer fosil yakıtları kullanarak endüstriyel ve geri dönüştürülemeyen atıkların yakılmasıyla oluşan küresel ısınma zararın %28’i Çin, %15’i ABD, %7'si Hindistan, %5’i Rusya, %3'ü Japonya, %2'şer ile Almanya, İran, Suudi Arabistan, G. Kore, Kanada ve Endonezya uygulamalarından kaynaklanmaktadır. Oysa 27 AB ülkesinin sera gazı salınımının zararı ise %7,5 tur. Ayrıca 90 uluslararası firmanın sera kirliliğinin %60’ını oluşturduğu unutmayalım.

SU TASARRUFU YAPARAK ÇOK UCUZ HAYVAN YEMİ ÜRETMEK GIDA FİYATLARINI DÜŞÜRECEK

Dünyada çok ciddi su tasarrufu yapmak, çok ucuz hayvan yemi üretirken bu üretimle milyonlarca hektar tarla boşaltıp bu yerlere ilave farklı ürünler ekerek açlıkla mücadele noktasında ucuz ve bol gıdaya ulaşabiliriz. Karbon depolamada şimdilik en doğru yol olan ağaçlandırmanın yerini meralardan bulacağız. Önerdiğim yolla ilk etapta verimi düşük olan Mera kısımlarının ağaçlandırılması ile orman vasfı azalmış yerleri ağaçlandırmayı arttırmak sureti ile Karbon deposu olan ağaçlandırma tezimin haklılığını herkes kolayca anlayacaktır. Diyeceksiniz ki bunlar biliniyor.

MERA İHTİYACI AZALACAK 

Biz bu bilinenden giden farklı bağlantı halkalarını birleştirerek oluşan yeni olgudan çok fazla fayda buldum. Zaten ağaçların ciddi Karbon depoladığı bilinse de ormanları milyarlarca hektar artıracak alanları hangi yol ve yöntemler ile bulup, bunun yanında ciddi su tasarrufu yaptıktan sonra gıda açığının kapamayı çözümleyeceğimiz bu yol bilinmiyor ve diğer artılarıyla birleştirilmiyordu. 3,4 milyar ha olan dünya Meraları, artan yem üretimi ile mera ihtiyacı azalınca buranın %30’unu ağaçlandırıp onların Karbon depolama olgusundan faydalanmak zorundayız.

HAYVANLARIN MERA İHTİYACI BU 2 VERİMLİ YEM TAKVİYELİ ROTASYON OTLAMASI İLE AŞILABİLİR

Çok iyi meralar tabi ki korunmalı. Hayvanların Mera ihtiyacı bu 2 verimli yem takviyeli rotasyon otlaması ile aşılabilir. Ama dünyada ülkelere ve salınımlarına göre verimsiz diye bilinen meraları ağaçlandırınca orman altı ot veriminin çok daha artacağı bilimsel olarak ispatlıdır. Bu arada Rafta yeşil yem kuru madde yönü ile yetersiz olsa da bu bitkiye hayvanların ilacı demek gerek. Kuru maddesi az ama hayvan sağlığına etkisi bilimsel yönde ispatlı ve diğer yemleri sindirimini %10-20 arttırması önemli. Kuru madde az olsa da %98 sindirildiğinden BB’a 10-15 kg bile yedirilebilir ve tabi antibiyotiktir. 

MISIR DEKO'DAN 3 KAT FAZLA SU TÜKETİYOR

Mera alanlarının faydalı azalması ekolojide sorun oluşturmaz. Meralar genelde kendi halinde ot yetişen yerlerdir. Orman florası meralardan 10 kat daha verimli. Orman altı örtüye göre çok verimli fazla ot olur. Ağaçları arttırarak orman ekolojisi ile yağmur rejimini arttıran, ortamı serinletmesi ile ağaçların toz emme, ot çeşitliliği ve havaya ciddi miktarda oksijen salmasıyla faydaları meralardan çok, çok fazladır. Bir konuda fayda %51 ise öncelik 1 puan fazladan yanadır. Ormanlaştırma ekoloji yönü ile meralara göre %90 daha faydalıdır. DEKO ile ilgili aradığımız yeterli veri maalesef az. Silajlık Mısır besi işinde geçmişte öne çıksa da Deko’dan 3 kat fazla su tüketiyor ve verimide bölgelere göre DEKO’nun %10-15’i kadar (Geren ve ark. 2013a ve 2013b, Kukkonen-2009).

