Önce tarımda neler oluyor? Hem ithalatçı hem de ihracat yapan ülkemizi, küresel dünyadaki gelişmeler etkiler mi? Tarımda sorunlarımız var. Çözüm hızımız çok düşük. Günlük politikalarla, sorunları çözmeye uğraşıyoruz. Sorunlar çözülmüyor. En önemlisi çiftçimizin cebine para girmesini, mutlu olmalarını sağlayamıyoruz.
Tarımdaki tehlikeyi bir türlü görmekte istemiyoruz.
****Ancak her ihtimalde yeni bir dünya düzeniyle karşı karşıyayız.
****Önce geçen hafta tarımda dünyada neler oldu..
***Ukrayna Tarım Bakanı Mykola Solsky, Ukrayna limanlarının önündeki engeller kaldırılmazsa, dünya pazarının Temmuz ayında panikleyeceğini tahmin ediyor. "Yaz ortasında uluslararası tahıl pazarında ciddi bir kıtlık olacak."
**Irak, ekonomik krize karşı, güvence altına almak için buğday stoklayacak.
**İklim değişikliği konusu gündemden düşmüyor. Bu iyi bir gelişmedir. Yine kuraklık nedeniyle yağmur duası ediyoruz. Ancak neden eşeğimizi sağlam kazığa bağlayıp sonra Allah’ a emanet etmiyoruz. İklim değişikliğini yönetmek zorundayız. Kuraklığa dayanıklı ürünler ve çeşitler kullanmalıyız. Eğer verimde kayıp söz konusu ise hemen tarımsal desteklerle çiftçimizi desteklemeliyiz. İnsanlığın yarısının iklim değişikliği nedeniyle "yüksek derecede tehlike altında" olmasına rağmen, politikacılar giderek yaşanmaz hale gelen bir gezegenin tehlikesini önlemek için çok az şey yapıyorlar.
*Koronavirüs pandemisi ve Ukrayna'daki savaş, istisnai durumlarda geniş kapsamlı değişikliklerin ve geniş kapsamlı önlemlerin hızla uygulanabileceğini göstermiştir. Kısaca burada da radikal ve acil bir yeniden düşünmeye ihtiyaç var…
Sürdürülebilir iklim hedeflerine uymak için enerji ve ulaştırma politikası, bilimsel teknolojik yenilik ve ekonomik büyüme yönelimi alanlarında kararlı siyasi eylem gereklidir. Herkes eylem öneriyor. Nedense eyleme geçen yok!!!!
***Almanya’da, pahalı gübreler, Ukrayna savaşı, kuraklık sonucunda gıda daha da pahalı hale geliyor. Küresel tarım piyasalarındaki durum kötüye gidiyor. Uzmanlar, fiyat sarmalının sonuna gelinmekten çok uzak olduğundan korkuyor ve gaz arzının durdurulması konusunda uyarıyor. Düsseldorf, Berlin Gıda fiyatları önümüzdeki aylarda daha da yükselebilir. Tarım ekonomistlerinin ve tüketici uzmanlarının varsaydığı şey budur. Çünkü küresel tarım piyasalarındaki durum giderek kötüleşiyor. Gübre, zirai ilaç ve yakıt maliyetleri hızla artıyor. Buna önemli büyüme bölgelerindeki kuraklık, Ukrayna ve Rusya'dan buğday teslimatlarının olmaması da ekleniyor,
***İspanya’ da iklim değişikliği nedeniyle her yıl 550 milyon avrodan fazla olan İspanyol tarımsal üretim değerinin % 6'sı kayboluyor. Bu artış devam ettikçe 2050 yılına kadar bağcılığa, zeytinciliğe ve tahıllara zarar vermesi bekleniyor.
***Lübnan’ ın, buğday ithalatını finanse etmek için talep ettiği 150 milyon doları Dünya Bankası, onayladı..
***Lojistik maliyetleri Ukrayna'nın tahıl ticaretini ne kadar etkiliyor? Artık daha fazla maliyet çıkıyor ve daha fazla zaman gerektiriyor. Talepte bulunuyor. Bu aynı zamanda Ukranya’nın tahıl fiyatları üzerinde baskı oluşturuyor.
*** Almanya’da yiyecek sıkıntısı uyarısı!
Ukrayna savaşı göz önüne alındığında, hammadde fiyatları ve bununla birlikte gıda fiyatları artmaya devam ediyor. Gıda sektörü, gıda sıkıntısından endişe ediyor ve Tarım Bakanı Özdemir'i harekete geçmeye çağırıyorlar. Gıda fiyatlarındaki artış nedeniyle dernekler gıda kıtlığı uyarısında bulundu.
Bir noktada, artık gıdamız için hammaddelerin dünya pazarındaki maliyeti değil, yine de herhangi bir ham madde alıp alamayacağımız meselesi olacak, deniliyor. Aktif kriz yönetiminin gerekliliği isteniliyor.
