Tarım ve Orman Bakanı Ekrem Pakdemirli’nin Bayram öncesi 40 yağ oranlı ayçiçeği fiyatını 2.500 TL/Ton olarak açıklamasının ardından üretici birlikleri ve büyük alıcılar ayçiçeği alım fiyatlarını ardı ardına açıklamaya başladı.
Bakan Pakdemirli’nin açıklamasından önce erkenci bölgelerde ayçiçeği piyasada 2.100 - 2.200 TL’lerden işlem görürken Bayram sonrası fiyatlar, açıklanan fiyat seviyelerine yaklaşırken, Trakya Birlik, Tarım Kredi gibi büyük alıcılar da Bakanlığın açıkladığı fiyattan alım yapacaklarını duyurdular.
Yaptığı Hamyağ Fabrikası yatırımı ile Konya’daki ayçiçeği üretiminin 7 kat artırmasını sağlayan ve Konya’nın Türkiye’de en çok ayçiçeği üretilen illerden birisi haline gelmesine öncülük ederek Konya’da ayçiçeği piyasasının oluşmasına vesile olan Konya Şeker’de ayçiçeği alım fiyatlarını açıkladı. 44 yağ ve 8 nem oranlı ayçiçeği için 2.665 TL/Ton fiyat belirleyen Konya Şeker, ayçiçeği üretiminin yaygınlaşma ve kökleşme aşamasında olduğu Konya’da üretimi teşvik etmek, ayçiçeği tarımında üretim alışkanlığını yerleştirmek için diğer büyük alıcıların ilan ettiği fiyatların üzerinde bir fiyat açıklayarak ülkemizde ayçiçeğine yine en iyi fiyatı veren kurum oldu.
Yağ ve yağlı tohumda ithalatçı konumda olan ülkemizin ithalata bağımlılığını azaltabilmesi için daha çok ayçiçeği ve yağlı tohum üretmesi gerektiğini bu açıdan da Konya Ovasında daha çok ayçiçeği üretilebilmesi için 2011 yılında harekete geçtiklerini ve kurdukları Hamyağ Fabrikasının tetiklediği üretim artışı ile Konya’nın en çok ayçiçeği üretilen ikinci il konumuna geldiğini hatırlatan Genel Başkan Recep Konuk, şunları kaydetti:
“Biz alım yapmaya başladığımız ilk yıldan itibaren ayçiçeğinde üreticimizin üretim alışkanlığı kazanması ve bunun pekişmesini sağlayacak şekilde bir fiyat politikası izledik. Bizim için fabrikamızın işletmecilik başarısı kadar önemsediğimiz bir diğer husus da ülkemizin daha az ayçiçeği ithal etmesi ve ithalata gidecek paranın Konya çiftçisinin cebine girmesi oldu. Bu çabamızda da önemli ölçüde mesafe aldık. Ancak şuna halen dikkat ediyoruz, etmemiz de gerekiyor. Konya ayçiçeğini sevdi, bu sevginin pekişmesi ve Konya’nın ayçiçeğini geleneksel ürün kalemleri arasına dâhil etmesi, ayçiçeği üretimini alışkanlık haline getirmesi için biraz daha zamana ihtiyaç var.
Bu sene ayçiçeğinde Bakanlık bir fiyat açıkladı. Erkenci bölgelerde piyasanın oluşmaya başladığı bir dönemde yapılan açıklama fiyatları üretici lehine yukarı çekti. Bu kararı alkışladık ve ülkemiz genelinde de büyük alıcılar açıklanan bu fiyattan alım yapacaklarını duyurdular. Yani piyasa da bir ritim oluştu. Biz de bu ritmi bozmayacak ancak bölgemizde ayçiçeği üretimini de pekiştirmeye devam edecek şekilde oluşan fiyatın üzerine Konya Şeker farkı ilavesini yaptık, üretime destek ilavesini koyduk, fiyatımızı oluşturduk”
FABRİKA TESLİMİ AYÇİÇEĞİ ALIM FİYATLARI ŞÖYLE
44 yağ ve % 8 nem oranlı ayçiçeği için ton başına 2 bin 665 TL fiyat belirleyen Konya Şeker, %50 yağ oranlı ayçiçeğinin tonunu ise 2.890 TL’den alacak. Konya Şeker’in navlun ve vergiler dâhil fabrika teslim ayçiçeği alım fiyatları şöyle;
YAĞ% FİYAT (TL/KG)
52 / 2,965
50 / 2,890
46 / 2,740
44 / 2,665
Konya Şeker, bu rakamlarla ayçiçeğine Türkiye’de en iyi rakamı vermiş oldu.