DEV KRAL OTU (DEKO)'NUN KÖKÜ ÇOK DERİNLERE İNEBİLİYOR

DEKO kökünü çok derinlere inmesi yüzünden su ve kalıntı gübreden faydalanması daha fazla. Deko geçmişte toprakta artan gübreyi 15-20 metre derine inen kökleri ile gübreleri topraktan suya karışmadan emmede çok faydalanır. Daha da önemlisi DEKO ve Rayey yetişirken Karbon emmeye müspet etkisinide anlayan olmamış. Buzağıların sütten kaba yeme geçtiği günlerde 2 öğün yüksek oranlı yeşil yem yedirilince gübresiz yetişip organik yem olması yüzünden olsa gerek buzağıların bağırsakların da ki tüm parazitleri atmasını sağlayan önemli bir yanı var.

BU YEM BİRE BİR DEĞİL BİRE 5 BİN FAZLA VERİMLİ! BU VERİM DEVRİM NİTELİĞİNDE

RAYEY ile yem üretirken gübresiz üretildiğinden organik oluşu, %98 sindirildiği için gübresi olmaz ve metan üretmez (Karaşahin 2014, Baytekin 2018). Diğer yemlerin %10-20 daha fazla sindirilmesini sağlar %95 su tasarruf edip, %100 tarla boşaltarak (Karaşahin M. 2014) meraemsal yeşil yemlerden 5.555 (Mooney J 2005) kat daha verimli olması hep dikkatten kaçmış. Düşünün bir kez bu yem bire bir değil bire 5 bin fazla verimli. Bu verim Dünya yem ve Küresel ısınma sorunu için DEVRİM niteliğinde bir rakam. Rayey’in tek sıkıntısı diğer kaba yemlerin yarısına yakın kuru madde içermesidir. Kuru madde oranı zaten sorun değil. Bu sorun rasyonda kuru maddesi çok olan yemleri arttırarak çok kolay aşılmaktadır. 

2 KABA YEMİN KÜRESEL ISINMAYA ÇARE OLDUĞUNU MAALESEF GÖREN OLMAMIŞ

Bu 2 kaba yemin küresel ısınmayı çare olduğunu de maalesef gören olmamış. Bilinen verilere göre atmosfere yılda yaklaşık 48-50 milyar ton karbondioksit (CO2) salınıyor. Her yıl fazladan salına bu karbonu emmek ve her yıl ilave 50 milyar ton karbonu yani toplamda yılda 100 milyar ton salınımı emmek için 20 yaşında 1 orman ağacı ortalama yılda 50 kg CO2 emme hesabına göre ilave 2 trilyon civarı ağaç dikmek yeterli diyen ciddi bilimsel araştırmalar var. Madem ısınmayı 1,50 de tutmak planlanıyor o zaman 1,1 milyar hektar mera alanına 1,1 milyar ağaç ve 900 milyon hektar ormanlardan var denen atıl alanları da katarak 2 milyar hektar alana 2 trilyon ağaç dikmeyi başarmak güç değil.

2 TRİLYON AĞAÇ DİKEREK KÜRESEL ISINMA KADEMELİ OLARAK DURDURULABİLİYOR

Dünyanın karasal alanlar 149 milyon km2 yani 14,9 milyar hektardır. Dünyada Orman alanı Science dergisine göre 4,4 milyar hektar ve bu alanda 3,1 trilyon ağaç var. Bu alan içinden verimsiz olan alanlar çıkılmış ve 3 trilyon ağaç verisinde Science'ye göre 3,5 milyar hektar (ha) uygun orman alanı olduğunu doğru veri olarak yayınlamışlar. Bu 4,4 milyar hektar orman alanın 900 milyon hektar verimsiz orman alanı varsa bu alanların acilen ağaçlandırılması BM’ce ele alınmalıdır. Akademik bilim dergisi Science'da 2 trilyon ağaç dikerek küresel ısınmayı kademeli olarak, 2050 yılına kadar 30 yılda sıcaklık artışını 1,5 derce santigratta durdurma imkânı var denmiş. Science’de yayımlanan bu Zürih Üniversitesinin araştırması ciddi tartışmalara yol açmış.

