Toprak yapısındaki bozulmaların ve artan zararlıların önüne geçmek için bitkisel üretim desteklerinde 2017 yılında getirilen münavebe şartı, bir yıl ertelendi. Bilindiği üzere Resmi Gazete'de 17 Eylül 2017 tarihinde yayımlanan tebliğ ile bitkisel üretim desteklerinde münavebe şartı getirilmişti. Ancak çiftçinin mağdur olmaması için 8 Haziran'da tebliğde değişiklik yapılarak münavebe şartı bir yıl uzatıldı. 2018 üretim yılından itibaren geçerli olacak münavebe şartına göre, örtüaltı üretimler ve çeltik hariç olmak üzere bir parsele aynı tek yıllık bitkinin arka arkaya üç kez ekilmesi durumunda üçüncü üretim için destek ödemesi yapılmayacak.
PAMUK ISRARI MÜNAVEBE ŞARTINI GETİRDİ
Özellikle pamuk gibi destek ödemesi yüksek olan ürünlerin arka arkaya her yıl ekilmesi, toprak yapısını bozarken, sulama alanında şebekelerin kontrolü de sağlanamıyordu. Bakanlık, toprağın fiziksel, kimyasal ve biyolojik yapısının korunması, ürün deseninin çoğaltılması ve topraktaki organik madde miktarının artırılması için 2017 yılında bitkisel üretim desteklerinde münavebe şartını getirmişti. Tarımsal arazileri için önemli bir adım olan uygulama, çiftçi tam manasıyla hazır olmadığı için 8 Haziran'da yayımlanan tebliğ değişikliği ile bir yıl uzatıldı.
KALİTELİ MAKARNALIK BUĞDAY ÜRETİMİ ARTACAK
Münavebe şartının önemi açısından Güneydoğu Anadolu Bölgesi örnek gösteriliyor. Bu bölgenin en kaliteli makarnalık buğday ekim alanı olmasına rağmen destek miktarının yüksek olmasından dolayı çiftçinin her yıl pamuk ektiğine dikkat çeken yetkililer, bitkisel üretim desteklerinde getirilen münavebe şartının hem toprak yapısını koruyacağını hem de ülkenin ihtiyacı olan ürünlerin ekiminin artacağına dikkat çekiyor.
MÜNAVEBE ŞARTINDA YEM BİTKİSİ AYRICALIĞI
Bitkisel üretim desteklerine getirilen münavebe şartında şu önemli ayrıntının gözlerden kaçırılmaması gerekiyor. Bakanlık çiftçiyi hem münavebeye yönlendirmek hemde hayvancılıkta yem açığının kapatılması için önemli bir uygulamayı başlattı. Buna göre pamuk, mısır ve ayçiçeği gibi bitki gelişim süresi en fazla 6 ay olan ürünlerde aynı yıl boş kalan dönem için yem bitkisi ekilmesi durumunda münavebe şartı uygulanmış olacak ve ana ürün desteğinde herhangi bir düşme olmayacak.
10 MİLYON TON KABA YEM ÜRETİMİ YAPILACAK
Bu şekilde aynı yıl iki ürün alınmış olacak ve sadece 5.3 milyon dekarın üzerinde olan pamuk ekim alanlarında 10 milyon tonun üzerinde kaliteli kaba yem üretimi yapılarak hayvancılığın ihtiyacı karşılanmış olacak.
MÜNAVEBE SİSTEMİ NEDİR?
Münavebe bir tarlaya her yıl belirli bir plana göre belli sıra ile değişik ürünlerin ekilmesidir.
ÖZELLİKLE PAMUKTA MÜNAVEBE ZORUNLULUK HALİNE GELDİ
Ülkemizde pamuk, genellikle iç ve dış alım satımlarda değer fiyatı ile satıldığı için her yıl ekilir münavebe uygulanmaz. Ancak pamuk tarımında son yıllarda ortaya çıkan bazı sorunlar münavebenin zorunlu bir uygulama olduğunu gösteriyor.
PAMUKTA TEHLİKE KAPIDA!
Uzun yıllar üst üste pamuk tarımı yapılan bölgelerimizde toprak yapısındaki bozulmalar ve artan zararlılar nedeniyle pamuk tarımı çoğu yörelerde ekonomik olmaktan çıkmış ve ekim alanları önemli ölçüde azalmıştır.
PAMUK TARIMINDA İDEAL ÜRETİM
İdeal koşullarda pamuk aynı tarlaya üç dört yılda bir ekilmelidir. Pamuk tarımında münavebe uygulanmazsa ülkemiz ekonomisinde çok önemli yeri olan ve bugün için ekonomik görülen pamuk yakın gelecekte bu özelliğini kaybedecektir.
PAMUKTA MÜNAVEBELİ ÜRETİMİN FAYDALARI
Pamuk tarımında münavebeli ürün yetiştirerek, toprağın fiziksel, kimyasal ve biyolojik yapısının korunması ve iyileştirilmesi sağlanır ve topraktaki organik maddenin miktarı artırılır. Değişik kök derinliğine sahip bitkiler aynı tarlaya ekileceğinden toprağın değişik katmanlarında besin maddeleri kullanılmış olur. Her ürün topraktan farklı besin maddelerini aldığı için besin maddelerinin dengeli bir şekilde tüketilmesi sağlanır.