Konya Şeker, 9 alım noktasında ayçiçeği alımı yapacak ve taban fiyatı açıklaması ile birlikte ürün bedellerini de alımdan sonra her yıl olduğu gibi peşin ve 30-60-90 gün vadeli 4 seçenek şeklinde üreticiye ödeyecek. Konya Şeker, ürün bedelinin dörtte birini 3 gün, bakiyesinin ödemesini 15 gün içinde gerçekleştireceği peşin ödemelerde ilan edilen fiyattan ödeme yaparken, 30, 60 ve 90 gün arasındaki vadelerde yapacağı ürün bedeli ödemelerinde çiftçinin mağdur olmaması için ürün bedeline vade farkı ilave edecek. Yüzde 44 yağ oranlı ayçiçeği baz alındığında ton başına peşin ödeme 2.665 TL olurken, 30 gün vade de ayçiçeği fiyatı 2.703 TL’den, 60 gün vade 2.740 TL’den, 90 gün vade için ise 2.778 TL’den hesaplanacak.
KONYA AYÇİÇEĞİNDE TRAKYA VE ÇUKUROVA İLE YARIŞIYOR
Yağ ve yağlı tohumda ithalatçı konumda olan ülkemizin ithalata bağımlılığını azaltabilmesi için daha çok ayçiçeği ve yağlı tohum üretmesi gerektiğini bu açıdan da Konya Ovasında daha çok ayçiçeği üretilebilmesi için 2011 yılında harekete geçtiklerini ve kurdukları Hamyağ Fabrikasının tetiklediği üretim artışı ile Konya’nın en çok ayçiçeği üretilen ikinci il konumuna geldiğini hatırlatan 25. ve 26. Dönem AK Parti Karaman Milletvekili ve Pankobirlik Genel Başkanı Recep Konuk, “biz alım yapmaya başladığımız ilk yıldan itibaren ayçiçeğinde üreticimizin üretim alışkanlığı kazanması ve bunun pekişmesini sağlayacak şekilde bir fiyat politikası izledik.
Bizim en az fabrikamızın işletmecilik başarısı kadar önemsediğimiz bir diğer husus da ülkemizin daha az ayçiçeği ithal etmesi ve ithalata gidecek paranın Konya çiftçisinin cebine girmesi oldu. Bu çabamızda da önemli ölçüde mesafe aldık. Ancak şuna halen dikkat ediyoruz, etmemiz de gerekiyor. Konya ayçiçeğini sevdi, bu sevginin pekişmesi ve Konya’nın ayçiçeğini geleneksel ürün kalemleri arasına dâhil etmesi, ayçiçeği üretimini alışkanlık haline getirmesi için biraz daha zamana ihtiyaç var.
Bu sene ayçiçeğinde Bakanlık bir fiyat açıkladı. Erkenci bölgelerde piyasanın oluşmaya başladığı bir dönemde yapılan açıklama fiyatları üretici lehine yukarı çekti. Bu kararı alkışladık ve ülkemiz genelinde de büyük alıcılar açıklanan bu fiyattan alım yapacaklarını duyurdular. Yani piyasa da bir ritim oluştu. Biz de bu ritmi bozmayacak ancak bölgemizde ayçiçeği üretimini de pekiştirmeye devam edecek şekilde oluşan fiyatın üzerine Konya Şeker farkı ilavesini yaptık, üretime destek ilavesini koyduk, fiyatımızı oluşturduk.
Piyasada oluşan fiyatın üzerine eklediğimiz ilave fiyat Konya Ovasında ayçiçeği üretimini teşvik etmek, üretimin sürdürülmesini sağlamak ve Konya Ovasının ülkemizin önemli bir döviz sarfiyatı kalemi olan yağlı tohum ithalatının azaltılmasına vesile olarak, bölgemizin ülke ekonomisine katkı yapmaya devam etmesi, daha çok üreten daha az ithal ikamesine ihtiyaç duyan Türkiye içindir.
Geçtiğimiz yıl ayçiçeğinde döviz kurundaki oynaklıktan kaynaklı bir dalgalanma vardı. Bu sene piyasada daha stabil bir durum var. Ümit ediyoruz bir daha o dalgalanmalar yaşanmaz. Çünkü o dalgalanmalar hem üretici hem işletmeler için hayati riskler doğuruyor. Üretici kuruluşu olarak bizim iki tane mecburiyetimiz var, biri üreticiyi ayakta tutmak, diğeri üreticinin fabrikasını ayakta tutmak. Üretici ayakta kalacak ki, hem kendi geçimini sağlayacak üretimi yapabilsin hem de ülkemiz ele güne muhtaç kalmasın.
Üreticinin fabrikası ayakta kalacak ki, üretici üretmeye devam edebilsin, ürettiği ürünü açığa ekmek zorunda kalmasın, tüccarın, tacirin insafına terk edilmesin. Bu sene açıkladığımız fiyat Türkiye’deki yine en iyi fiyat. Gönül daha çoğunu arzu eder ancak üreticilerimiz şunu unutmasın, mamul ürününün bir piyasası var ve bu piyasada belirleyici olan ithal ürünün maliyetidir. Geçtiğimiz yıl yani 2018 ürününde ayçiçeği hasadı dövizde aşırı artışın yaşandığı bir döneme denk geldi, biz ve yerli ayçiçeğinden yağ üreten her işletme üreticiyi mağdur etmeyecek bir fiyat belirledi.