Zürih Üniversitesi araştırmasına göre 1 ağacın yılda 100 kg Karbon emdiği var sayılarak 2 Trilyon ağaçla yılda ort. 200 milyar ton karbon emeceği öngörülmüş ama bu bence zor. Benim önerim bilim ve hayatın olağan akışına daha yatkın. Bu olguları ortaya koyarken Türkiye’de ödenek sıkıntısı ve bürokratik oligarşi yüzünden bu denli bilimsel alt yapısı belli çözüm yollarına el atan yapı bulamadım (Zürih Üniversitesinin ağaçlarının yılda 100 kg karbon depoladığından gidilmesi bana göre yetişkin bazı özel ağaçlar dışında bu rakamı bulamak mümkün değil). İşte bilim adamları bile bazen izahtan uzak olabiliyorlar. 

RAFTA YEŞİL YEM (RAYEY) İNEKLERDE GAZ YAPMIYOR

Bu fidanlar yetişene kadar Karbon artışı ve emilim de ki artışlar ne düzeyde azaltılacak. Bu arada bizim tezimiz olan çok verimli 2 ottan RAYEY’in buğdaygil olması yüzünden ineklerde gaz yapmadığı ispatlıdır. Arpa yeşil yemi metan gazı salmadığı gibi diğer yenen yemlerin sindirimini %10-20 artırarak sera gazını azaltmaya katkısı çok fazla olur. 1,5 milyar ineğin sera gazı olan Metan’ın şuan ki atmosferde birikmiş etkisi %11 olduğu için özellikle bu zararlı gazın etkisi giderek azalacaktır. Buğdaygil yemlerinin dışkısı metan salmadığı için kokmaz (bu bilgi Bill Gates ekibinin çalışmasından). Bu arada Saçlı Meşe ve Akça ağaç 30 yılda 4-5 ton arası Karbon depolarken şehir içi ağaçların yılda 10-15 kg Karbon (C) depoladığını unutmamak gerek. Atmosferde 1 trilyon ton karbon var ve bunun %40-50'sini yeni dikilen ağaçlara depolatmak gerek. Bu bağlamda çam değil özellikle bölgelerine göre hızlı gelişen ağaçlar ile (Paulownia, Kiri vs) dikerek 8-10 yılda doku kültürü ile sorunu aşma yolu vardır.

2 MİLYAR HEKTAR ORMAN OLACAK ALAN DÜNYA İÇİN YETERLİ 

Bu arada uygun yamaçlara, özellikle çöllere güneş panellerini hızla yapmak, Şarjlı araçlar, Nükleer santraller, Rüzgâr enerjisi, çatılara paneller koymak, C4 bitkilerinin yakıt ve yanma imkânlarından faydalanmak vs. ile fosil yakıtlardan olan enerjiyi azaltarak fazladan oluşan salınımı ağaçların gelişimine paralel şimdilik atmosferde ki 1 trilyon ton olan Karbon fazlalığını 600 milyar tona çekme hedefine yürünmeli. CO2 bitkisel üretim için bir miktar atmosfer de fazladan zaten olmalı. Hollanda da sera üretimi yapanlar emilen CO2'leri vererek üretim artışının sağlandığı bilinmektedir. Ayrıca önlemlerin artması ile 2020 rakamlarına göre 400 milyar tonu ek önlemlerle karbon emerek yılda 38-40 milyar tona indirip giderek azaltılan ve atmosferde fazla dediğimiz 400 milyar ton CO2'i emmek için 2 milyar hektar orman olacak alan dünya için yeterli. Bu yer Secience’e göre 900 milyon hektarı vasfını yitirmiş orman yeri olarak var. 1,1 milyar hektarı da bu verimli 2 yemle mera ihtiyacının azaltması ile arazi bulunabileceği ortada.

KALİTELİ KABA YEM ÜRETİMİ YÜZLERCE KAT ARTACAK

Yeşil yemin kaba yem olarak üretilmesi ile 1,5 milyar inek'ten oluşan %11 sera gazı, Rayey’i yemesi ile sığırlardan kaynaklanan metan gazının %85-90 azalması, sera etkisinin düşmesine etki eder. Rayey yenerek metan salınımı çok az olacağından yılda %1-2 metan gazı zaten azalacaktır. Kaliteli kaba yem üretimi yüzlerce kat artması ile meralara ihtiyaç azalınca mera verimine göre 3,4 milyar hektar meranın %30' unu ormanlaştırarak ağaçlarda Karbon depolamasını sağlayıp, yağmur ve iklim dengesini düzenleyen ormanların meralardan daha fazla orman altı ot üretimi olacaktır. Halen 4 çeşit yem yerine 6 çeşit yem yedirerek birçok fayda olacağı ortada. Science’ye göre her yıl ağaçlarla 200 milyar ton Karbon depolanması kolaysa aynı ağaçlandırmayı meralarda yaparak benim yolumla 65-70 milyar ton Karbon depolaması daha kolay bir hedef olacağı ortadadır.

