Yetiştiricilerimizin silajlık mısır biçim döneminin tayininde her zaman kafaları karışık oluyor. Sahada gördüğümüz kadarıyla da mısırın biçim zamanı ile ilgili olarak yeterli düzeyde bilgi sahibi değiller. Çünkü yapılan analizlerde %20’ler düzeyinde kuru madde çıktığı gibi %35’in üzerinde de kuru maddesi çıkan mısır silajlarına sıklıkla rastlanıyor. Oysa biçim zamanı silaj kalitesini belirleyen en önemli faktör olarak karşımıza çıkıyor.
MISIR SİLAJI ERKEN VEYA GEÇ BİÇİLİRSE ZARARI NE OLUR?
Selçuk Üniversitesi Veteriner Fakültesi Hayvan Besleme ve Beslenme Hastalıkları öğretim görevlisi Prof. Dr. Nurettin Gülşen, yetiştiricilerin dijital platformu www.yetistiricisoruyor.com'da, 'Türkiye şartlarında silajlık mısır ne zaman biçilmeli?' başlıklı makalesinde silajlık mısırın biçim dönemine ilişkin önemli bilgiler verdi.
Silajlık mısırın erken veya geç biçilmesinin olgunlaşma sırasında ve hayvanlara yedirme sırasında çeşitli problemlere yol açabildiğini dile getiren Gülşen, erken biçilmesi durumunda karşılaşılacak problemleri şöyle sıraladı...
-Bitkinin proteini ve şeker düzeyi daha yüksek olabilir. Bununla birlikte sıkıştırma sırasında ve daha sonrasındaki olgunlaşma döneminde daha fazla su açığa çıkar. Bu su silaj dışına akarken pis kokulu bir ortam oluşturur ve aynı zamanda faydalı olan protein, asitler, vitamin ve minerallerin büyük kısmının da silajdan akmasına sebep olur. Sonuçta hayvanınıza yarayacak besin maddeleri yönünden zayıflamış “silaj posası” yedirmiş olursunuz.
-Eğer silajın biçimini erken yaptıysanız bitkinin içeriğindeki fazla şeker asitliği fazla düzeyde artıracaktır. Bu gibi asitliği yüksek silajlar faydalı gibi görünse de hayvanların tüketim isteklerinde azalmalara yol açabiliyor.
-Erken dönemde biçilerek hazırlanan mısır silajının içeriğindeki yüksek asitlik silaj açıldıktan sonra ve hayvanlara yedirme aşamasında daha hızlı kızışarak kolay bozulmalara sebep oluyor. Silaj nedeniyle hayvanın önünde gün boyu kalan rasyonun tümünde oluşan kızışma hayvanlarda ishal gibi basit sayılabilecek problemlerin yanında toksin nedeniyle ölümlere varan sonuçlara yol açabiliyor. Kızışan silajların üreme problemleri ve yavru atmalara da sebep olabileceği unutulmamalıdır.
Gülşen, silajlık mısırın geç biçilmesi durumunda ise karşılaşılan sorunları şöyle sıraladı...
-Bitkideki lif oranı artmış olduğu için iyi bir sıkıştırma yapmanız için bitkiyi daha ince kıydırmanız gerekecektir. İnce kıyılmış bitki biçim makinelerinin hem fazla enerji sarfiyatına hem de yemin kaba yem özelliğinin kaybolmasına sebep olmaktadır. Çünkü ince kıyılmış silajın pek çok hayvanda mide dönmelerine sebep olduğu sıklıkla rastlanılmaktadır.
-Eğer biçimi gecikmiş silajı normal uzunlukta kıydırayım derseniz içerisinde artan lif siz ne kadar sıkıştırırsanız sıkıştırın silajın tekrar gevşemesine ve dışarıdan hava çekmesine sebep olacaktır. Hava alan ve gevşeyen silaj ise yeterli asitlik oluşturmayarak kızışma, küflenmeye ve sonuçta toksin üretmeye sebep olacaktır. Maalesef hayvanlarına bu tip silajları tükettirip ölümlere sebep olan çok sayıda işletmeye rastladım.
Prof. Dr. Nurettin Gülşen hocamızın 'Türkiye şartlarında silajlık mısır ne zaman biçilmeli?' başlıklı makalenin tamamına ulaşmak için tıklayın...
