TZD Genel Başkanı Hüseyin Demirtaş, yazılı bir açıklama yaparak tarımda 2023 hasat sezonunu değerlendirdi. 2023 hasat sezonunda tarımsal girdilerdeki fiyat artışlarının ürünlerin satış fiyatlarının çok üzerinde gerçekleştiğini bildiren Demirtaş, “TÜİK verilerine göre yıllık enflasyon yüzde 47,8 olurken tarımsal üretimin maliyeti Haziran ayı itibariyle yüzde 77,36 oranında yükseldi” dedi.
ÇİFTÇİDEN ALINAN MAZOT VERGİSİ İLE TARIMA VERİLEN TOPLAM DESTEĞİN YÜZDE 70'İ GERİ ALINDI!
Buğday ve arpa başta olmak üzere kışlık ürünlerin ekim döneminin hazırlıklarının başladığı bir dönemde mazota ve ÖTV’ye yapılan zammın üreticileri yeni bir hayal kırıklığına uğrattığını vurgulayan Demirtaş, “Bugünkü satış fiyatlarıyla üreticinin mazota ödediği toplam miktar 100 milyar liraya yakındır. Bu durumda üreticiden alınan mazot vergisi ile tarıma verilen toplam destek miktarının yüzde 70’i geri alınmıştır” dedi.
TZD Genel Başkanı Hüseyin Demirtaş, açıklamada şunları kaydetti:
"Tarım ürünlerinin alım fiyatları da girdi maliyetlerindeki artış nedeniyle yetersiz kalmıştır. TMO’nun yılın ilk 5 ayında 6,5 milyon ton hububat ithal edilmesi ve TMO Depolarının büyük kısmının ithal buğday ile dolması nedeniyle TMO alımlarında sorun yaşanmıştır. Üretici randevulu alım sistemindeki tıkanıklıktan dolayı buğdayı belirlenen taban fiyatın altında fiyatla satmak zorunda kalmıştır.
Ekmeklik buğdayda prim dahil 9 bin 250 ton/ lira olarak belirlenen fiyatın çok daha altında kalmıştır. Geçen yıla göre yalnızca yüzde 24,2 oranında artış anlamına gelmektedir. Üretici stoklar nedeniyle TMO’dan randevu alamadığı için ürününü tüccara bu fiyatın daha altında bir fiyattan satmıştır. Taban fiyatı 7.500 lira olan arpa da tüccara 5.000 lira civarında bir fiyattan satılmıştır.
MISIR FİYATLARI BÜYÜK BİR HAYAL KIRIKLIĞINA NEDEN OLDU!
Mısır alım fiyatları da beklenenin çok altında kalmıştır. Üretici girdi maliyetlerindeki artış nedeniyle asgari 8 bin liralık bir fiyat beklerken TMO mısır alım fiyatını ton başına 6 bin lira olarak belirlemiştir. Geçen yıl 5 bin 700 lira olan mısır alım fiyatının bu yıl sadece 300 lira (yüzde 5,3 oranında) artırılmasının yarattığı hayal kırıklığının üstüne bir de lisanslı depoların doluluğu nedeniyle yaşanan tıkanıklık eklenmiş, tüccarın mısır alım fiyatı 5 bin liraya kadar düşmüştür.
GEÇMİŞTE 5-6 DOLAR SEVİYESİNDE OLAN FINDIK FİYATLARI 3 DOLARA KADAR DÜŞTÜ!
Fındık alım fiyatları da Giresun için 84 TL, Levant için 82,50 TL olarak belirlenmiştir; sivri kalite kabuklu fındığın kilogram fiyatı 80 lira, standart dışı kabuklu fındığın kilogram fiyatının ise 75 lira üzerinden değerlendirilmiştir. Böylece geçmiş yıllarda 5-6 dolar seviyesinde olan fiyatlar 3 dolara kadar düşmüştür. Fındığın maliyetinin 75- 80 lira olduğu düşünüldüğünde bu fiyat üreticinin beklentisi olan 100 liranın çok altında kalmıştır.
KURAKLIKTAN DOLAYI AYÇİÇEĞİNDE REKOLTENİN YARI YARIYA DÜŞMESİ BEKLENİYOR
Trakya’nın en önemli tarım kenti Tekirdağ'da yağışların yetersiz olması ve kuraklık nedeniyle geçen yıl aynı dönemde yüzde 45 olan doluluk oranı yüzde 19'’a inmiş, yer altı su seviyesi 2 metre düşmüştür. Yaşanan kuraklık nedeniyle Trakya'da ayçiçeği üreticisinden sonra çeltik üreticisi de zor durumda kalmıştır.
Kuraklık nedeniyle ayçiçeğinde geçen yılki rekoltenin yarısı düzeyinde ürün elde edilmesi beklenmektedir. Kuraklıktan buğday rekoltesi de olumsuz etkilenmiştir. Ayçiçeğindeki kuraklık zararı TARSİM tohumluk bayiliklerine yabancı bir firma tarafından dağıtılan tohumun ‘’kuraklığa dayanıklı olmaması’’ nedeniyle zarar büyümüş rekolte düşmüştür.
AYÇİÇEĞİNDE KURAKLIK GÖZ ÖNÜNDE BULUNDURULARAK TELAFİ FİYAT BELİRLENMELİ
Yabancı bir firma tarafından dağıtılan tohumun verimli olmaması nedeniyle zarar büyümüştür. Edirne Ticaret Borsası fiyat arşivine göre 2021’de ayçiçeği fiyatı kilo başına 10,6 liraya kadar çıkan fiyat 2022’de 8 liraya kadar düşmüştür. Bu yıl açıklanacak fiyatın kuraklık da göz önüne alınarak bir telafi fiyatı belirlenmesi gerekmektedir. Aksi takdirde son yıllarda artan ayçiçeği üretimi yeniden düşecektir.
Meyve sebze sektöründe de benzer sorunlar yaşanmaktadır. Geçen yıl sezon sonunda 80 liraya kadar çıkan birinci kalite kiraz, bu yıl 20 liraya kadar düşmüştür. Buna karşılık geçen yıl 150 lira olan 1 litre ilaç bu yıl 450 liraya çıktığını, gübre fiyatları ise yüzde 400 oranında artmıştır.
Gelecek Sezon Telafi Desteği Sağlanması Gerekiyor...
Bu tablo karşısında önümüzdeki sezon için önlemler alınması, çiftçiye bu yıl uğradığı zararı karşılayacak “telafi desteği” sağlanması gerekmektedir. Kırsal kesimde üretim yapan çiftçiler için de acil önlemler alınmalıdır. Aksi takdirde üreticinin tarım sektöründen çekilme hızı artacak, ülkenin gıda alanındaki kendine yeterliliği daha da azalacaktır. Bu durum, dünyada gıda savaşlarının arttığı koşullarda bir milli güvenlik sorunu yaratacaktır.