365 GÜN DEVAMLI YEŞİL YEM ÜRETİLEBİLECEK

Bu bağlamda Rayey’in yüksek yem verimi ile 365 gün devamlı yeşil yem üretilmesi, daha zengin lif, fazla protein, vitamin ve mineral içeriği ile kuru madde dışında diğer yemlerden ciddi üstünlük gösterdiği bilinmektedir. Rayey üretimi ile %95 su tasarrufu, çim suyunun hayvan sağlığı ve süt-yağ performansında artışlar, tüm yemlerin sindirilebilirliğini arttırmada ve döl tutmada ki olumlu yönleri ve ilaç yerine geçen yanı ile Rayey’in hidroponik üretiminin dünyada arttırılması yaygınlaştırılması gerektiğini ortaya konmuştur (M. Karaşahin 2014; H. Baytekin 2018; Marciomd. 2009; Micera vd.2009; Dung vd.2010; Al-Karaki ve Al-Haşimi,2012). Çanakkale 18 Mart Üniversitesinde yapılan bir değerlendirmede hidrofonik rafta yeşil yem üretimde 20 m2 alandan yılda 131 ton yem üretilmiştir (Baytekin 2011)

MERALAR İLERLEYEN YILLARDA GIDA İHTİYACI YÜZÜNDEN ZATEN AZALACAK

Orman olgusunda 2 trilyon ağaç “doku kültürü” çoğaltması ile 5-6 yılda dikilebilir ama bunun için tüm ülkelerin Tarım, Orman, Çevre ve Gıda bakanlarını büyük bir panelde bir araya gerip işin arka planı ve faydalarını Elon Mask aktarımı ile anlatarak konuya hız verilmelidir. Hatta 2030'a kadar salınımın 30 milyar tona düşürülmesi ve ilerleyen yıllarla 70 milyar ton emilimin olması ağaçların büyüme hızına göre 2040'a gelmeden fazlalık olan 400 milyar ton ve ilerleyen yıllarda ki birikime göre giden artan miktarın ağaçlarda C depolaması rahatça başarılabilir. Bu hızla CO2 salmaya devam edilirse toplam eldeki 3 trilyon ağacında zarar görmesi elbet kaçınılmazdır. Mera ıslahı ile meralara ihtiyacın azalmasını yem takviyeli rotasyonlu otlatma alanları ile mera eksikliği aşılabilmektedir. Meralar ilerleyen yıllarda gıda ihtiyacı yüzünden zaten azalacaktır. Oysa şimdiden bahsettiğim 2 yemi üretince boşalan tarlalara tarımsal ürünler ekerek gıda açığı için mera alanlarını azaltmayı öteleme imkânı da oluşacaktır.  

DEKO 1 KEZ EKİLEREK 20 YIL TEKRAR EKİLMEDEN OT ALINIR

DEKO 1 kez ekilerek 20 yıl tekrar ekilmeden ot alınır. Tropik bölgelerde dekara yılda 50-100 ton kaba yem verimi olduğu söyleminden hareket ile bu yemin odunsu selülozik yapısının en az 5 ton yani 5.000 kg olduğu ortadadır. Bu tip bitkiler kütle oluşturmak için ciddi miktarda C02'i havadan alır, kök yolu ile de suyla glikoz yaparak ağaçlara göre 50-100 kat karbon emdiği anlaşılmaktadır. Glikoz ise bir sonraki aşamada selüloz ve türevine dönüşerek ağaç veya bitkinin ana nüvesini olan odunsu-bitki yapısını oluşturur. Bir ağaç kök-gövde olarak velev ki 1.000 kg diyelim. Genelde her ağaç yılda %5-10 odun üretir. Bu arada 1 tonun yarısı yani 500 kg’ı Karbon olarak ağacın yapısında selüloz türevi olarak yıllarca depolanır. Her yıl %5-10 büyüme %2,5-5 ilave Karbon depolamak demektir. Yani Ağaçlar tüm dünyanın kurtarıcısı olacaktır.

