Milli Gazete'den Sadettin İnan'ın haberine göre, Tarım ve Orman Bakanlığında sümen altı edilen, Tarım Kredi Kooperatifleri tarafından getirilen erişim engeli ile sansürlenen, yapılan suç duyurusu ile de savcılıktan kaçırılmak istenen ‘Çiftçiyi Sömüren Sistemle’ ilgili rapor haberine İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığından önemli karar. Savcılık, Milli Gazete’nin 7 Aralık 2019’da yayınlanan ‘Sömürü Raporda’ manşet haberi ile ilgili önemli bir karar verdi.
Tarım Kredi Kooperatifleri eski Teftiş Kurulu Başkanı tarafından hazırlanarak 2019 yılında Tarım ve Orman Bakanlığına bir rapor verilmiş ve raporda; Tarım Kredi Kooperatiflerindeki mevcut sistemin çiftçiyi nasıl sömürdüğü, atamayla gelen üst düzey yöneticilerin çiftinin üstünden nasıl zenginleştiği, ihalesiz gübre tedarikinden dolayı çiftçinin gübreyi nasıl pahalı kullandığı ve çiftçiye ait kaynaklarının hiçbir denetime tabi tutulmadan nasıl hoyratça kullanıldığı belgeleri ile ortaya konularak, Bakanlık göreve davet edilmişti. Bakanlıkta sümen altı edilen raporu, Milli Gazete ortaya çıkararak, 7 Aralık 2019’da ‘Sömürü Raporda’ manşet haberi ile ülke gündemine taşımıştı.
RAPORUN ORTAYA ÇIKMASINDAN AŞIRI DERECEDE RAHATSIZ OLDULAR!
Raporun içeriğinin kamuoyunun gündemine gelmesinden aşırı derecede rahatsız olan Tarım Kredi Kooperatiflerinin hukuksuz genel Müdürü Fahrettin Poyraz, kişilik haklarının ihlal edildiği gerekçesiyle Milli Gazete’nin manşet haberine hukuksuz bir şekilde erişim engeli kararı aldırarak, yayından kaldırırken, GÜBRETAŞ Genel Müdürü İbrahim Yumaklı ile birlikte İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığına yapılan suç duyurusunda ise Tarım ve Orman Bakanlığına böyle bir rapor verilmediğini iddia ederek, Milli Gazete Genel Müdürü Ömer Yüksel Özek, Genel Yayın Yönetmeni Mustafa Kurdaş, Yazı İşleri Müdürü Ercan Özcan ve muhabir Sadettin İnan hakkında ‘hakaret ve iftira’ suçu işlendiği gerekçesiyle İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulmuştu.
SAVCILIK RAPORU MİLLİ GAZETE’DEN İSTEDİ!
Tarım Kredi Kooperatifleri, GÜBRETAŞ ve GÜBRETAŞ Genel Müdürü İbrahim Yumaklı’nın Milli Gazete’ye yönelik ortaklaşa yaptıkları suç duyurusunda, Tarım ve Orman Bakanlığına söz konusu böyle bir rapor verilmediğini iddia etmesi üzerine İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı ‘Sömürü Raporda’ haberine konu olan raporu Milli Gazete’den talep etti.
GİZLEMEYE ÇALIŞTIKLARI RAPOR SAVCILIĞA SUNULUNCA OYUNLARI BOZULDU!
Milli Gazete’nin Bakanlık kaynaklarından temin ettiği rapor, İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığının talebi üzerine dosya halinde teslim edilince, Savcılık müşteki sıfatı ile suç duyurusunda bulunan İbrahim Yumaklı ile Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliğinin gerçek niyetini görerek, yaptıkları suç duyurusunu reddetti.
KİTLELERİN GERÇEKLERİ ÖĞRENME HAKKI VAR!
Savcılık kararında, özellikle ‘Kitlelerin haber alma ve gerçekleri öğrenme haklarının’ bulunduğu vurgusu yapılarak, yapılan haberin ‘Haber verme ve basın özgürlüğü kapsamında’ değerlendirilmesi Milli Gazete’nin haklılığını da bir kez daha gözler önüne serdi.
PARAVAN ŞİRKETLERİN İFŞA OLMASIYLA KİMYASI BOZULDU!
