SADETTİN İNAN / Et ve Süt Kurumu ile TİGEM arasında imzalanan işbirliği protokolü kapsamında, yurtdışından 50 bin boş düve ithal edilecek. İthalatı Et ve Süt Kurumu yapacak. İthal edilecek boş düvelerin 10 bin başı Kazımkarabekir Tarım İşletmesine, 40 bin başı da Ceylanpınar Tarım İşletmesine teslim edilecek.
Ancak protokoldeki çelişkili maddeler dikkat çekiyor. Protokolle damızlık üretimin artırılması ve ESK'nın et ihtiyacını karşılaması mümkün görünmezken, TİGEM'in gözde işletmesi Ceylanpınar Tarım İşletmesinin büyük bir tehlikeye atılması dikkat çekiyor.
TİGEM İTHAL EDİLECEK DÜVELERE PARA ÖDEMEYECEK
Et ve Süt Kurumu tarafından ithal edilecek boş düveler karşılığında TİGEM hiçbir ödeme yapmayacak. Düvelerin bakımını yapacak ve daha sonra erkek sığırları kestirerek, mahsuplaşacak.
İTHAL EDİLECEK DÜVELERİN IRKI BELİRTİLMEDİ! ADRESE TESLİM İTHALAT MI YAPILACAK?
İki kurum arasında imzalanan protokolde, ithal edilecek 50 bin düvenin ırkı ile ilgili hiçbir detayın bulunmaması dikkat çekti. İthal edilecek düvelerle ilgili sadece ‘1-2 yaş aralığında damızlık vasfı taşıyan dişi sığırı ifade eder’ ibaresi yer aldı. Protokolde, düvelerin nereden ithal edileceği ve ırkının belirtilmeyerek açık bırakılması, adrese teslim ithalat mı yapılacak sorusunu gündeme getirdi.
ESK İTHAL EDECEĞİ 50 BİN DÜVENİN PARASINI NEREDEN ÖDEYECEK?
Protokol kapsamında Et ve Süt Kurumu ithal edeceği 50 bin baş düveyi 30 Haziran 2025 yılına kadar TİGEM’e teslim edecek. ESK, ithal edilecek 50 bin baş düve için TİGEM’den hiçbir para almayacak. Peki, ESK ithal edeceği 50 bin baş düvenin parasını nereden ödeyecek? İşte protokolde buna dair bir maddenin de bulunmaması dikkat çekti.
HEDEFLERİN TUTTURULMASI MÜMKÜN GÖRÜNMÜYOR!
Protokolün amacı olarak, ‘ESK’nın piyasa düzenlemesi görevi kapsamında arz planlaması için ihtiyaç duyduğu canlı hayvan stokunun TİGM altyapısından yararlanmak suretiyle oluşturulması ve TİGEM işletmelerinin kapasitelerinin aktif şekilde kullanarak damızlık büyükbaş üretiminin artırılması bu protokolle amaçlanmaktadır’ deniliyor.
ESK 7-8 BİN TON ET İLE Mİ İHTİYACINI KARŞILAYACAK?
Ancak imzalanan protokolün içeriği ile amaçlanan hedefler bir biriyle çelişirken, belirlenen hedeflerin de tutturulması mümkün görünmüyor. Öncelikle TİGEM işletmelerinde damızlık büyükbaş üretiminin artırılmasının hedeflendiği belirtilirken, ithal edilecek damızlık hayvan ırkının bile belli olmaması burada büyük bir çelişki oluşturuyor.
Diğer yandan ESK’nın ihtiyaç duyduğu canlı hayvan stokunu buradan karşılaması da mümkün görünmüyor. İthal edilecek 50 bin damızlık düveden ilk buzağılar ancak 9 ay sonra alınabilecek. 9 ay sonra doğacak buzağıların erkek olanlarının kesime gelmesi için 16-17 ay beklenilecek. Bundan en az 2 yıl sonra yapılacak kesimlerde de ESK en fazla 7-8 bin ton karkas et elde edebilecek.
Basit bir şekilde yapılan bu hesap bile ithalatı yapılacak 50 bin düvenin damızlık hayvan sayısını artırmak ve ESK’nın karkas et ihtiyacını karşılamaktan ziyade başka amaçlar için yapıldığını net bir şekilde ortaya koyuyor.
ESK MEVZUATA GÖRE DAMIZLIK HAYVAN İTHAL EDEBİLİYOR MU?
Söz konusu protokolle birlikte ESK, besilik, canlı kasaplık ve karkas et ithalatıyla birlikte damızlık hayvan ithalatına da başlayacak olması dikkat çekerken, ESK’nın ana statüsünün buna müsaade etmemesi ise bu protokolün mevzuatlar çerçevesinde yapılmadığını ortaya koyuyor. ESK’nın ana statüsünde damızlık hayvan ithalat yetkisi bulunmuyor. Ancak buna rağmen iki kurum arasında mevzuata aykırı bir protokol imzalanması manidar bulundu.
Diğer yandan TİGEM’in ithal edilecek 50 bin baş düveye altyapısının uygun olmamasına rağmen protokolün oldubittiye getirilerek sürecin başlatılması da dikkat çekiyor.
İKİNCİ BİR GENÇ ÇİFTÇİ VAKASI ENDİŞEŞİ TAŞINIYOR!
TİGEM tarafında ise ikinci bir genç çiftçi vakasının yaşanmasından endişe ediliyor. Kapasitesinin üstünde ithal hayvan getirilecek olması, işletmelerde hastalık riskini yeniden gündeme getirirken, böyle bir durumda TİGEM’in en gözde kuruluşu olan Ceylanpınar Tarım İşletmesine büyük bir darbe vurulması anlamına geliyor.
BAKAN 50 BİN DÜVE İTHALATI PROTOKOLÜNDE SESSİZ!
Bakanlık yetkililerinin, alt yapısı bile hazırlanmadan TİGEM’in kapasitesinin üzerinde ithal hayvan sevkini başlatmaları, normal bir süreç olarak görülmezken, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın bu süreçle ilgili de sessiz kalması manidar bulunuyor.
İŞTE KAMUOYUNDAN GİZLENEN PROTOKOL...
