Hükümet, bir taraftan uygulanan yanlış politikalardan dolayı hayvancılıkta üretimi tehlikeye atarken diğer yandan da sözleşmeli üretim modeli ile zor günler geçiren hayvancılığı yeniden canlandırmaya çalışıyor.
Resmi Gazete’de bugün yayımlanan karara göre besicilikte Et ve Süt Kurumu ile sözleşmeli üretim yapan yetiştiriciye destek verilecek. Bugüne kadar üreticiden yana alım fiyatı uygulamayan ESK’nın karkas kesim alım fiyatı da sözleşmeli üretim modeli ile çiftçinin refahı gözetilerek açıklanacak.
Ancak bugüne kadar karkas kesiminde maliyete göre fiyat politikası belirlenmeyerek, her dönem ESK’nın karkas kesim fiyatları piyasa fiyatlarının altında kalarak yetiştirici mağdur edilirken, sözleşmeli üretim kapsamında yetiştiriciye böyle bir söz verilmesi uygulanan politikalardaki samimiyetsizliği gözler önüne serdi. Diğer yandan Bakanlık çiğ süt fiyatlarında maliyete göre fiyat politikası uygulamayarak dişi hayvanların kesimine göz yumduğu bir dönemde, sözleşmeli üretim kapsamında besicilere maliyet sözü verilmesi de yaşanan çelişkiyi ortaya koydu.
KİRİŞÇİ: SÖZLEŞMELİ BESİCİLİK ÖRNEK BİR ÜRETİM MODELİDİR
Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişçi, Sözleşmeli Besiciliğin Desteklenmesine ilişkin Cumhurbaşkanı Kararı’nın bugünkü Resmi Gazete’de yayımlandığını belirterek, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, "Sözleşmeli besicilik örnek bir üretim modelidir. Bu, yerli ve milli üretim ilkesi ile hayata geçirildi. Planlı üretim ile hem besicimiz hem de Türkiye'miz kazanacak" dedi.
Peki, besiciliği teşvik etmek için uygulamaya konulan sözleşmeli besicilik modeli nasıl uygulanacak? Yetiştiriciye hangi şartlarda destek verilecek? Yetiştirici yaptığı sözleşmeden tek taraflı olarak vazgeçebilecek mi? Ve asıl önemlisi ESK maliyet hesabını yaparak yetiştiriciye kar edebileceği bir karkas alım fiyat politikası uygulayabilecek mi? İşte detaylar…
SÖZLEŞMELİ BESİCİLİK SADECE ESK İLE YAPILABİLECEK
Sözleşmeli besicilik, sadece Et ve Süt Kurumu ile yapılabilecek. Burada ESK’nın dışında da özel sektör ile de sözleşmeli üretim modelinin yapılabileceği yönünde bir beklenti vardı. Ancak Cumhurbaşkanlığı kararı böyle yayınlanmadı.
ESK İLE SÖZLEŞME YAPAN YETİŞTİRİCİYE NE KADAR DESTEK VERİLECEK?
Buna göre Et ve Süt Kurumu ile 5 yıllık sözleşme yapan yetiştiricilere karkas ağırlığı
a) 201- 250 kg olanlara 2,5 TL/kg,
b) 251 - 300 kg olanlara 3,5 TL/kg,
c) 301 kg ve üzeri olanlara 5 TL/kg, destekleme ödemesi yapılacak.
MALİYETE GÖRE FİYAT POLİTİKASI BELİRLENECEK
Sözleşmeli besicilik modelinin sağlıklı bir şekilde işleyebilmesi için öncelikle karkas kesim fiyatlarının üreticiyi mağdur etmeyecek ve maliyetleri karşılayacak bir alım fiyatın uygulanması gerekiyor. Ancak Et ve Süt Kurumu, bugüne kadar bu konuda iyi bir imtihan vermediği için sözleşmeli üretim modeli kapsamında maliyete göre fiyat politikasının belirleneceğine yönelik alınan kararlar yetiştiriciler tarafından samimi bulunmuyor.
Resmi Gazete’de yayımlanan karara göre, maliyete göre fiyat politikası belirlenecek ve bunun için bir komisyon oluşturularak, maliyetler aylık hesaplanacak. Belirlenen maliyete göre çiftçi refahı gözetilerek ESK’nın alım fiyatları güncellenecek. Alım ve fiyat garantisi verilen üreticilerin, 5 yıllık üretim planlaması yapabilmesi hedeflenerek besicilerin kazancını teminat altına alması öngörülüyor.
YETİŞTİRİCİLER HER HANGİ BİR HAK KAYBINA UĞRAMADAN BESİCİLİK SÖZLEŞMESİNDEN TEK TARAFLI ÇEKİLEBİLECEK!
ESK tarafından alım garantisi verilen üreticiler, Kurumla imzaladığı besicilik sözleşmesinden herhangi bir hak kaybı yaşamadan tek taraflı çekilebilecek. Kırmızı et piyasasının arz talep durumuna göre, üreticilere erken ya da geç kesim primleri verilebilecek.
ÜRETİCİLERE ÇİFTLİK EĞİTİM DESTEĞİ VERİLECEK
Diğer yandan sözleşmeli besicilik modeli ile hayvan sağlığı, refahı ve beslenmesi konularında üreticilere çiftliklerinde eğitim verilecek. Buna göre, kayıt sistemleri oluşturularak hayvanın besi süreçleri, alım ve kesim takvimleri sistem üzerinden izlenecek. Sürdürülebilir, hijyenik, sağlıklı ve kaliteli kırmızı et üretimi ile hem üretici, hem tüketici korunacak. Uygulama kapsamında yapılacak ödemeler için gerekli kaynak Tarım ve Orman Bakanlığının tarımsal destekleme bütçesinden sağlanacak.