Son dönemde eşinin üstündeki binanın paravan şirketler üstünden Tarım Kredi Kooperatiflerine kiralanması ve yine paravan şirketler üstünden yapılan kirli ve gizemli ilişkilerin deşifre olmasıyla birlikte kimyası bozulan hukuksuz Genel Müdür Fahrettin Poyraz’ın, Bakanlığa sunulan bir rapora dayanılarak yapılan haberi erişim engeli aldırarak sansürlemesi ardından Bakanlığa ‘böyle bir raporun’ verilmediğini iddia ederek savcılığa suç duyurusunda bulunulması, çiftçi kuruluşu ile GÜBRETAŞ’ın nasıl bir zihniyetle yönetildiğini gözler önüne serdi.
İŞTE FAHRETTİN POYRAZ İLE İBRAHİM YUMAKLI’NIN RAHATSIZ OLDUĞU, TARIM VE ORMAN BAKANLIĞINDA SÜMEN ALTI EDİLEN, GETİRİLEN ERİŞİM ENGELİ İLE SANSÜRLENEN, YAPILAN SUÇ DUYURUSU İLE DE SAVCILIKTAN KAÇIRILMAYA ÇALIŞILAN RAPORDA DİKKAT ÇEKEN BAZI BAŞLIKLAR…
YÖNETİCİLER SORUMLULUKTAN KAÇMAK İÇİN ÇİFTÇİ GÜBREYİ YÜZDE 20 PAHALI KULLANIYOR!
Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği personeli ve Yönetim Kurulu üyelerinin, hesap vermemek ve sorumluluktan kurtulmak için tüm kimyevi gübre ihtiyacını iştiraki olan Gübretaş’dan bayilik sözleşmesi yaparak ihalesiz olarak aldığına dikkat çekilen raporda, bu uygulamanın hem Tarım Kredi’yi finansal risklere soktuğu, hem de ortakların ucuz kimyevi gübre almasını engellediği kaydedildi. Raporda, “Tarım Kredi’nin ihtiyacı olan kimyevi gübreyi ihale yoluyla toplu alım şeklinde alması durumunda, en az yüzde 20 civarında fiyat avantajı yakalaması çok rahatlıkla mümkündür” denildi.
TARIM KREDİ’Yİ ÇİFTÇİNİN SEÇTİĞİ YÖNETİM KURULU YÖNETMİYOR!
Genel Müdür’ü Merkez Birliği Yönetim Kurulu’nun atamasına rağmen uygulamada Genel Müdür güçlü pozisyonda bulunuyor. Alınacak kararlarda Yönetim Kurulu üyeleri pasif konumda rol alırken, Kurum tamamen Genel Müdür’ün güç ve otoritesi ile yönetiliyor. Dokuz kişilik Merkez Birliği Yönetim Kurulu üyelerinin adeta Genel Müdür’ün uygulamalarını Noter gibi tasdik etmekten başka bir fonksiyonu bulunmuyor.
SEÇİMLERLER HAKİM KONTROLÜNDE YAPILMIYOR!
1 milyon 100 bin çiftçi ortağının kuruluşu olan Tarım Kredi Kooperatiflerinde, Kooperatif, Bölge ve Merkez Birliği Genel Kurullarının hiç birinde Hâkim Teminatlı bir seçim sistemi bulunmuyor. Bu şartlar, seçimlerin rekabete dayanmasını engellerken, Genel Kurullarda Tarım Kredi’nin asıl sahibi çiftçinin değil personelin daha güçlü olmasını doğuruyor.
ÇİFTÇİ KURULUŞUNDA DENETİM ZAAFİYETİ!
Genel Müdür’e Teftiş Kurulu Başkanlığı direk olarak bağlı bulunmasından dolayı denetleyecek makamla, denetlenecek makam aynı şahısta birleşmiş durumda. Genel Müdür’e bağlı Teftiş Kurulu uygulamasında, Genel Müdür’ün imza attığı hiçbir idari işlemin denetimi mümkün görünmüyor.
TARIM KREDİ 20 YILDIR DENETLENMİYOR!
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın vesayet denetim yetkisi bulunmasına rağmen 2000’li yıllardan sonra sadece şikâyet konusu olunca denetim yapıyor. Bu şartlar da, Tarım Kredi Kooperatifleri ve Birliklerinin finansal kazaya uğrama ihtimalini artırıyor.
