Tarım ve Orman Bakanlığı, “Türkiye Yüzyılı’nda Üretim Zirvesi” kapsamında toplantılar düzenliyor. Bu zirvelerin hepsinin yapılacak olan belediye seçimlerine dönük olduğunu yani bir propaganda olduğunu hepimiz biliyoruz.
Ancak görünen köy kılavuz istemez…..
****Nasıl bir ülke olduk. Ekonomide, tarımda sorunlar devam ederken, sadece ülkemizin gündemi seçim oldu. Her seçimde olduğu gibi bol bol boş keseden vaatler veriliyor.
Tarım unutuldu. Tarımdan bahsedilmesi, bazı kesimleri oldukça rahatsız ettiğini görüyoruz. Tarım denildiğinde hemen astronot anlatılıyor.
Topraktan, buğdaydan, tarımdan, gıdadan ve çiftçiden vazgeçemeyiz. Aç kalırız aç.. Aç kalan, yoksul ülkelerin durumu görüyoruz. İç savaş yaşıyorlar.
****Enflasyon devam ediyor.
****Buğday fiyatları düşüyor. Bu konuda bu yıl farklı bir sorunla karşı karşıya kalabiliriz. Buğdayda özellikle zeytinde girdiler yani mazot, işçilik, gübre, zira ilaç fiyatları yükseliyor. Dövize bağlı ithalat yapmak zorundayız. Bu yıl ürün fazla olur, fiyatlar düşük olursa çiftçimiz ne yapacak. Bu konularla hazırlık yapmalıyız.
****Önce enflasyon nedir?
**Enflasyon, saçınız varken beş dolara yaptırdığınız saç tıraşını, saçınız döküldüğünde on dolara yaptırmanızdır. Sam Ewing (Mahfi Eğilmez: Örneklerle Kolay Ekonomi.)
**Enflasyon, hesabı masaya bırakıp çıkamamaktır. Bir başka deyişle, enflasyon, hesabı (tahmin edilemediği için) masaya bırakıp çıkamamaktır. (Alaattin Aktaş)
**Enflasyonla en iyi mücadele, Simitçiler Odası Başkanını Bakanlığa çağırıp zammı geri alıp, seçimden sonra yapmasını istemektir. (Mahfi Eğilmez: Yaşayan Ekonomi – Türkiye)
***Bu ayda enflasyon düşmüyor.
*İstanbul'da Ocak ayında perakende fiyatlar aylık % 6,72, yıllık bazda ise % 76,17 oldu.
2023 Ocak ayına göre 2024 Ocak ayında yaşanan fiyat değişimlerini gösteren bir önceki yılın aynı ayına göre değişim oranı İstanbul Ticaret Odası'nın (İTO) 1995 bazlı Ücretliler Geçinme İndeksinde % 76,17, Toptan Eşya Fiyatları İndeksinde ise % 61,48 olarak gerçekleşmiştir.
*ENAGrup Tüketici Fiyat Endeksi (E-TÜFE) Ocak ayında %9,38 arttı. E-TÜFE’nin son 12 aylık artışı da %129,11 olarak gerçekleşti.
*TÜİK, yılın ilk enflasyonunu aylıkta %6,7, yıllıkta %64,86 açıkladı.
****Gıda fiyatlarında durum nedir? Ülkemizde son bir yılda % 69,6’ya yükseldi. Dünyada gıda fiyatları son 1 yılda %10,4 düştü.
*Mazota sürekli zam yapılıyor. Petrol, jeopolitik gerginliğin artmasıyla yükseliyor.
*Canlı sığır ithalatı devam ediyor. Et fiyatları nerede duracak belli değil…
*21. Yüzyılda, sözde Türkiye Yüzyılı’nda ekmek kuyruğu var. Et alamayan insanlarımızın sayısı çok hızlı artıyor.
****Çiftçilerimiz bu krizlerden yoruldu. Kendilerini etkileyen politikalardan değişiklik yapılmalıdır.
*Artan üretim maliyetleri tarımsal işletmelerde kriz yaşanmasına neden oluyor.
