ÖZEL HABER
Son beş yıldır uygulanan besilik erkek sığır desteğinin doğru düşünülen bir teşvik olduğunun altını çizen Türkiye Kırmızı Et Üreticileri Merkez Birliği Başkanı Bülent Tunç, “Ancak, maalesef hayvan başına destek miktarı her yıl azalmakta ve bu destek yıllardır Bakanlığın istemesine rağmen, destekleme bütçesinde bütçe kalemi olarak yer alamamaktadır. Böyle olunca her yıl verilecek verilemeyecek tartışmaları yapılmaktadır. Fiyatlar bu tartışma çerçevesinde dalgalanmakta, üretici önünü göremediği için ahırına hayvan bağlamakta tereddüt etmektedir" diye konuştu.
ÇİFTÇİDEN 3 TL VERGİ KESİLİYOR
Maliye Bakanlığı'nın ilgili tebliğine göre desteklemelerden yüzde 2 Gelir Vergisi kesildiğini belirten Tunç, “Aslında 150 TL/baş olarak belirlenen destek 147 TL/baştır. Ayrıca destekten faydalanmak isteyen üretici Tarım İl ve İlçe Müdürlüklerinden gerekli belgeleri almak ve destekleme dosyası için bunların Döner Sermayelerine değişik her belge için değişik miktarlarda para yatırmaktadır. Sonuçta toplamda nerede ise destek miktarı kadar masraf yaptığından üretici kayıtsız, onaysız işletmelerde kesim yapmaya, destek almamaya yönelmektedir. Oturmuş bir sistem destek miktarının düşmesi nedeni ile bozulmaktadır. Oysa destek gerekçesi ile kayda girmekle toptandan perakende satışa kadar devletin vergi geliri verilen toplam destek miktarının üzerindedir" ifadelerini kullandı.
EN AZ 300 TL OLMALI
Besiciye verilen desteğin hayvan başına en az 300 TL olması gerektiğini vurgulayan Tunç, “Kısa vadede girdi fiyatları düşürülüp maliyetler aşağıya çekilemeyeceğinden üretimde sürekliliği sağlamak için besilik erkek sığır desteğinin verilmesi gerekmektedir" dedi.
TUNÇ, DESTEK İÇİN GEREKÇELERİ SIRALADI
2016 yılında verilecek hayvancılık desteklerinin açıklanmadığına işaret eden Tunç, desteğin verilmesi için gerekçeleri şöyle sıraladı:
ERKEN KESİM ÖNLENİYOR: Desteklemeler şartlı verildiğinden halk sağlığı korunmakta ve verimlilik artmaktadır. Besilik erkek sığır desteklemesi, hayvan pasaportu olan, Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay İşlemlerine Dair Yönetmelik kapsamında Bakanlıktan onay belgesi almış kesimhanelerde kestirilen hayvanlara yapılmaktadır. Dolayısı ile desteklemeler hijyenik ve sağlıklı ortamlarda kesime yönlendirdiğinden halkımızın sağlığı korunmaktadır. Dolayısı ile kesimhanelerde talep onaylı işletmelere olduğu için bir an önce onay almak için çaba göstermektedirler. Bunun dışında destek 200 kg üstü karkasa verildiğinden üreticinin erken kesime gitmesi önlenmekte verimlilik artmaktadır.
ÇİFTÇİYİ ÖRGÜTLÜYOR: Desteklemeler çiftçi örgütlenmesine katkıda bulunmaktadır. Bu gün ülkemizde mevcut damızlık birlikleri, süt birlikleri, su ürünleri birlikleri yıllardır verilen destekler sayesinde gelişmiş, sayıları ve faaliyetleri artmıştır. Besicilerin üye oldukları Kırmızı Et Üretici Birlikleri ise 2008 yılında Merkez Birliğini oluşturmuştur. 2011 yılında besilik erkek sığır desteklemesinin çıkması üzerine devlete hiç yük olmadan desteklemelerin il ilçe bazında tek tek kaydının yapıldığı Ulusal Kırmızı Et Kayıt Sistemi'nin yazılımını yaptırmıştır. Sistem, Birlik olmayan yerlerde Tarım İl ve İlçe Müdürlükleri hizmetine de verilmiştir. Bu sistem Tarım Bilgi Sistemi altına alınmıştır. Desteklemelerin ve sistemin devreye girmesi ile ülke bazında 15 olan Kırmızı Et Üretici Birlikleri sayısı bu gün 117'e ulaşmıştır. Bu sayede eğitim, yayım, fuar gibi çalışmalar kolaylıkla yapılabilmektedir.
