Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, fındıkta yaşanan son gelişmelere ilişkin dikkat çeken açıklamalarda bulundu.

Ferrero’nun fındık alım fiyatını TMO’nun açıklamış olduğu fiyatın gerisinde, kilogramı 48 ve 49 lira olarak açıkladığını belirten Bayraktar, şirketin bu hamlesiyle ‘kurduğum sömürü düzenine ve üretici üzerinden milyarlarca dolar kâr etmeye devam ediyorum’ mesajı verdiğini söyledi.

“Yabancı bir firma yatırım yapma bahanesiyle ülkemize geliyor ve fabrika kurup, üretim yapıyor. Bu yatırımcı, görevi olmaksızın piyasaya müdahale etme gereği de duyuyor” diyen Bayraktar, şu güncel bilgiyi verdi:

“Öyle ki; TMO fiyatına ürün alan adil ve dürüst fındık tüccarımızın, bu yabancı firma paydaşları tarafından ve tekelci firmalarla işbirliği yapmadığı sürece, satın aldığı fındıkların ihracatçılar tarafından alınmayacağı şeklinde tehdit edildiği yönünde bölge Odalarımızdan bilgiler de geliyor.”

‘AÇIKÇA DEVLETE MEYDAN OKUYOR’

Bayraktar, söz konusu firmanın önce, piyasadaki işbirlikçileri vasıtasıyla oluşturduğu 43 liralık fiyatın değişmemesi için alım yaptığı işbirlikçi sayısını azalttığını ve sanki piyasada değilmiş görünümü vererek sadece kendi satıcılarına yöneldiğini anlattı.

“Fındık pazara indi. Fakat malum çevreler yine harekete geçerek her yıl sergiledikleri oyunları, bu yıl da sergilemeye başladı” diyen Bayraktar, “İhracat rekoru kırabileceğimiz bu yıl ülkemiz, yine 2 milyar dolar gelire mahkum edilmeye çalışılıyor. Ülkemiz fındıktan hak ettiğini kazanamıyor… Kazandırmıyorlar” dedi.

Bu duruma ilişkin Bayraktar, “Bu tekelci firmayla işbirlikçileri ‘Ben sizin piyasanızı tanımam, sizin ülkenizde kendi piyasamı oluştururum' diyor. Bu açıkça devlete meydan okumaktır” değerlendirmesini yaptı ve şu talepte bulundu:

“Ekonomik olarak sıkıntılı bir dönemden geçtiğimiz şu günlerde zaten zor durumda olan üreticilerimizin bir de kendince spekülasyon yaparak piyasaları alt üst eden bir firma tarafından daha da zora sokulmasına, ekonomik olarak sömürülmesine izin verilmemeli. Alternatifsiz tek geçim kaynağı fındık olan üreticimizin emeğini yedirmeyelim.”

‘KARŞI ÇIKAN TÜCCAR YOK EDİLMEYE ÇALIŞILIYOR’

“Geçen sene ucuza kapattıkları fındıktan kurun artmasıyla birlikte büyük paralar kazanan bu tekeller, bu sene de TMO'nun altında bir fiyatla üreticinin malını alıp kurdaki artışlarla birlikte fındıktan büyük kazançlar elde etmeyi hedefliyor” diyen Bayraktar, şöyle devam etti:

“Ayrıca buna karşı çıkan tüccar, sanayici, ihracatçı kim varsa onları yok etmeye çalışıyor.

Yıllardır fındıkta serbest piyasa koşulları oluşturulmaya çalışıldı. Ancak serbest piyasa oluşmadı, oluşturulamadı ve oluşmayacaktır.

500 bin üreticinin olduğu bir piyasada az sayıda alıcının bulunması serbest piyasa şartlarının oluşmasına izin vermiyor. Az sayıdaki alıcı, piyasa üzerinde baskı kurup fiyatları istedikleri gibi manipüle ediyor.

Bu yıl da, Ferrero bu manipülasyonu piyasada kendine bağlı alıcılar vasıtasıyla yapıyor. Bu açıkça üreticilerimizin emeğinin sömürülmesidir.”

‘PİYASAYA YAPTIĞI BASKILARA DUR DEMELİYİZ’

Ferrero firmasının piyasaya yaptığı baskılardan sadece çiftçilerin değil tüccarın, sanayicinin ve hatta bazı ihracatçıların da rahatsız olduğunu vurgulayan Bayraktar, şöyle dedi:

“Fındığın değerini korumak milli bir görevdir. Ferrero firmasının piyasaya yaptığı baskılara dur denmesi gerekiyor.

Devlet millet işbirliğiyle devlete hodri meydan çeken bu tekelleri kırmalıyız.

Devlet Fiskobirlik'le işbirliği içerisinde ürünün tamamını alacağını kararlı bir şekilde ifade ederek, güçlü bir şekilde piyasaya girmeli, bu oyunu bozmalı ve tekelleşmeyi yok etmelidir.”

‘İÇ FINDIK İHRACATINI BİR KENARA BIRAKALIM’

Öte yandan Bayraktar, fındığın işlenip çikolata, şekerleme ve gıda ürünlerine dönüşmesiyle milyar dolarlık bir ekonomik değer yaratıldığına ancak Türkiye’nin bu ekonomik değerden sadece yaklaşık 2,5 milyar dolarlık bir pay aldığına vurgu yaptı.

“Fındığın katma değerini ülkemiz değil, Ferrero kazanıyor” diyen Bayraktar, “Yıllardır alışılagelen iç fındık ihracatını bir kenara bırakma vakti geldi” dedi.

“Yerli firmalarımızı ve yatırımcılarımızı fındıkta katma değeri yüksek ürünleri üretmeye ve yeni yatırımlar yapmaya davet ediyoruz” diyen Bayraktar, şöyle devam etti:

“Sadece birkaç inanmış ve cesur yatırımcımızın elini taşın altına sokması, fındık ticaretimize çok geniş ufuklar kazandıracaktır.

Karadeniz bölgemizdeki il ve ilçe belediyelerine seslenmek istiyorum: Sahip olduğunuz araziler üzerine fındık depoları kurarak fındık üreticisine sahip çıkın. Bu sayede fiyat düşüşünü engelleyerek bölge ekonomisine daha fazla katkı sağladığınız gibi kırsal ve genç nüfusu da yerinde tutmuş olacaksınız.”

TÜRKİYE ÜRETİM VE İHRACATTA LİDER AMA…

FAO 2020 verilerine göre Türkiye, dünya fındık üretiminin yüzde 62'sini ve ihracatının yüzde 61'ini tek başına gerçekleştiren lider ülke konumunda.

2021’de Türkiye fındık rekoltesinin 684 bin ton olarak gerçekleşmişti.

Tarım ve Orman Bakanlığı ise, 2022 yılı fındık rekoltesinin yüzde 12 artış ile 765 bin 287 ton olarak gerçekleşeceğinin tahmin edildiğini açıklamıştı.

“Dünya fındık ihracatının yüzde 61'ini ülkemiz gerçekleştiriyor. Dolayısıyla Türkiye piyasalarında oluşan fındık fiyatı, dünya piyasalarını da şekillendiriyor” diyen Bayraktar, “Fındığın gerçek fiyatı yurt dışı menşeili firmalar tarafından değil anavatanı olan Türkiye'de tespit edilmelidir” diye konuştu.