HABER MERKEZİ / Tarım literatürünün en önemli kaynakları arasında bulunan Ziraat Mühendisleri Odası’nın teknik kongre kitabının 10’uncusu yayınlandı. Son yayınlanan teknik kongre kitabında Türkiye tarımının sorunları 10 başlıkta toplandı. Bu sorunların başında girdi fiyatlarının yüksekliği ilk sırada yer aldı.
GÜBRE VE MAZOT FİYATININ YÜKSEKLİĞİ ÇİFTÇİNİN EN ÖNEMLİ SORUNUNU OLUŞTURUYOR!
Tarımda çiftçi tarafında girdi fiyatlarının yüksekliği konusunda birçok kalem bulunurken, bu kalemlerden en önemlisini ise gübre ve mazot fiyatları oluşturdu.
MISIR ÜRETİMİNDE TOPLAM MALİYETİN YÜZDE 36'SINI GÜBRE OLUŞTURUYOR!
Yapılan çalışmalara göre tahıl üretiminde gübre kullanımı toplam masrafın yüzde 27’sini, mazot ise yüzde 10’unu oluşturuyor. Mısır üretiminde ise gübre masrafının toplam masraflar içindeki payı yüzde 36’ya kadar çıkıyor.
Dolayısıyla bu iki girdi fiyatının yüksekliği sorunu, neredeyse bütün üreticiler tarafından en büyük sorun olarak görülüyor.
Gübre ve mazotun pahalı olmasına ek olarak bu ürünlerin ithalat yoluyla Türkiye’ye girmesi nedeniyle döviz kuruna bağlı fiyat dalgalanmaları ve ulaşabilirlik sorunu da yaşanan bir diğer sorunu oluşturuyor.
GÜBRETAŞ VE RAZİ YÜKSEK GÜBRE FİYATLARI SORUNUNA BİR ÇÖZÜM OLMADI!
Ülke tarımında girdi fiyatlarının yüksekliği konusunda gübre fiyatları başat rolü oynarken, çiftçi kuruluşu Tarım Kredi Kooperatiflerinin Gübretaş gibi bir iştiraki bulunmasına rağmen, atanan liyakatsız yöneticilerden dolayı bu yatırımın çiftçiye daha uygun fiyattan gübre temini konusunda bir faydası olmamıştır. Özellikle çiftçiye daha uygun fiyatla gübre temin etmek için 2008 yılında Gübretaş’ın konsorsiyumunda İran’da satın alınan Razi Petrokimya’nın da ülkede yüksek gübre fiyatı sorununa bir çözüm olmaması düşündürücüdür.
Teknik kongre kitabında tarımda yaşanan sorunların başında gelen girdi fiyatlarının yüksekliği şu şekilde özetlendi:
Girdi fiyatlarının yüksekliği Üreticilerin tarımsal üretim yapması için tohum, fide, fidan, gübre, tarımsal mücadele ilacı, yem, akaryakıt (mazot), işçi, tarım alet ve makineleri, su, elektrik vb. birçok girdi kullanması gerekmektedir. Ancak üreticilerin sorun olarak sundukları girdi fiyatlarının yüksekliği konusunda en önemli iki girdi mazot ve gübredir. Çünkü bu iki girdi masraf kalemleri içerisinde en fazla yeri kaplamaktadır.
Örneğin Çiftçi (2023) tarafından yapılan çalışmada tahıl üretiminde gübre kullanımı toplam masrafın %27’sini, mazot ise %10’unu oluşturmuştur. Bir başka çalışmada ise mısır üretiminde gübre masrafının toplam masraflar içerisindeki payı %36’lara kadar yükselmiştir (Güleç 2023). Dolayısıyla bu iki girdi fiyatının yüksekliği sorunu, neredeyse bütün üreticiler tarafından en büyük sorun olarak görülmektedir. Mazot ve gübrenin pahalı olmasına ek olarak bu ürünlerin ithalat yoluyla Türkiye’ye girmesi nedeniyle döviz kuruna bağlılık ve döviz kısıtına bağlı bulunabilirlik ve fiyatında görülen dalgalanmalar da üreticilerin yaşadığı girdi sorununun diğer açılarıdır.
