TARIMDAN HABER İZLENİM
Buğday, arpa, mısır derken, şeker pancarında da söküm dönemi başladı. Bu söküm dönemi on binlerce çiftçiyi yakından ilgilendiriyor. Çünkü şeker pancarı deyip geçmeyin, ülkemizde hububattan sonra en geniş alanda tarımsal faaliyeti yapılan bir ürün. Ancak daha da önemlisi çiftçiyi köyünde, toprağında tutan tek ürün…
Özellikle Orta Anadolu ve Doğu Anadolu'da bugün toprak ekilip biçiliyorsa bu tamamen şeker pancarı sayesinde oluyor. Burada abarttığımı düşünebilirsiniz ancak çiftçi bugün buğday, arpadan para kazanamıyor. Biraz olsun şeker pancarından kazanıyor. Bu kazancından dolayı da toprağını terk etmiyor. Şeker pancarı münavebeli bir ürün olduğu için pancarın arkasından buğday ve arpayı da ekiyor.
Birçok bölgede pancar sökümünün başlamasıyla birlikte doğal olarak şeker fabrikalarını da kampanya heyecanı sardı. Kayseri Şeker Fabrikası'nın iştiraklerinden olan Boğazlıyan Şeker Fabrikası'nda da önceki gün bu heyecan vardı. Yerinde izlediğimiz programda çiftçinin mutluluğu yüzünden okunuyordu.
Malumunuz Kayseri Şeker Fabrikası, geçmişte büyük badireler atlatmıştı. Yolsuzluklarla anılır hale gelmişti. Ama bugün çiftçinin de çalışanın da yüzü gülüyor. Tabi bunda Hüseyin Akay ve yönetiminin büyük bir payı var.
Fabrikanın ekonomik anlamda rahatlaması, çiftçiye de yöneticilerine de bir güven getirmiş. Bu güvenden dolayı da Hüseyin Akay, çiftçiyle primlerin pazarlığını protokol konuşması sırasında rahatlıkla yapabiliyor.
Pancarda sökümü başlamasına rağmen devlet buğday ve mısırda olduğu gibi pancar taban fiyatını da açıklamadı. Ancak Kayseri Şeker, bu yıl taban fiyatına artı olarak çiftçiye vereceği ekstra primi bile belirlemiş durumda.
Buna göre çiftçiye taban fiyatının üzerine tonda 10 lira prim ödenecek. Bunun yanında sıcaklık ve rutubetten dolayı pancarını erken sökmek zorunda kalan çiftçilere de tonda 8 lira 'erken söküm' primi verilecek. Bu primi de çiftçi bu yıl ilk kez alacak. Bu primlerin yanında çiftçiden nakliye parası da alınmayacak.
Şeker pancarını doğrudan ilgilendirmese de Kayseri Şeker, lisanslı depoculuk işine de girmiş durumda. Çiftçinin alın terini korumak için lisanslı depoculukta Türkiye'nin 18'inci şirketini kuran Kayseri Şeker, 4 farklı yerde 100 bin tonluk bir yatırım yapacak. Bu yatırımların en büyüğünün temeli de Boğazlıyan'da atıldı. Bu lisanslı depolar sayesinde çiftçi artık TMO'ya bağımlı kalmayacak, ürününü de düşük fiyattan satmayacak.
Bunun yanında pancar sökümü sırasında oluşan verimli toprak kaybının önlenmesi için fabrikaya 4 tane 'mouse' alındı. Mouse; pancar sökümünde, verimli toprağı yerinde koruyan bir tarımsal makina. Akay'ın verdiği bilgilere göre 'mouse'ler 5 milyon liraya mal oldu.
Kayseri Şeker'in üzerinde çalıştığı bir diğer konu da çiftçinin ve işçinin fabrikaya ortak edilmesi… Bu model gerçekleşirse Türkiye'de ilk kez Kayseri Şeker'de uygulanmış olacak. Kooperatifin ortağı olan çiftçi, bu modelle fabrikanın doğrudan ortağı yapılacak. Böylece fabrika kar ettiğinde bu kardan payını alabilecek.
Bütün bunları niye anlattım? Malumunuz, kooperatifçilik anlamında Türkiye'nin önünde Konya Şeker gibi güzel bir örnek var. Kayseri Şeker de bu anlamda sağlam adımlarla ilerliyor. Çiftçi ve ülke tarımı adına sevindirici bir durum.
Özellikle terör yüzünden zor günler geçirdiğimiz bu dönemde, böyle güzel çalışmalara şahit olmak biraz olsun insanın içini rahatlatıyor.