Fiğ, soya fasulyesi, yonca ve yerfıstığı gibi bazı baklagiller, pamukla münavebeye girdiklerinde toprakta azot birikmesine yol açar.
YABANCI OTLAR VE ZARARLILARLA MÜCADELEDE BÜYÜK ÖNEM TAŞIYOR
Münavebe pamuk tarımında sorun olan yabancı otlar, solgunluk, kök çürüklüğü hastalığı ile pembe kurt ve yaprak pireleri gibi zararlıların kontrol altına alınmasında etkili olur.
Sürekli pamuk tarımı yapıldığında topraktaki sert tabakanın kırılması için üç dört yılda bir yaz aylarında çekilmesi gereken dip kazan aleti kullanılamaz. Oysa münavebeye buğday ve arpa alınarak hasat sonrası sert tabakanın kırılması için fırsat bulunmuş olunur.
PAMUK TARIMINDA MÜNAVEBE DE DİKKAT EDİLMESE GEREKEN HUSUSLAR
Pamuk tarımında münavebe uygulamasında bazı konulara dikkat edilmelidir. Münavebe ile pamuktan daha fazla gelir sağlanması amaçlandığından pamukla münavebeye giren ürünlerin iyi ve istikrarlı bir pazarının olması gerekir.
Münavebe işletmenin amacına ve büyüklüğüne göre yapılmalıdır. Örneğin bir işletmede hayvancılıkta yapılıyorsa münavebede yonca gibi yem bitkilerine yer verilmelidir.
Küçük aile işletmelerinde ise yer fıstığı, susam ve sebze gibi ürün değeri yüksek ürünler münavebeye alınmalıdır.
ÜRÜN ÇEŞİTLERİNİN ÖZELLİKLERİ İYİ BİLİNMELİ
Münavebe yapılırken arazinin ve ekilecek ürün çeşitlerinin özellikleri iyi bilinmelidir. Kışın su tutan ve su baskınları görülen arazilerde münavebe bitkisi olarak kışlık ürünleri yetiştirmek ekonomik olmayacaktır. Bu gibi yerlerde mısır, susam, kavun, karpuz gibi yazlık ürünlerin münavebeye alınması gerekir.
Tuzlu toprakta soya fasulyesi gibi tuzluluğa hassas bitkiler ekilmemelidir. Kumlu topraklarda ise yer fıstığı ekilebilir. Hastalık zararlı ve yabancı ot kontrolünün büyük bir sorun olduğu bölgelerde pamukla yapılacak münavebede buğday gibi kışın ekilebilen ürünlere yer verilmesi daha uygun olur.
VERİMLİ MÜNAVEBE SİSTEMLERİ
Ekonomik dengeleri koruyan münavebe sistemleri çeşitli araştırmalarla ortaya konmuştur. Pamukta en fazla verim artışı üç yıl yonca, üç yıl pamuk münavebe sisteminden alınmıştır. Ancak bu sistem hayvancılıkla uğraşan küçük aile işletmeleri için uygundur. Bir yıl buğday, üç yıl pamuk münavebe sisteminde buğdaydan sonra ekilen pamukta ürün artışı yanı sıra zararlı ve yabancı ot popülasyonunda azalma görülmüştür.
YER FISTIĞI İLE PAMUK MÜNAVEBESİ
Bir yıl yer fıstığı iki yıl pamuk münavebe sistemi daha çok kumlu topraklarda ve aile tarımı yapılan işletmeler için uygundur. Yer fıstığının solgunluk hastalığı etmenini artırıcı özelliği olduğundan bu sistem solgunluk hastalığı görülen tarlalar için önerilmez.
SOLGUN HASTALIĞININ SORUN OLDUĞU TARLALARDA MÜNAVEBE
Kışlık ürün ekilemeyen ve özellikle solgunluk hastalığının sorun olduğu tarlalarda bir yıl mısır iki yıl pamuk münavebeli sistemi uygundur. Mısırdan sonra pamuk ekildiğinde solgunluk hastalığı yüzde 49'dan yüzde 3'e düşer.
PAMUK-BUĞDAY-MISIR MÜNAVEBE SİSTEMİ
Pamuk tarımında uygulanan bir diğer münavebe sistemi de pamuk, buğday, mısır sistemidir. Bu sistemde iki yılda üç ürün alınır. Birinci yıl pamuk hasadından sonra buğday ekilir. İkinci yıl buğday hasadından sonra mısır ekilerek son baharda mısır hasadı yapılır. Ekonomik olan bu münavebe sistemi pamuk üretim bölgeleri için oldukça uygundur.
Değerli üreticiler pamuk tarımında münavebe yaparak hem daha kaliteli bol ürün alabilir hem de doğal dengenin korunmasına katkı sağlayabilirsiniz. Ürününüz bol, kazancınız yerinde olsun.
TARIMDANHABER