KÜRESEL ISINMA ARTARAK SORUN OLUŞTURUYOR

Şu an Atmosferde biriken C02 miktarı 1 trilyon tonu biraz geçti. Bitkisel üretimin çok artması ile 600 milyar ton civarında atmosfer de C02 olması yeterli. 1960'da 3 milyar nüfus varken gıda üretimi ihtiyacı açısından o dönemin 2 katından fazla C02'in atmosferde olması gerek. 1960’dan bu yana bitkisel üretim ihtiyaç yüzünden 3 katı arttı. Oysa C02 bir sera gazıdır ve gereklidir. Güneş ışınlarını tutarak atmosferin soğumasını diğer sera gazları ile engeller. Atmosferde Metan ve Karbondioksit-C02 gereğinden fazla olunca küresel ısınma artarak sorun oluşturuyor. C02'i emmek pahalı ama zamanla ucuzlayacak. 

RAFTA ÇİM ÜRETİMİ İLE MERALARA İHTİYAÇ AZALACAK

Ancak atmosferde bu günkü hızla her yıl 50 milyar tona yakın C02 artıyor ve bu da yılda 2 milyar adet 20 tonluk ilave tankerle depolaması demektir. Atmosferde ki fazladan 400 milyar ton C02 için her biri 20 tonluk tankerle gömülmesi gereken 20 milyar tanker denize/toprağa depolansa bile çok pahalı bir depolama ve ekolojik yapıyı bozacaktır. Bu pahalı depolama yerine ağaçlandırma onlarca faydaları ile daha doğru tercihtir. Tanker yapım maliyeti ve C02'i depolama maliyeti de şu an çok yüksek. Zararlı gazları emmek masraflı iken bu iş için tek çözüm var; O da dünya Orman alanlarını arttırmak. Rafta çimlenme gücü yüksek biralık Arpanın 1 kg'ı ile 7-10 günde 8-12 kg taze ve gübresiz/organik yem üreterek meralara ihtiyaç azalır. Aynı şekilde DEKO’nun C4 yani enerji bitkisi olması ile bundan sıvı yakıt elde etmek veya palet olarak yakılarak santrallerde enerji elde edilme işine de ciddi derecede el atılmalıdır. Enerji yönü ile de bu bitkinin çok üretilmesi gerekmektedir.

10 MİLYON HEKTAR DEKO YETİŞTİREREK BAŞARABİLİRİZ

Bu kadar mera için RAYEY ile dünyada 60.000 hektar kapalı alan ve 6-7 milyon hektar Deko alanı, eksilen mera kadar kaba yem üretmeye yeter ama biz ormanlaştırılan mera alanın 1,5 katı yem üretime yönelmeliyiz. Bunu da 10 milyon hektar DEKO yetiştirerek başarabiliriz. Burada ki emsalde mera yeşil ot verimi 1.000 kg (!?) normal bir değer desem de dünya verilerine ulaşamadık. Biz 1 dekara mera yaş ot verimi 1.000 kg. esas alarak 20 m2 sanayi tipi üretimden yılda 120 tondan giderek 1 dekar sanayi tipi sistemden 6 bin ton yem üretilir. Bu RAYEY ile sanayi tipinde 8.000 kat, köylü rafı ile 6.400 kat, DEKO ile Adana koşullarına göre 60-70 kat meradan daha fazla yem üretmek demek.

BU İKİ YEM BİTKİSİNİN SU AVANTAJI 250 MİLYAR TON

Bu 2 yem bitkisinin su avantajı ise 250 milyar ton. Buradan şu sonuç çıkıyor; RAYEY su tasarruf etme ve mera açığını kapamada ön planda olmalı. Ancak kuru madde yüzünden DEKO kadar verimli değil. DEKO mısır silajı ve diğer yemlere göre 10 kat verimi çok ucuz ve %85-90 tarla boşaltması yüzünden birçok kaba yemin yerini almalı. RAYEY’in tonu 400 TL'ye mal olup ağaçlara göre 10 kat daha fazla C02 emmekte. Ayrıca %95 su tasarrufu edip dünyada mucize kabilinde su tasarrufu yapan taze kaba yemdir. 20 m2'lik sanayi tipi yeşil yem üretim ile emsal 65 dekar tarla boşaltır. Yani 1.000 m2 rafta yeşil yem 3.250 dekar tarla kadar yem üretebilmektedir. RAYEY ile %95 iyi tarımsal sulamada su tasarrufu sağladığını tekrarlamakta fayda var. Tüm dünya mera ve tarım alanları dâhil olunca bu alanların 2/3'ü yem bitkilerine ayrılmıştır. Dünyada normalde tarla tarımı yapılan yerlerin %25’inin yem bitkilerine ayrıldığını biliyoruz ve biz bol yem çeşitliliği derken sadece bu 2 yemi yedirilerek hayvan beslenecek düşüncesi çok yanlıştır. 4 çeşit yem yerine içinde yeşil yemle 6 çeşit yem vermek hayvan sağlığına içinde çok faydadır.

