Yeni sistemi Karar Gazetesi'ne değerlendiren Analist Bekir Yıldız, “Tarım Bakanlığının 2017 yılı tarımsal desteklemeleri nihayet belli oldu. Geçen yıl Mayıs başında açıklanan desteklerin bu yıl çok gecikmesi destekleme politikasında köklü değişiklikler yapılacağı beklentisine yol açmıştı. Ancak hayvancılık destekleri dışında kalan kalemlerde geçen yıla göre kayda değer bir fark yok.

Hayvancılıkta ise 'yetiştirici bölgesi' olarak tanımlanan 30 ilde buzağı ve malak başına ilave 200 lira destek verilecek. Yine bu 30 ilde düve alımı yapacak yetiştiriciler Bakanlığının belirleyeceği referans düve fiyatının yüzde 30'u kadar ödemeden yararlanacak" dedi.

Yem bitkilerine verilen mazot-gübre desteğinin (13 TL/dekar) tek rakamla standartlaştırılmasına değinen Yıldız, buğday-arpa gibi tahıllara verilen desteğin (17 TL/ dekar) gerisinde bırakılmasının da beklenmedik bir tasarruf olduğunu söyledi.

KABA YEM ÜRETİMİNE VERİLEN DESTEKLER ARTIRILMALI

Yıldız, yonca gibi kimi yem bitkileri yetiştirildikleri yöreye göre yılda 5 ila 8 defa biçildiğini belirterek şöyle devam etti: “Her biçim ilave mazot sarfiyatı demek. Biçimden sonraki balya yapma ve nakliye de ilave mazot ihtiyacı anlamına geliyor. Ayrıca yoncada yine her biçimden sonra sulama ve gübreleme yapılıyor. Bakanlığın 2015 yılında yayınladığı Kırmızı Et Stratejisi adlı belgede 'Ağırlıklı olarak karma yeme dayalı hayvan besleme programları ülkemizde hammaddenin yüzde 40-45'inin ithalata dayalı olması nedeniyle maliyetlerin yükselmesine neden olmaktadır' deniyor. Kaba yem oranı düşük, karma yem oranı yüksek beslemenin, özellikle profesyonelliğin zayıf olduğu işletmelerde, hayvanlarda sağlık ve üreme sorunlarına zemin hazırlayabildiği biliniyor."

Bekir Yıldız, “Türkiye'nin yılda 500 bin adet civarında genç erkek dana (besi danası) ithal ettiği, damızlık hayvan açığımızın azaltılması için Bakanlığın 'damızlık bölgeleri' ve 'yetiştirici bölgeleri' gibi ayrımlarla özel proje destekleri verdiği bir dönemde, üremeyi teşvik edecek, buzağı doğumlarını artıracak dokunuşlara ihtiyaç var. Bunun yöntemlerinden biri de kaba yem üretimine verilen desteğin artırılması" diye konuştu.

EKSTRA ÖDEME YAPILIYOR

Prim desteği olarak adlandırılan havza bazlı fark ödemesi desteklerinde değinen Analist Bekir Yıldız, Bakanlığın belirlediği havzalarda üretilen ürünler için destek ödemesi yapıldığını ekledi. Yıldız konuşmasına şöyle devam etti: “Bir ürün o ürünün desteklendiği bir havzada üretilmişse Bakanlık o ürün için üreticiye destek ödemesi yapıyor. Bir ürün o ürünün desteklenmediği havzada üretilmişse, üretici bu destekten yararlanamıyor. 5488 Sayılı Tarım Kanunu'nun 13. maddesine göre, desteklerin verilmesinde sözleşmeli üretim yapan üreticilere öncelik verilmesi gerekiyor. Bakanlık uzun süre 13. Maddenin gereğini yapmadığı için eleştirildi."

30 İL YETİŞTİRİCİ BÖLGESİ SEÇİLDİ

Hayvancılık desteklerinde geçen yıla göre en önemli farkın 'yetiştirici bölgesi' olarak tanımlanan 30 il olduğunu söyleyen Bekir Yıldız, bunu pozitif ayrımcılık olarak nitelendirdi. Yıldız, bu 30 ildeki yetiştiricilerin 200 başa kadar olan düve alımlarında Bakanlık yetiştiricilere kendi belirleyeceği referans düve fiyatının yüzde 30'u kadar tutarda destekleme ödemesi yapacağını da belirtti.

MANDA VE BUZAĞI DESTEĞİ

Yıldız, “Bu yıl anaç sığır başına destek öngörülmezken anaç manda için 250 TL destek var. Manda soy kütüğüne kayıtlı ise destek 250 yerine 400 TL olarak ödenecek. Programlı aşıları tamamlanmış ve 4 ayını doldurmuş buzağılara 350 TL, malaklara 150 destek var. Buzağı soy kütüğüne kayıtlı ise 350 yerine 500 TL, malak soy kütüğüne kayıtlı ise 150 yerine 400 TL destek alacak. Belirlenen illerde doğacak olan buzağı ve malaklar ise 200 TL ek destek alacak. Böylece doğmuş buzağı soy kütüğüne kaydedilmişse 700 TL desteğe hak kazanmış olacak" dedi.

SÖZLEŞMELİ TARIMA FARK ÖDEMESİ YOK

Sözleşmeli tarıma fark ödemelerinin yapıldığını ekleyen Bekir Yıldız, bu yıl bunun kaldırıldığını söyledi. Konuyla ilgili daha geniş bir açıklama yapan Yıldız konuşmasına şöyle devam etti: “Nihayet geçen yıl yağ bitkileri üretiminde (yağlık ayçiçeği, soya fasulyesi, kanola, aspir) sözleşmeli tarıma küçük fark ödemeleri yapılmıştı. Yandaki tabloda da görüldüğü üzere, bu yıl uygulamadan vazgeçilmiş. Planlı üretimi artırmak ve üretimde öngörülebilirliği azaltmak için etkin bir enstrüman olan sözleşmeli tarım gelişmiş ülkelerde yaygın olarak kullanılıyor. Örneğin ABD'de 1969 yılında %11, 1997'de %32 olan sözleşmeli üretimin 2008 yılında %39'a çıktığını biliyoruz. Konunun önümüzdeki yıllar için tekrar değerlendirilmesi gerekiyor."

ÇAYIR-MERA 90 TL DÜŞTÜ

“Yem bitkilerine verilen alan bazlı üretim desteği bazı kalemlerde arttı" diyen Bekir Yıldız, geçen yılla aynı kalanların olduğunuda söyledi. Yıldız, önceki yıla göre en çok dikkat çeken farkın yapay çayır-meraya verilen destekte olduğunu vurgularken, “Geçen yıl dekara 150 TL destek alan yapay çayır-meralar bu yıl dekara 60 TL destek alabilecek" diye konuştu. Kuru yonca ve korungada artışlar görülürken, silajlık tek yıllıklar ve silajlık kuru mısırlarda azalış kaydedildi.