7 Haziran'da yapılacak seçimlere kim ne derse desin 'çiftçiye ucuz mazot' tartışması damgasını vurdu. Seçim meydanlarında artı iktidar ve muhalefet 'mazot tartışması' üzerinden seçmenden oy talep ediyor. Bu konu, seçim beyannamelerini açıklayan bütün partilerin de en önemli vaatlerinden birini oluşturuyor.
Peki, çiftçiye ucuz mazot gerçekçi bir vaat mi? Çiftçiye daha ucuz mazot kullandırıldığında bunun ülke tarımına etkisi ne olur? Ekonomi bundan nasıl etkilenir?
Dünya Gazetesi'nden Ali Ekber Yıldırım, bugünkü yazında bu soruların cevabını aradı. Ziraat Mühendisleri Odası Eski Başkanlarından ve CHP Ankara Milletvekili Gökhan Günaydın'ın konuyla ilgili yaptığı bir çalışmaya atıf yaparak 'çiftçiye ucuz mazotun' getirisi ve götürüsünü ele alan Yıldırım, okuyucusuyla çarpıcı bilgileri paylaştı.
ÇİFTÇİ MAZOTUN VERGİSİNE 9 MİLYAR 200 MİLYON LİRA ÖDÜYOR
Türkiye'de tarım sektöründe çiftçinin kullandığı mazot miktarına ve bu kullanılan mazottan alınan vergilere dikkat çeken Yıldırım, “Türkiye'de tarım sektöründe çiftçinin kullandığı mazot miktarı 4 milyon ton. Bir litre mazot üzerinde ortalama 2 lira 30 kuruş dolaylı vergi (ÖTV ve KDV) bulunuyor. Dolayısıyla, mazot satın alan çiftçinin ödediği vergi toplamı; 9 milyar 200 milyon lira" dedi.
ÇİFTÇİYE VERİLEN DESTEK MAZOTUN VERGİSİ İLE GERİ ALINIYOR
Ali Ekber Yıldırım, bu bilgiyi verdikten sonra hükümetin çiftçiye verdiği tarım desteklerini de hatırlatarak, “Tarıma verildiği iddia edilen destek 2013 yılında 8.6, 2014 yılında ise 9.6 milyar liradır. Diğer vergiler de düşünüldüğünde, tablo net bir şekilde açığa çıkmaktadır; tarım desteklenmiyor, vergilendiriliyor" dedi.
SEBEBİ YÜKSEK PETROL DEĞİL
Pahalı mazotun nedeninin yüksek petrol fiyatları olmadığına dikkat çeken Yıldırım, bunun nedeninin Türkiye'de uygulanan yüksek oranlı vergiler olduğunu kaydetti. Yıldırım, “Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu Petrol Piyasası Fiyatlandırma Raporu'na göre mazotun rafine çıkış fiyatının Ağustos 2014'te 1 lira 64 kuruş, Aralık'ta 1 lira 15 kuruş. Bunun üzerine 1,60 lira ÖTV (Özel Tüketim Vergisi) ile dağıtıcı / bayi karı eklendikten sonra, bunların toplamına da KDV ( Katma Değer vergisi) yükleniyor. Yani verginin vergisi çiftçiden tahsil ediliyor. ÖTV ve KDV toplamından oluşan vergi yükü Ağustos'ta 2 lira 34 kuruş; Aralık'ta 2 lira 24 kuruş" dedi.
ÇİFTÇİNİN ALIM GÜCÜ BUĞDAY KARŞISINDA YÜZDE 50 ERİDİ
Çiftçinin mazot karşısında alım gücünü de karşılaştıran Yıldırım, şunları kaydetti: “Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu ve Toprak Mahsulleri Ofisi fiyatlarından yapılan hesaplamaya göre, 2002 yılında 4,7 kilo buğday satarak 1 litre mazot alabilen çiftçi, 12 yıl sonra 2014'te 1 litre mazot alabilmek için 6,2 kilo buğday satmak zorunda"
ÇİFTÇİ ZAMLARA YETİŞEMİYOR
Son 12 yılda mazot fiyatlarının seyrine de vurgu yapan Yıldırım, “Çiftçi mazot zamlarına yetişemiyor. 2002 yılında 1 lira olan mazotun litresi Ağustos 2014'te 4 lira 43 kuruş, Aralık 2014'te 3 lira 83 kuruş. Türkiye'de mazotun rafineri çıkış fiyatı halen 1 lira 15 kuruş.1 litre mazot fiyatı içinde, aylara göre değişmekle birlikte, ortalama 2 lira 30 kuruş vergi var" dedi.
VAZGEÇİLEN VERGİ EKONOMİYE FAZLASIYLA GERİ DÖNER
Bu bilgilerden sonra çiftçiye ucuz mazotun uygulanabilir yanının olup olmadığına dikkat çeken Yıldırım, şunları kaydetti: “Vazgeçilen vergi önemli bir büyüklüğü ifade ediyor. Ancak, fayda-maliyet analizi yapıldığında vazgeçilen vergi üretim olarak ekonomiye çok daha büyük bir katkı sağlıyorsa bunu yapmaya değer. Ucuz mazot, ile hem çiftçi daha uygun maliyetle üretim yapacaktır. Maliyetler düşeceği için gıda fiyatları bugünkünden daha düşük olacağı için tüketiciye de yararı olacak. Dolayısıyla uygulanabilir bir vaat"
