TARIMDAN HABER ÖZEL
Türkiye’nin en önemli süt üreticilerinden Feyz Hayvancılığın sahibi ve TÜSEDAD Başkanı Sencer Solakoğlu’na verilen tarımsal desteklerden 5 yıl men cezası kanunsuz çıktı. Bursa Tarım ve Orman İl Müdürlüğünün talebi üzerine Karacabey İlçe Tahkim Komisyonu tarafından verilen tarımsal desteklerden 5 yıl men cezasının yayınlanmayan 2019 tarımsal destekler kapsamında verilmesi dikkat çekti.
Tarım sektöründe büyük tartışma konusu olan 5 yıl desteklerden men cezasına yönelik yaptığımız araştırmada ortaya büyük bir hukuk skandalı çıktı.
ELEŞTİRDİĞİ İÇİN CEZANIN KESİLDİĞİNİ İDDİA ETMİŞTİ
Tarım sektörü, günlerdir TÜSEDAD Başkanı Sencer Solakoğlu’na kesilen 5 yıl tarımsal desteklerden men cezasını konuşuyor. TÜSEDAD Başkanı Sencer Solakoğlu, şirketine kesilen cezayı sert bir dille eleştirerek, “Eleştiri ve düşüncelerimi paylaşmanın bedelini ödetmek için tüm tarımsal desteklemelerden 5 yıllığına men cezası verdiler. Yapılanın kanunu bir dayanağı yok. Bunu hak edecek yaptığım tek şey yüksek ses ile eleştirmek Devlet resmen komplo kuruyor. Bu ne anlama geliyor?” demişti.
Diğer taraftan Tarım ve Orman Bakanlığı’nın hiçbir çiftçiyi keyfi bir kararla tarımsal desteklerden men etmesinin mümkün olmadığı belirtilerek verilen cezayı savunanlar da olmuştu.
BİR İLKE İMZA ATILDI
Eylül ayının sonuna gelinmesine rağmen 2019 yılı tarımsal destekler kararnamesi henüz yayınlanmazken, Karacabey İlçe Tahkim Komisyonu yayınlanmayan kararname ve tebliğ üzerinden çiftçiye ceza keserek bir ilke imza attı.
KARAR KANUN YÖNETMELİK VE TEBLİĞLE ÇELİŞİYOR
Bursa Tarım ve Orman İl Müdürlüğünün talebi üzerine Karacabey İlçe Tahkim Komisyonu tarafından verilen tarımsal desteklerden 5 yıl men cezası, 5488 sayılı Tarım Kanunu, Çiftçi Kayıt Sistemi Yönetmeliği ve Bitkisel Üretime Destekleme Yapılmasına Dair Tebliğe dayandırılarak verildi. Karacabey İlçe Tahkim Komisyonu'nun cezayla ilgili kararını verirken hiç bir inceleme yapmadan doğrudan Bursa Tarım ve Orman İl Müdürlüğünün talebini onaylaması da dikkat çekti.
5 YIL TARIMSAL DESTEKLERDEN MEN CEZASI KİMLERE VERİLİYOR?
Peki, 5488 sayılı Tarım Kanunu ve Çiftçi Kayıt Sistemi Yönetmeliğine göre 5 yıl tarımsal desteklerden men cezası hangi şartlarda çiftçiye veriliyor?
5488 sayılı Tarım Kanununa göre bir çiftçinin 5 yıl tarımsal desteklerden men cezası alabilmesi için yanlış beyanda bulunarak tarımsal destek ödemelerden yararlanması ve kendisine yapılan bu haksız ödemeyi iade etmemesi üzerine verilebiliyor.
TARIM KANUNU AÇIKÇA ORTAYA KOYUYOR
Bu durum, 5488 sayılı Tarım Kanunu’nun 23’üncü maddesinde de açıkça belirtiliyor. İlgili madde şöyle: “Bu Kanunla belirlenen destekleme ödemelerinden, idari hata sonucu düzenlenen belgelerle yapılan ödemeler hariç, haksız yere yararlandığı tespit edilen üreticiler, beş yıl süreyle hiçbir destekleme programından yararlandırılmazlar.”