KABA YEMDE DEVRİM NİTELİĞİNDE VE TÜM DÜNYADA ÜRETİLEN EN UCUZ YEMDİR

Dev Kral Otu dünyada kaba yemde DEVRİM yaratacak mucize bir yem ve tüm dünyada üretilen en ucuz yemdir. Şu an dünyada1 milyar tondan fazla kaba yem ve 150 milyon tondan fazla kesif yem açığı vardır. 

BU İKİ YEM GIDA, SU TASARRUFU, YEM VE KÜRESEL ISINMADA MUCİZE OLACAK

Bu 2 yem tüm dünyaya gıda, ucuzluk, su tasarrufu, yem, küresel ısınmada mucize olacaktır. Dünyada Su, Gıda, Karbon artık milli güvenlik meselesidir. C02'in emilmesi çok pahalıyken bir de bunu depolanma güçlükleri bizi orman oluşturmaya itmekte.Çünkü ağaçlar 50-100 yıl tonlarca karbon depolayıp oksijen salarlar. AB küresel ısınma konusunda çok hassas ve çeşitli yaptırımları çok yakında uygulamaya koyacağını açıkladı.Ortaya çıkan et talebi yüzünden dünya da ekilip dikilen tarım arazileri mera hariç %25’inde hayvan yemi üretilmekte. Oysa tüm tarım alanları meralar dâhil 4,9 milyar hektar. Bunun 1,5 milyar hektarında tarla tarımı yapılır. Meraları dâhil edersek dünya kara alanının %69'unda hayvan yemi üretimine ayrılmıştır. Ama küresel ısınma böyle giderse her şey tepe taklak olacaktır. Bu durum olmadan %69’un bir kısmını ağaçlandırmak tek çare. Oysa sanayileşmiş birçok kuruluş karbon emiliminde karbon ayak izi için başka ülkelerden orman satın almaya veya orman oluşturma yolu ile şimdiden çözüm arıyorlar.

PALET YEM İÇİN TUTULAN BALIKLARA İHTİYAÇ KALMAZ

Dünyada protein açığı için et talebinde balık ve tavuklara çok ucuz ve yüksek protein kaynağı olan böcek yedirerek protein açığı aşılır. Ucuz, ekolojik ve karbon salınımı nötr olan bu yola dünya hızla yönelmeli. Böcek ve larvalar %65-70 protein içerir. Bundan dolayı böcek ve larvalar şehirlerde ki çöp atıklarında kolayca çoğalırlar. Bunlar 1 kg canlı ağırlık için en fazla 2 L su ile %65 protein içeren yem olurlar. Bu yemler kapalı alanlarda yetiştiği için tarlada yetişen soya ve mısıra ihtiyaç azalır ve tarlalar boşalır. Palet yem için tutulan balıklara da ihtiyaç kalmaz. 

Tavuk ve Balık hazır yemi için Proteini çok tarlada yetişen ürünler yerine çöple beslenip çok az su tüketen çok ucuza mal olan böcek ve larvalara tüm dünya yönelmek zorunda diye düşünmekteyim.

Bill Gates ve ekibi 1,5 milyar büyükbaş hayvanın ortalama 208 L Metan gazı çıkartarak binek araçlara göre ineklerin 28 kat daha atmosfere zararlı olduğunu anlamışlar. İneklere "Taze çim" yani kuru maddesi diğer tüm yemlerden çok az olan yeşil yem yedirince Rumen’de üretilen gazın %85-90 azaldığını Bill Gates ve ekibi anlayınca bu araştırmayı yapanlara 1 milyar $ katkı sağlamış. Dünyada Tarımın sera gazı kaynaklı küresel ısınmaya etkisi %24 ve bunun yarısı yani %11'ni ineklerin çıkarttığı gazdan olduğunu biliyor. İşte ineklerden protein yerine böcekle beslenen Tavuk ve Balığa yönelmek gerekli. Her yıl %4 yani 2 milyar ton hayvan varlığından sera gazı salınıyor. Bill Gates ekibi bu salınımı azaltacak yemin RAYEY yani taze ÇİM olduğunu ispatlamışlar. Bu 2 kaba yem küresel ısınmayı azaltıp gıda açığını çözüp, çok ucuz yem olması yüzünden hayvan ürünleri artınca ucuzluk sağlayarak çevre dostu olacağı kesin. 