*Tarımsal ithalat çiftçimizin işini zorlaştırıyor.
*Tarımda küçük aile işletmeler daha zor durumdadırlar. Bu işletmelere daha fazla destek verilmelidir.
*İklim değişikliği yönetilemediğinden ve kuraklık nedeniyle ürün kaybı sürekli artıyor. Tarımsal sigorta sistemi bunlara uyumlu olmalı ve risk planları hazırlanmalıdır.
*Tarımda yaşlı nüfus artıyor. Önlem alınmalıdır.
*Çiftçilerimizin gelirleri düşüyor. Gıda maddelerindeki artıştan çiftçilerimiz yararlanamıyor. Yeterli pazarlık gücüne sahip değiller.
*Çiftçilerin seçimden seçime gördükleri politikacılardan beklentileri de kalmadı..
***Karadeniz ayçiçek yağında bir kriz var. Asya talepleri azalıyor. Kızıldeniz’deki olaylar maliyeti artırıyor. Rusya ve Ukrayna fiyat düşürüyor. Bu bizim için çok önemlidir. Piyasa mutlaka denetlenmelidir. Kimse ayçiçeği yağı almıyor. Pazarlarda satıcılar çok, alıcı yok.
***Pakistan buğday ithalatını yasaklamaya karar verdi. Ekonomik Koordinasyon Komitesi (ECC), Pakistan'da un fiyatlarının istikrarlı olması ve ülkenin yeterli rezerve sahip olması nedeniyle devlet düzeyinde buğday ithalatını yasaklama kararı aldı.
***Fas, buğday ithalatçılarına tahıl depolamaları için sübvansiyon sağlayacak.
***Afrika'nın Mısır'dan sonra en büyük ikinci ithalat pazarı olan Cezayir'de yağmur yağışının az olması üretimi düşürdü. Düşen üretim nedeniyle buğday ithalatının, 2024-25'te 8,7 milyon tondan yüksek kalması bekleniyor.
***AB'li çiftçilerin Ukrayna ithalatını protesto etmelerine karşılık, Bulgar ayçiçeği işleyicileri Ukrayna'dan ayçiçeğinin serbest ticaretini kısıtlayan politikayı protesto etmeye hazırlanıyor.
***Danışmanlık şirketi Strategie Grains, Avrupa Birliği'ndeki kolza tohumu üretiminin, çoğu AB ülkesinde ekilen alanlardaki keskin düşüş nedeniyle bu yıl %7 düşüşle 18,4 milyon tona düşmesinin beklendiğini söyledi.
***Fransa'da çiftçiler ithal ürünleri imha etmek için marketlerden topluyor. Fransız çiftçiler, siyasilerin evini gübreyle kapladı.
***Hindistan, yarı haşlanmış pirinç ihracat vergisinin uzatılması üzerinde düşünüyor. Eğer ihracat vergisi uzatılırsa, bunun küresel pirinç pazarları ve Hindistan'dan pirinç ithalatına bağımlı olan ülkelerin ekonomileri üzerinde derin etkileri olabilir.
***Avrupa’da çiftçilerin eylemleri sürüyor. Aynı zamanda gıda perakendecileri ve politikacılar da tepki gösteriyor.
***Protestolara katılmaya hazır Slovak çiftçiler AB politikasını, “yeşil fanatizm” olarak nitelendirdi
****İrlanda'da hükümet, iklim hedefini tutturmak amacıyla 200 bin ineği telef edeceğini duyurdu. Alınan karar üzerine çiftçiler gösteri düzenliyor.
****Almanya’da gaz fiyatları Şubat 2024'te 2 yılı aşkın sürenin en düşük seviyesine geriledi. Görünüşe göre gaz fiyatları düşmeye devam ediyor. Almanya muhtemelen zorunlu nadasa bırakılan arazi istisnasını uygulayacaktır. Ancak Brüksel hâlâ koşullar üzerinde pazarlık yapıyor.