Diğer yandan 2018/17 sayılı Bitkisel Üretime Destekleme Yapılmasına Dair Tebliğin 6’ncı maddesi Tahkim Komisyonlarının görevlerini sıralarken, Tahkim Komisyonlarının hangi şartlarda çiftçiye 5 yıl tarımsal desteklerden men cezasın vereceği şöyle belirtiliyor:
"Gerçeğe aykırı beyanda bulunan çiftçilerin ve toprak analizi laboratuvarlarının bu Tebliğde anılan destekleme ödemelerinden faydalandırılmaması hususunda karar verir. Eğer, destekleme ödemesi yapılmış ise ilgili destekleme için yapılan ödemenin geri alınması hakkında karar alır. İdari hata sonucu düzenlenen belgelerle yapılan ödemeler hariç, haksız yere yararlandığı tespit edilen üreticiler ile idari hata sonucu sehven yapılan fazla ödemeyi iade etmeyen üreticiler beş yıl süreyle hiçbir destekleme programından yararlandırılmamaları hakkında karar alır”
GERİ İADE ETMEYENLER DESTEKLERDEN 5 YIL MEN EDİLİYOR
Görüleceği üzere bir çiftçinin tarımsal desteklerden 5 yıl men edilmesi ancak yanlış beyanda bulunarak tarımsal destek ödemelerinden yararlanması ve bunun tespiti üzerine kendisine yapılan bu ödemeyi geri iade etmemesi üzerine veriliyor.
KARARNAME VE TEBLİĞ ORTADA YOK
Feyz Hayvancılığın tarımsal destek ödemelerinden haksız bir şekilde yararlanabilmesi için öncelikle 2019 yılı tarımsal destek kararnamesinin ve buna bağlı olarak tebliğin yayınlanması gerekiyor. Ancak Eylül ayının sonuna gelinmesine rağmen 2019 yılı tarımsal destek ödemeleri kararnamesi Resmi Gazete’de hala yayınlanmadı. Kararname ve tebliğ yayınlanmadığı için Feyz Hayvancılığa da tarımsal destek ödemesi yapılması mümkün değil. Buna göre, Karacabey İlçe Tahkim Komisyonu tarımsal destek ödemelerine ilişkin kararname ve tebliğ yayınlanmadan sanki bu destekten yararlanmış gibi çiftçiye ceza keserek bir ilke imza attı.
ÇKS YÖNETMELİĞİ DE YOK SAYILDI
Diğer yandan Çiftçi Kayıt Sistemi Yönetmeliğine göre, ÇKS’ye kayıtlı tarım arazileri üzerindeki üretim bilgilerinin güncellenmesi o üretim yılının 15 Temmuz – 15 Ağustos tarihleri arasında yapılabiliyor. Bu yönetmeliğe göre, çiftçiye mücbir sebeplerden kaynaklanan üretim bilgisi değişikliklerini düzeltme imkânı veriliyor.
Bir ihbar üzerine Sencer Solakoğlu’nun arazilerinde kontrol 20 Haziran’da yapılıyor ve çiftçi kayıt sisteminde kayıtlı ürün bilgileri ile arazide karşılaşılan birinci ve ikinci üretim ürün bilgileri arasında farklılık olduğu tespit ediliyor. Çiftçi Kayıt Sistemi Yönetmeliğine göre, çiftçi kayıt sistemine kayıtlı ürün bilgilerindeki farklılıkların 15 Temmuz - 15 Ağustos tarihleri arasında düzeltme imkanı verilmesine rağmen bunun yapılmadan Solakoğlu’na ceza kesilmesi dikkat çekti.
BURSA TARIM ORMAN İL MÜDÜRLÜĞÜ YAPTIĞI AÇIKLAMA İLE ÇELİŞTİ
Bursa Tarım ve Orman İl Müdürlüğü de verilen cezayı savunmak için yapılan açıklamada çelişkiye düştü. Yapılan açıklamada “İdari hata sonucu düzenlenen belgelerle yapılan ödemeler hariç; haksız yere yararlandığı tespit edilen üreticiler ile idari hata sonucu sehven yapılan fazla ödemeyi iade etmeyen üreticilerin beş yıl süreyle hiçbir destekleme programından yararlandırılmamaları hakkında karar alınır” denildi. Bursa Tarım ve Orman İl Müdürlüğünün açıklamasında da desteklerden 5 yıl men cezasının verilebilmesi için açıkça destek ödemesinden yararlanması ve bunu geri iade etmemesinin altı çiziliyor.