HASTALIKLA MÜCADELE: Birliklerin 5200 sayılı yasadan kaynaklanan engellerden dolayı en önemli faaliyeti desteklemelerdir. Pazarda, fiyat oluşumunda, hastalıklarla mücadele, hayvan pazarlarının kontrolü konularında görev verildiğinde gelişmiş ülkelerdeki gibi faaliyet sürdürüp hem hizmet vermeleri, hem de ekonomik yönden gelişmeleri mümkün olacak desteklemelere bağımlılıkları ortadan kalkacaktır. Ancak bunun alt yapısını oluşturmadan birlikleri ortada bırakmak önemli yan etkilere neden olacaktır. Ayrıca, birkaç olumsuz örnek gösterilerek birlikler aleyhine yapılan girişimler bizleri üzmektedir. Birlikleri üreticinin hakkını gaspediyor şeklinde lanse edenlerin; il müdürlükleri döner sermayelerine ödemeleri, üreticiye hiçbir faydası olmadığı halde borsaya ödemeleri ve hayvancılığa geri dönmeyen mera fonu kesintisi gibi ödemeleri hesap ederek bu iddiaları öne sürmeleri yerinde olur.
AVRUPA ÜLKELERİ DE DESTEKLİYOR: Diğer ülkelerde de besicilik desteklenmektedir. Müdahale alımları, Özel depolama yardımı, Doğrudan Ödemeler, Emziren inek primi, Özel Sığır Eti Primi, Ekstansifleştirme Primi, Özel Boğa Primi, Kesim Primi: Mevsimden Çıkarma (sezon dışına özendirme) Primi,Koyun-Keçi Eti OPD Destekleri, İhracat Destekleri
237 MİLYON TL VERİLDİ: Diğer hayvancılık konularına destek verilirken besiciliğin destek dışı kalmaması gerekmektedir. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ve Hükümetimizin uyguladığı politikalar sayesinde hayvancılığa verilen desteklerin payı toplam destek içerisinde yüzde 30'lara ulaşmıştır.2014 yılında verilen desteklere bakacak olursak besilik erkek sığır için verilecek toplam desteğin 237 milyon TL'ye ulaşması mümkün olabilecektir. Bu rakam toplam destekleme bütçesinin yüzde 2,3'üne tekabül etmektedir.
YAVRULARA 150 TL: Bunun dışında besiciliği dolaylı etkileyen hayvancılık destekleri içinde sadece 2014 yılında uygulaması başlanan besilik materyal üretim desteği mevcuttur. Bunda GAP, DAP, DOKAP ve KOP illerinde anaç sığır yetiştiriciliği yapan üreticiler sahip oldukları yerli, sütçü, etçi, kombine ve bunların melezi anaç sığırlarını kombine veya etçi ırk boğa sperması ile ya da Bakanlık onaylı tabi aşım boğası ile tohumlanması sonucu desteklemeye hak kazanmaktadır. Hayvan başına 350TL/baş ödeme yavrularına 150 TL/baş ödeme yapılır. Ancak bu daha yeni bir uygulamadır. Anlaşılıp, uygulanma ve sonuç vermesi en az 2 yılı alacaktır.
ET VE SÜT KURUMU TEDARİKİ: Destekler Et ve Süt Kurumu ile yapılan hayvan tedariki protokolünde teminat olarak kullanılmaktadır. 2013 yılında ESK ile yapılan protokollerde üreticinin sözleşmeli kesim çerçevesinde nakit, banka teminat mektubu veya noterle uğraşmaması yani boş yere zaman ve para harcamaması için bir anlaşma sağlanmıştır. Bu çerçevede Kırmızı Et Üretici Birlikleri, üreticinin destekleme alacaklarını göz önünde bulundurarak kefalet senedi düzenlemekte, böylece zaman ve kaynak harcamasının önüne geçerek hizmet vermektedirler. Destekleme olmadığında böyle bir sistemin işlemesi mümkün olmayacaktır. Yani destek sözleşmeli üretimi de teşvik etmektedir.