BİLL GATES'İN KİTABINI OKUDUM!

Bill Gates mevcut teknoloji ile iklim değişikliğinde başarı sağlamanın imkânsız olduğunu söylemesi önemli. Bill bir televizyon söyleşisinde Orman oluşturmak kolay ama bunun için tarım arazisi olmayan büyük toplu makul arazi bulmanın zorluğundan bahsetse de son kitabında tam bir çözüm ortaya koyamamıştır. Ayrıca Bill orman/ağaçlar halen yetiştiği yerlerde kolay yetişir diyerek vasfı bozulmuş 900 milyon ha’dan daha kolay faydalanırız demek istemiş. Bill meraları ağaçlandırmada benim tezimi haklı çıkartmakta. Bill son kitabında Brezilyada ki gibi tarıma, hayvancılığa açılan, maden çıkarılan, kesilen yanan ve orman olmaktan çıkmış yerleri tekrar kazanmak ve diğer yazdığı yaklaşımlar ile bilinenler dışında çözüm önermemiş komik ve çelişkilerle dolu bir kitap çıkartmış. Kitabını okudum inanın çözüm önerileri hedefe ulaşmayacak veya bilinen işlevi ağır olgular içermekte. 

HAYVANCILIKTA YEM GİDERLERİNİ DÜŞÜRMEK İÇİN MUTLAKA UCUZ YEM BULMALIYIZ

Dünyada genelinde hayvan beslemede %70 olan yem giderlerini düşürmek için mutlaka ucuz yem bulmalıyız. Bu ucuz ve çok verimli yem RAYEY ve DEKO’dur. Yeşil yem organiktir, toprak ve gübre istemez. Biri hiç gübre istemez ve diğeride rakibi mısır silajının ton başına %20’si kadar gübre tüketir. Dünyada 388 milyon ha alana yem bitkisi ekiliyor. Bu alanın %20'sine yem ekilmeyip Rafta yem üretme ile 78 milyon ha tarla kazanılır. Ayrıca Deko ekince aynı alanın %20 karşılığı alanın %17’si tasarruf edilerek bu alan %3 Dev Kral otu ekince bu alandan %37 yer boşaltarak yani 144 milyon ha tarlada gıda üreterek dünyada açlıkla mücadelede başarı çok artar.1 kg Rayey tesiste 2,1 L su ile köylü usulü ile 4 Litre su ile üretilip %95 su tasarrufuyla üretildiği için ayrıca çok önemli.Bu olguların yanında tesislerde böcek, larva yetiştirerek bazı bitkilerin hayvan yem olması yerine insan gıdası olacak ciddi alanlar açılacağı ileride görülecektir. Bu makalede ki kullandığım rakamlar 2022 yılı Ocak ayı sonu itibarı ile sizlere sunulmuştur.

1 KG YEM 65-67 LİTRE SU İLE ÜRETİLİYOR

Çanakkale, Karabük ve Isparta Üniversitesinde yapılan araştırmalara göre Yeşil yeme alternatif 1 kg yem 65-67 litre su ile üretilmekte. Bu 65 L suyun yarıdan fazlasının topraktan buharlaştığı ve büyük kısmının da yer altına sızma ve diğer canlılarca kullanılmasından dolayı bu rakam ele alınmakta. Zaten bitkisel üretimde damla sulama ile ot üretimi stomalara bağlı olsa da bünyesinde ki suyun 2-5 katı ile üretilebilir. Bu yüzden su ayak izi hesaplaması tüm dünyada yanlış hesaplanarak bilim dışı komikliğe imza atılmış. Dünyada tarla tarımı yapılan arazinin sadece %20'si RAYEY’e dönerse 190 milyar m3 su tasarrufunu unutmayalım. Bu arada Güney Kore’de deniz suyunu %99,9 arıtma başarıldı. Bu Kore teknolojisi ile arıtılan suyun ayrı borulardan getirilerek evlerde temizlikte ve sanayinin tamamında kullandırarak iyi su kaynakları korunmalı. Küresel ısınma tehlikesine az vaktimiz kalması yüzünden bizim bilinenlerin arka planları birleştirilen bu tezimiz 80-100 ülkenin Çevre, Tarım, Orman ve Gıda bakanlarının yapılacak bir panelle tüm dünyaya Çevre-2022 toplantısı ile tanıtmalıyız.