KREDİ POLİTİKASI ÇİFTÇİNİN DEĞİL PERSONELİN ÇIKARLARINA GÖRE BELİRLENİYOR!
Tarım Kredi Kooperatifleri ortaklarına kullandırdığı kredilerle ilgili olarak, kendi personelinin belirlediği ve geliştirdiği bir kredi sistemi uygulanıyor. Bu da kurum çalışanlarının kendi çıkarları doğrultusunda kredi politikalarını belirlemesine neden oluyor.
TARIM KREDİ’DE GERÇEK ÜRETİM KREDİLENDİRİLMİYOR!
Ortağa kullandırılan kredilerde ürün ve varlık değerlerini belirleyen beyannameler gerçek verilere dayanmıyor. Krediler miktar üzerinden değil değer üzerinden belirleniyor. Bu uygulamalar sonucunda gerçek üretim kredilendirilmiyor, bunun yerine ortaklara gerçek ihtiyacının çok üstünde ayni kredi kullandırılarak bir anlamda satın alma gücü transfer edilerek tüketici kredisi kullandırılmış oluyor. Son 6 yıla ait soruşturma ve teftiş raporları incelendiği zaman kredilerdeki risk ve usulsüz uygulamalar çok rahatlıkla görülecektir.
ÇİFTÇİ KURULUŞU KONTROLSÜZ BİR ŞEKİLDE ŞİRKETLEŞİYOR!
Tarım Kredi Kooperatiflerinin gübre, yem, gıda, tohumculuk, bilişim ve insan kaynakları, plastik, bitki koruma, sigorta ve emeklilik, hayvancılık, lisanslı depoculuk, lojistik ve pazarlama alanında sermayesinin %50’den fazla hissesine sahip olduğu 15 şirketi bulunuyor. Tarım Kredi Kooperatifleri ve Birliklerinin şirketleşmesi kontrolsüz bir hale gelmiştir. Adeta Tarım Kredi Kooperatiflerinin asıl faaliyetlerini şirketler üzerinden yapar hale gelmiştir. Böylece Tarım Kredi Kooperatifleri ve Birliklerinin Kamu kaynaklarını kullanarak şirketleşmesi neticesinde, şirketler, geçmiş dönemde olumsuzlukları ile hatırlanan bir nevi gizli Kamu İktisadi Teşekkülleri uygulamasına dönüşmüş durumda.
ÜST DÜZEY YÖNETİCİLER ŞİRKETLEŞEREK HESAP VERMEKTEN KURTULUYOR!
Tarım Kredi Kooperatifleri şirketleşme yoluyla, devlet memurları gibi cezalandırılmaktan, anonim şirketin zarar etme avantajlarından yararlanarak hesap vermekten kurtuluyorlar, denetimsiz ortamın avantajlarından istifade ederek şirketlere eleman alımını hiçbir kurala tabi olmadan yapabiliyorlar.
ÇİFTÇİ ORTAKLARININ KAYNAKLARI ŞİRKETLERE AKTARILIYOR!
Merkez Birliği, kontrolsüz şirketleşmeyle, kendisinin finansal imkânlarını bu şirketlerde kullanarak, kendi varlığı üzerinde önemli ölçüde finansal tehdit, risk ve yük oluşturuyor.
BANKALAR AKTARAMAZKEN TARIM KREDİ KONTROLSÜZ BİR ŞEKİLDE AKTARABİLİYOR!
Türkiye’de 2001 ekonomik krizinin sebeplerinden en önemlisi, Bankaların kendi iştiraklerine açmış oldukları ve geri dönmeyen kredileridir. Bu nedenle Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu kurulduktan sonra, Bankaların iştiraklerine kredi açması, yeni ortaklıklara girmesi ve şirket kurması, sermaye arttırması gibi faaliyetleri sıkı kurallara bağlanmıştı.
TARIM KREDİ’DE SAADET ZİNCİRİ! PERFORMANS PRİMİNİ ALABİLMEK İÇİN KREDİLER ÖLÇÜSÜZ VE USULSÜZ BİR ŞEKİLDE KULLANDIRILIYOR!
