Sayıştay, Sosyal Güvenlik Kurumu 2014 Yılı Denetim Raporu'nda 'tarım kesintisi uygulaması' ile ilgili skandal bir sonuca ulaştı.
300 MİLYON TL BUHAR OLDU
Yapılan incelemede; çiftçilerin ürün bedellerinden kesintisi yapılmasına karşın bu bedellerin SGK'ya ödenmediği tespit edildi. Yani bazı kurumlar ve kişiler, çiftçilerin ürünlerine SGK'ya prim ödenecek gerekçesiyle daha az para ödemişler ama bu kesintileri SGK hesabına yatırmamışlar. SGK'ya ödenmeyen kesintinin tutarı ise 2014 yılı kasım ayı itibariyle 300 milyon TL'den fazla.
Meydan gazetesi yazarı Mehmet Bulut, Sayıştay raporunda ortaya çıkan skandalı köşesine taşıdı. 'Çiftçinin 300 milyon TL'si buharlaşmış' başlığı ile konuya dikkat çeken Bulut, Sosyal Güvenlik mevzuatında yer alan 'tarımsal kesinti uygulaması'nın tarım sektöründe yaşanan yüksek orandaki kayıtdışılığın önüne geçmek için getirildiğini hatırlattı.
“Bu uygulamaya göre, tarımda kendi adına ve hesabına çalışanların, yani çiftçilerin, prim borçları, sattıkları ürün bedellerinden borç tutarını geçmemek şartıyla yüzde 2 oranında kesilerek SGK'ya ödeniyor. Başka bir deyişle, çiftçiler ürünlerini satarken satın alan kurum veya kişiler ürün bedelinden varsa prim borcunu kesiyor ve daha sonra çiftçi adına SGK'ya yatırıyor" Değerlendirmelerine yer veren Bulut, şunları kaydetti:
SGK ÇİFTÇİNİN PARASINI TAKİP ETMEMİŞ
Sayıştay'ın hazırlamış olduğu Sosyal Güvenlik Kurumu 2014 Yılı Denetim Raporu'nda tarım kesintisi uygulaması ile ilgili ilginç sonuçlara ulaşılmış.
Yapılan incelemede; çiftçilerin ürün bedellerinden kesintisi yapılmasına karşın bu bedellerin SGK'ya ödenmediği tespit edilmiş. Yani bazı kurumlar ve kişiler, çiftçilerin ürünlerine SGK'ya prim ödenecek gerekçesiyle daha az para ödemişler ama bu kesintileri SGK hesabına yatırmamışlar. SGK'ya ödenmeyen kesintinin tutarı ise 2014 yılı kasım ayı itibariyle 300 milyon TL'den fazla.
Peki, burada tek suçlu çiftçinin hakkını SGK'ya ödemeyen kişilerde mi? Hayır, kusurun büyüğü SGK'da. Çünkü SGK; yapılan kesintileri kurum alacağı olarak muhasebe kayıtlarında göstermemiş, bu ödemeler için yasal takip başlatmamış, ödemeyi yapmayanlara idari para cezası uygulamamış, kesintilerin gecikme cezası ve gecikme zammı tutarlarını güncelleyerek muhasebe kayıtlarına almamış. Yani kısacası SGK çiftçinin milyonlarına sahip çıkmamış.
Tarımsal kesinti uygulamasında skandalın bununla da kalmadığını bildiren Bulut, gelir vergisi kesintisinde de rakamların bir biriyle örtüşmediğini bildirdi. Bulut, şöyle devam etti:
DEVLETİN KAYITLARI BİRBİRİNİ TUTMUYOR
Sayıştay'ın raporunda tarımsal kesinti uygulaması ile ilgili ilginç bir ayrıntı daha var. Çiftçinin gerçekleştirdiği ürün satışlarından sadece prim kesintisi yapılmıyor. Aynı zamanda %2 oranında gelir vergisi kesintisi de yapılıyor.
Dolayısıyla oranlar aynı olduğu için yıl içinde kesilen vergi ve prim tutarlarının aynı olması gerekli.
Yapılan karşılaştırma sonucunda 44.481 gerçek ve tüzelkişinin 330 milyon TL tutarında zirai mahsul ve hizmet tevkifat bedelini SGK'ya beyan etmediği tespit edilmiş.
SGK TEMİNATINA DA SAHİP ÇIKMAMIŞ
Sayıştay'ın Sosyal Güvenlik Kurumu 2014 Yılı Denetim Raporu'nda göze çarpan başka husus da teminatlarla alakalı.
Uygulamada SGK borcunu ödemeyip taksitlendiren kişilerden teminat alıyor. Eğer olur da kişi taksitlerini ödemezse teminatları paraya çeviriyor ve borcu kapatıyor.
Ancak SGK burada da büyük bir hata yapmış. 2014 yılında borcun ödenmemesi nedeniyle 2554 adet taksitlendirmenin bozulduğu, bunlardan 2142 adet taksitlendirmeye ait teminatların paraya çevrilmediği görülmüş. Yani teminatların yüzde 84'ü kayıtlarda görülmemiş."