****USDA raporu Şubat 2024 açıklandı.
Tahıl fiyatları daha düşük seviyelere iniyor.
USDA, küresel buğday fiyatlarının da son zamanlarda keskin bir şekilde düştüğünü ve 2015/16'dan bu yana en düşük seviyelerinde olduğunu söylüyor.
USDA verilerine göre ihracat fiyatları 2015'ten bu yana en düşük seviyesine geriledi.
Avrupa buğdayı 205,25 euro/ton'a düştü.
Düşen dünya piyasa fiyatları ve Batı Avrupa ile Karadeniz buğdayı arasındaki zorlu rekabetin de Chicago'daki buğday üzerinde baskı oluşturduğunu söylüyorlar.
Avrupa buğdayı 205,25 avro/tona düşerken, mısır fiyatları ton başına 176,25 avroya düştü. Bunlar her iki sözleşme için de yeni düşük seviyelerdi.
Sadece kolza tohumu fiyatları soya ile birlikte ılımlı bir artış göstererek 1,75 euro/ton artarak 412,50 euro/ton'a yükseldi.
Düşen dünya pazarındaki fiyatların ve Batı Avrupa ile Karadeniz buğdayı arasındaki zorlu rekabetin de Chicago'daki buğday üzerinde baskı oluşturuyor. USDA raporu, ABD buğdayındaki düşüş eğilimini daha da güçlendirdi ve aynı zamanda Avrupa'daki tahıl fiyatlarını daha da aşağı çekiyor.
ABD'de 2023/2024 buğday stokları, ABD iç talebinin azalması nedeniyle 0,3 milyon ton artarak 17,9 milyon tona yükseldi. Ek olarak USDA, ABD mısır mahsulünün geçen aya göre daha yüksek olduğunu bildirdi. Bu durum Chicago'da hem mısır hem de buğday fiyatları üzerinde baskı yarattı. ABD'nin 2023/2024 mısır stokları 0,3 milyon ton daha artarak 55,2 milyon tona yükseldi, yani yıllık bazda yaklaşık %60 arttı.
Bu arada Brezilya tarım kurumu CONAB'ın Brezilya soya fasulyesi mahsulüne ilişkin USDA tahmininin oldukça altında kalan eş zamanlı üretim tahmini, Chicago'da soya fasulyesi fiyatlarının dün gece yükselişle kapanmasına neden oldu.
Ancak USDA aynı zamanda küresel ithalatta da artış öngörüyor. Avrupa Birliği (Ukrayna'dan), Pakistan ve Afganistan bir önceki aya göre daha fazla buğday ithal ediyor. Bu, Çin'in ithalatında beklenen düşüşü fazlasıyla telafi ediyor.
Gıda, tohum ve endüstriyel kullanım arttıkça rekor kıran küresel tüketim bu ay da artmaya devam ediyor.
Ekim 2023'te Arjantin ve Çin, Arjantin'in Çin'e buğday ihracatına yönelik bir bitki koruma protokolü üzerinde de anlaşmaya vardı. Ocak ayının sonunda Çin, birkaç Arjantinli şirketi onaylı tarım ihracatçıları listesine ekledi (Almanya bunu henüz yapmadı). Satışlar şu anda mümkün ancak henüz duyurulmadı.
Tahıl fiyatları hızla düşüyor; çiftçiler ucuz ithalata ve tarım politikasına karşı çıkıyor.
****Dünyada bu gelişmeler olurken bizim gündemimiz seçim olmamalıdır.
***Birkaç belediye kazanmak mı yoksa ekonominin düzlüğe çıkması ve tarımdaki sorunların çözülmesi mi önemlidir?
***Deve kuşu gibi kafamızı toprağa gömerek, kaçamak bir yola sapmayalım. Başkalarını aldattığımızı sanarak kendimizi aldatmayalım. Tehlikeleri görelim.
**Deve kuşu başını toprağa gömerek bunları yapmaz. Toprağın altındaki yumurtalarını kontrol eder ve düzeltir.