TARLA BOŞALTAN 2 YEM BİTKİSİ 

Sayın Elon Mask BM yetkililerine açlıktan ölüm için çözümünüzü ortaya koyun 6 milyar $’ı bağışlayayım demişti. Buyurun Sayın Mask işte size arazi ihtiyacı olmayan yani tarla boşaltan 2 yem bitkisinin dünya gıda üretimine katkısı ile gıda ve açlıkla savaş kolayca başarılacağı benim önerilerimle son bulacaktır. 

Oğuz GÜLER / Yüksek Ziraat Müh.  Ekonomi ve Tarım köşe yazarı

Kaynakça;

Akbağ, H.I., Türkmen, O.S., Baytekin, H., Yurtman, G.Y., 2014. Effects of harvesting time on nutritionalvalue of hydroponicbarleyproduction. TurkishJournal of Agriculturaland Natural Sciences Special Issue, 2:1761-1765.

Alçiçek, A. ve Özkan. K. 1996. Silo yemlerinde destilasyon yöntemi ile süt asiti, asetik asit ve bütirik asit tayini, Ege Üniv. Ziraat Fak. Dergisi, 33(2-3):191-198.

Baytekin, H. 2018 çalışma makalalerinden,

Bernardino,F.S.,R.Garcia, F.C.Rocha, A.L.de SouzaandO.G.Pereira. 2005. Productionandcharacteristics of effluentandbromatologicalcomposition of elephantgrasswithdifferentlevels of coffeehullsaddition, RevistaBrasileira de Zootecnia., 34(6):2185-2191.

Bogdan, A.V. 1977. TropicalPastureandFodderPlants. (Longman: Londonand New York).

Geren, H., Y.T. Kavut, Ünlü, H.B. Farklı Biçim Sıklıklarının Dev Kralotu (Pennisetumhybridum)’nda Ot Verimi ve Bazı Kalite Özelliklerine Etkisi. 115O083, Tubitak 2017.

Geren,H. 2013b. Yem Bitkileri Üretimi, Tarım Gündem Dergisi, Sayı:12, s:70-72.

Geren,H.,R.Avcıoğlu, Y.T.Kavut, K.Tan ve S.Sargın. 2013a. Miscanthus sp. veSorghumsp.’in Bornova koşullarına adaptasyonu üzerinde araştırmalar, Ege Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projesi, 2010 – ZRF – 033, İzmir.

Geren,H.,R.Avcioglu, H.Soya and B.Kir. 2008. Intercropping of corn with cowpeaand bean: biomassyieldand silage quality, African Journal of Biotechnology, 7(22):4100-4104.

Hanna, W.W.,Gaines, T.P. Gonzales, B.and Monson, W.G. 1984. Effects of ploid on yieldandquality of pearl millet x Napier grass hybrids. Agron. J. 76:669-971.

Karaşahin, M. (2014). Kaba yem kaynağı olarak hidroponik arpa çimi üretiminde kuru madde ve ham protein verimleri üzerine farklı uygulamaların etkileri. Ziraat Fakültesi Dergisi, 9(1), 27-33.

Mooney J. 2005. Nuffield Australia Farming SCHOLARS… 

McDonald, P.,Henderson, A.R. andHeron, S.J.E. 1991. TheBiochemistry of Silage, 2nd Edition, Chalcombe Publications, Printed in Great Britain byCambrianPrintersLtd, Aberystwyth, ISBN:0-948617-22-5, 327p.

Saidi, A.R.M.,Omar, J.A., 2015. Thebiologicalandeconomicalfeasibility of feding barley gren foddertolactating a wassiewes. Open Journal of AnimalSciences 5(2), 99-100.

Sneath, R. And McIntosh, F. 2003. Review of  Hydroponic Fodder Production for Beef Cattle. Queensland Government, Department of  Primary Industries, Dalby, Queensland. http://www.qcl.farmonline.com.au/file s/48/20/01/000012048/Hydroponicfod der.pdf,

Tegami Neto,Â. And S.Mello. 2007. Avaliação da produtividade equalidade do capimparaíso (Pennisetum hybridum), em função de diferentesdoses de nitrogênio em cobertura e freqüência de corte, Nucleus, 4(1-2):9-12.