Tarım Kredi Kooperatiflerinde çalışan personele Kooperatiflerden elde edilen satışlar dolayısıyla çok uzun yıllardan beri performans primi adı altında ödemeler yapılıyor. (2017 rakamlarına göre, unvan ve pozisyonuna göre kişi başı 20 bin lira ile 50 bin lira arasında ödemeler yapıldı) Kooperatif personeli her yıl aldığı ve alıştığı performans primini alabilmek ve üst kuruluşların sıkıştırması sonucunda kendisine verilen satış hedeflerini tutturmak için mevcut şartlarını sürekli zorlayarak yüksek tutarda satış cirosu gerçekleştirmeye çalışmakta. Bu durum satışları arttırmak ve bu sayede performans primi alabilmek için kredilerin ölçüsüz ve usulsüz bir şekilde kullandırılmasına neden oluyor. Bu durum Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği Teftiş Kurulunda bulunan son altı yıllık soruşturma ve teftiş raporlarında açıkça görülecektir.
BORCUNUN YÜZDE 60’INI ÖDEYENE TAMAMINI ÖDEMİŞ GİBİ YENİDEN KREDİ KULLANDIRILIYOR!
Kredilerin tahsilinde yüzde 60’a yüzde 40 oranı uygulanıyor. Yani ortağın 100.000 TL borcu varsa bunun 60.000 TL’sini ödediğinde geri kalan 40.000 TL’si yeniden kredilendirilerek borcunun tamamı ödenmiş gibi gösteriliyor. Kağıt üzerinde tahsilat ve yeniden kredilendirme işlemleri gerçekleştirilerek tahsilat oranları yükseltilmekte böylece finansal riskler halının altına süpürülmektedir.
ÇİFTÇİYE GÜBRE VURGUNU! İHALESİZ ALINDIĞI İÇİN ÇİFTÇİ GÜBREYİ YÜZDE 20 PAHALI KULLANIYOR!
Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği personeli ve Yönetim Kurulu üyeleri, hesap vermemek ve sorumluluktan kurtulmak için tüm kimyevi gübre ihtiyacını iştiraki olan Gübretaş’dan bayilik sözleşmesi yaparak ihalesiz olarak alıyor. Bu uygulama hem Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliğini finansal risklere sokmakta, hem de kimyevi gübrelerin alım fiyatlarının yüksek olmasına neden oluyor. Ayrıca bu durum ortakların ucuz kimyevi gübre almasını engelliyor. Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği ihtiyacı olan kimyevi gübreyi ihale yoluyla toplu alım şeklinde gerçekleştirse, en az yüzde 20 civarında fiyat avantajı yakalaması çok rahatlıkla mümkündür.
ÇİFTÇİ ORTAKLARI CEZALANDIRILIYOR ÜST DÜZEY YÖNETİCİLER VE ÇALIŞANLAR ÖDÜLLENDİRİLİYOR!
Tarım Kredi’de üst düzey yöneticiler ve personel, yüksek maaş ve ikramiyelerinin yanında bir de yapılan satışlardan performans primi adı altında ücret alırken, 1 milyon 100 bin çiftçi ortağının ödediği sermaye tutarları ise hiçbir değerlendirmeye tabi tutulmayarak yıllarca aynı değerde kalıyor. Ortaklara kar payı da dağıtılmazken, çalışanların sistem üzerindeki hakimiyetinden dolayı kaynak tahsisleri hep çalışanlar lehine kullanılıyor.
KOOPERATİFÇİLİK DÜZENLEME VE DENETLEME KURULU OLUŞTURULMALI!
Raporda, Tarım Kredi Kooperatiflerinin diğer kooperatiflerin çiftçiye gerçek manada hizmet edebilmesi için ‘Kooperatifçilik Düzenleme ve Denetleme Kurulu’ adı altında bağımsız bir denetim mekanizmasının kurulması talep edilirken, “Tarım Kredi Kooperatifleri ve Birliklerinin tarımsal amaçlı kooperatif örgütü olmakla birlikte para, kredi ve finans kuruluşu özelliklerine sahip olması dolayısıyla, bu durumun ekonomik ve mali açıdan hem kaynaklara ulaşma anlamında, hem de daha iyi yönetilme-denetlenme, gözetlenme adına çok faydalı olacağı öngörülmektedir” denildi.