Bizim 2017’ye göre ayçiçeği alım fiyatımızdaki artış geçtiğimiz yıl bir önceki yıla göre %38-40’ları buldu. Diğer yerli ayçiçeğinden yağ üreten firmaların alım fiyatları da üç beş aşağı bu şekilde oluştu. Döviz yükselince ithal ayçiçeğinden üretim yapan ithalatçı ithalatı kesti. Döviz düşünce ithalat için düğmeye bastı ve bizim ürün fiyatımızın altında maliyet ile ayçiçeği temin etti. Sonuçta piyasada hem hamyağda hem de perakende yağda bu paçal maliyet üzerinden bir fiyat oluştu ve ben şunu net olarak söyleyeyim, mamul ürün fiyatındaki artış oranı bizim ayçiçeğinde yaptığımız fiyat artışının çok çok gerisinde kaldı.
Üreticimize helal hoş olsun. Onların ekonominin sert dalgaları ile yıkılmasını önlemenin, üreticinin belirsizliğe sürüklenmesine mani olmanın onuru bizim en büyük kârımız oldu geçtiğimiz yıl. Buna rağmen üreticinin işletmesini ayakta tutacak başarıyı da yakaladık ve hem üreticiyi hem üreticinin fabrikasını ayakta tuttuk. Bizim hedefimiz, gayemiz aynı ve hiç değişmez hem üretici hem üreticinin işletmesi ayakta kalacak. Bu seneki fiyat yaklaşımımız da bunun bir sonucudur. Ayçiçeğinde Sayın Bakanın açıklamasından sonra ülke genelinde bir fiyat oluştu, Konya Şeker oluşan bu fiyatın üzerine üretimi destek ilavesini koydu ve fiyatını açıkladı. 44 yağ oranlı ayçiçeği için peşin alımlarda 2.665 TL ton fiyat belirledik. Üreticimizin mağdur olmaması için 30, 60 ve 90 gün vade seçeneklerinde ürün fiyatına vade farkı ilave ettik” dedi.
AYÇİÇEĞİNDE TÜRKİYE İTHALATÇI BİR ÜLKE KONUMUNDA
Türkiye’nin üretmekten başka seçeneğinin olmadığını belirten Başkan Recep Konuk, açıklamasında şunları söyledi;
“İçim sızlayarak söylüyorum, maalesef ayçiçeğinde Türkiye ithalatçı bir ülke konumundadır. Dolayısıyla iç fiyatlar yani hem ayçiçeği hem de ayçiçeği yağının raf fiyatı dış piyasadaki gelişmelere bağlıdır. Türkiye’de üreticinin ürünü ucuz da olsa bu durum geçici olarak tüketici fiyatlarını etkiler. Sonuçta ağırlık ithal üründe olduğu için tüketici fiyatlarında belirleyici olan ithal üründeki fiyat değişimleri veya döviz kurundaki hareketlerdir. O nedenle ülkemizde kimse raflarda yağ fiyatları artınca dönüp ayçiçeği üreticisini pahalı üretiyor diye işaret etmesin.
Özelde yağ fiyatlarında genelde gıda fiyatlarında istikrarı sağlamanın, sürprizlerle karşılaşmamanın yegâne yolu iç tüketimin iç üretimle karşılanmasını sağlayacak kadar üretebilmektir. Bu toprakların bu potansiyeli var. Ülkemiz çiftçisi hem bunun için istekli hem de ülkemize yetecek hatta yetip de artacak kadar üretecek kabiliyet ve beceridedir. Üretici daha çok üretme konusunda istekli ve hazır, yapmamız gereken ürüne sahip çıkmak, üreticinin işini kolaylaştırmaktır. Bizim Konya Şeker’de yaptığımız budur. Konya Şeker, her ürün ve her üreticiye sahip çıkmayı birinci görev olarak kabul etmektedir ve ayçiçeği ile ayçiçeği üreticisi için de güvence merkezi haline gelmiştir.
Bizim tavrımız her hal ve şartta aynıdır, biz çiftçimizin yanındayız, milli üretimden yanayız ve yine çiftçimizi piyasa koşullarına ezdirmiyoruz. Bu önemli bir yaklaşım farkıdır, Konya Şeker farkıdır. Türkiye 2018 yılında Yağlı Tohumlar ve Türevlerinin (Yağlar ve Küspeler olmak üzere) ithalatına 2,89 Milyar Dolar bedel ödemiştir. Oysa bizim görüşümüz nettir, bu rakamlar ülkemizde kalsın, aziz milletimiz kazansın, mücadelemiz bunun içindir.”
Bu arada, Konya Şeker’in Altınekin’deki Yağ Fabrikası yokken, en fazla 50 bin ton üretim yapılan Konya’da, 2018 yılında, 296.591 ton ayçiçeği üretimi yapıldı. Bu verilere göre Konya, ayçiçeği üretiminde Tekirdağ’ın ardından ikinci sırada yer aldı.
