Özelleştirme furyası kapsamında elden çıkarılan TEKEL ile dünyaya 'milli tütün'ü ihraç eden Türkiye, artık en büyük tütün ithalatçısı ve dünyanın 7'inci büyük sigara pazarı haline geldi. TEKEL'in özelleşmesiyle tütün piyasasının yüzde 87'sini kontrollerine alan yabancı sermayedarlar, Torba Yasa'daki tütünle ilgili düzenleme TBMM'den geçtiği takdirde artık pastanın yüzde 100'üne hükmedecek!
Tütün ihracatçısı bir ülkeden ithalatçı bir ülkeye doğru evirilen Türkiye, dünyanın 7'inci büyük sigara pazarına döndü! TEKEL'in özelleştirmesiyle beraber Türkiye'deki tütün piyasasının yüzde 87'sini kontrol eden yabancı sermayedarlar, TBMM'de görüşülen 'Torba Yasa'daki değişiklik geçerse artık tütün piyasasının yüzde 100'ne hükmedecekler. TBMM'de görüşülen 'Torba Yasa'da tütün konusunda yapılacak değişiklikler ile tütün üretimi, satışı, ticareti çokuluslu sigara tekellerine bırakılırken, öngörülen değişiklikler kabul edilirse özelleştirmeden sonra Türk tütününe yani milli üretime bir darbe daha vurulmuş olacak. Düzenleme Meclis'ten geçtiği takdirde Türkiye'deki tütün piyasasının yüzde 87'sini elinde bulunduran Philip Morris gibi sigara kartelleri pastanın yüzde 100'nü kontrollerine alırken, sonraki aşama için ise, 'Ne vereyim abime?' esprilerine neden oldu.
İHRACATCIYKEN İTHALATÇI OLDUK
Tütün üreticileri TEKEL'in özelleştirmesinden sonra yine büyük bir imtihandan geçiyor! TEKEL'in özelleştirmesiyle beraber dünyaya tütün ihraç eden Türkiye ithalatçı konumuna düşerken, çokuluslu şirketlerin 7'inci büyük sigara pazarı haline de gelmişti. Özelleştirmeyle beraber milli tütünün yüzde 87'sini hâkimiyetlerine alan yabancı sermayedarlar, Torba Yasa'daki 'kıyılmış tütün doldurulması, satılması, bulundurulması ve nakledilmesinin yasaklanması' düzenlemesiyle pazarın yüzde 100'ünü ele geçirecek. Öbür taraftan resmi rakamlara göre, 2002 yılında 405 bin 882 olan tütün üreticisi sayısı 2015 yılı itibarıyla yüzde 86,2 azalarak 56 bine geriledi. Tütün üretimi ise 2002 yılında 159 bin 521 ton iken yüzde 61,1 azalarak 2015 yılında yaklaşık 62 bin tona düştü. Yeni düzenleme ise hem üretimi hem de üreticiyi sıfırlayacak!
YÜZDE 87'Sİ İTHAL TÜTÜN!
Özelleştirme furyasıyla TEKEL'i bünyesine katan yabancı sigara kartelleri, yerli marka sigaraları peyderpey piyasadan çekerek, yerine bütün yatırımı kendi küresel markalarına yaptı. Bu şekilde hem yerli markalar hem de Türk tütünü büyük bir darbe alırken, Doğu, Güneydoğu, Karadeniz'in büyük bir kısmında tütüncülük bitti, Ege'de ise azaldı. Mevcut durumda Türkiye'de tüketilen sigaranın yüzde 87'si ithal tütün olurken, geri kalan yüzde 13'lük pay ise Torba Yasa'daki yeni düzenleme ile yabancı sermayedarların kontrolüne geçecek. Öte yandan ülke topraklarında yetişen tütünlerin sigaralarda kullanımı 2003 yılında yüzde 42 iken bu oran TEKEL'in sigara biriminin özelleştirilmesinden sonra 2015 yılı itibarıyla yüzde 13'e düştü. Özellikle 2010 yılından bu yana Türkiye tütün ithalatçısı bir ülke haline geldi.
MİLLİ TÜTÜN YOK OLUYOR!
Tütün piyasasındaki bu dönüşüm ise en büyük darbeyi Doğu ve Güneydoğu'daki üreticilere indirdi. TEKEL, Adıyaman, Batman, Bitlis, Muş, Diyarbakır'ın bir kısmı ile kısmen de Hatay'da yoğun tütün alımı yapıyordu. TEKEL'in satılması ve yerli markaların ortadan kalkması ile özellikle 2009'dan 2013'e kadar bu bölge büyük bir şok yaşadı. Göç istatistiklerine bakıldığında TEKEL'in tamamen piyasadan çekildiği, 2009'da Adıyaman'dan sıra dışı bir göç yaşandığı görülüyor. Tütün üreticiliğindeki düşüş köyden kente göçün en büyük tetikleyicisi olurken, işsizliğin de koşar adımlarla ilerlemesine de kelebek etkisi yaptı. TBMM'deki yeni düzenleme ile birlikte zaten yok olma noktasına gelen milli tütün, tamamen piyasadan silinmeyle karşı karşıya kalacak!
KAYNAK: BÜNYAMİN GÜLER / MİLLİ GAZETE