Almanya’ da önümüzdeki haftalarda enerji, yem, gübre, ekmek süt ve süt ürünlerini fiyatlarında artış bekleniyor, KDV kaldırılması olmak üzere önlem alınması yüksek sesle konuşulmaktadır.
*** Artan gıda fiyatları ve kıtlık korkusu var…
Tarım piyasalarında "kumar" eleştirisi yapılıyor. Gıda fiyatları tüm dünyada hızla yükseliyor. Ticaret borsalarındaki spekülatörler durumu daha da kötüleştiriyor, Fiyat odaklı finansal bahislere daha güçlü engeller getirilmesi çağrısında bulunuluyor. Bazı ülkelerde görülmeye başlanan açlık krizleri göz önüne alındığında, tarımsal emtia fiyatları üzerinde, "kumar oynamanın" dayanılmaz olduğu görülüyor. Kimin hangi tahıl rezervine sahip olduğu konusunda şeffaflığa ihtiyacı var. Bu, kıtlık korkusunu ortadan kaldırmanın tek yoludur.
Ne yazık, dünyada şirketlerin ve hükümetlerin artık yeterli buğday, ayçiçeği yağı veya diğer temel gıda maddelerini alamamaktan korktukları için fiyatların yükseliyor. Finansal spekülatörler, emtia borsalarında artan fiyatlara bahis yaparak bunu daha da körüklüyor. Bu nedenle mutlaka "aşırı spekülasyonun" önlenmesi gerektiği üzerinde duruluyor.
****Dünya çapında muazzam yükselen fiyatlar endişe vericidir…. Ayrıca gübre fiyatları artmaya devam ediyor.
*** Dünya Kendi Kendini Besleyebilir mi? Tarihi Gübre Sıkıntısı Gıda Güvenliğini Tehdit Ediyor..
Fiyatlardaki artış ve insan yapımı besinlerin kıtlığı, tarım endüstrisini uyum sağlamaya zorluyor ve etki ciddi olabilir.
***Brezilya’da çiftçilerin bir sonraki soya fasulyesi mahsulü için gübre bulmakta zorlanıyorlar.
***Gıda fiyatları konusunda hükümetlerin elleri neden bağlı? Sektörler birbirlerine bağlıdır. Tavan fiyat konursa sonuçlar ne olur? Daha karlı sektörlere kaçış olur mu?
***Ukrayna'daki savaş 2024'e kadar gıda fiyatlarını etkileyecek. Stagflasyon riskinden bahsediliyor. Enerji fiyatları artacak..
***Stagflasyon ne demek? Resesyon ile enflasyonun aynı anda görüldüğü durumdur. Bu durumda ekonomideki işsizlik oranı artarken fiyatlar da hızla yükselmektedir.
***İspanyol tarım uzmanları uyardı: tahıl ve yağlı tohum arzı "risk altında".. Rusya'nın Ukrayna'da başlattığı savaş, İspanyol tarım-gıda sisteminin işleyişi için gerekli olan hammadde arzını etkileyecektir.
***Peru'nun üresi bitti..
***İran Hububat Birliği Başkanı Salı günü yaptığı açıklamada, İran'ın Mart 2023'e kadar en az 7 milyon ton buğday ithal etmesi gerekeceğini ve bunun da kuraklığın yerel üretimi etkilemeye devam etmesi nedeniyle ikinci bir yüksek ithalat yılını işaret ettiğini söyledi.
***İran artan ekmek fiyatları ve yaşam pahalılığı protestoları nedeniyle interneti kapattı.
***Endonezya hurma yağı ihracat yasağını ham, rafine edilmiş çeşitleri içerecek şekilde genişletiyor.
***Pakistan; Federal kabine, üç milyon metrik ton buğday ithalatına onay verdi.
***Kuraklık, Arjantin'deki mevcut tarım sezonunu etkiledi. En son tahminlere göre, üretilen tahıl hacmi ortalama %14 düşecek ve soya fasulyesi ve mısır üretimini güçlü bir şekilde etkileyecek, ancak uluslararası fiyatların iyi senaryosu nedeniyle ihracat 50.000 milyon ABD dolarını aşacak, neredeyse %8 ve önceki kampanyadan daha fazla.
***İklim şokları, Etiyopya gibi yerlerdeki çatışmalar ve COVID-19'un neden olduğu tedarik zinciri kıtlıklarıyla birleştiğinde, Ukrayna'daki savaş Afrika'daki gıda ve ekonomik güvenlik üzerindeki etkileri şiddetlendiriyor.
***FAO, tahıl ticaretinde yıldan yıla düşüş öngörüyor. Düşüşün mısır ve diğer iri taneli tahıllarla ilişkili olduğunu, pirinç ticaret hacimlerinin ise %3,8 ve buğday için %1 oranında artmasının tahmin edildiğini söyledi.
***Neden uyarılar ciddiye alınmaz?
Tahıl ve yağlı tohum arzı "risk altında"!!!!
Karadeniz bize en az iki yıl uzakta…
Atlantik'in diğer tarafına uzanmak gerekmez mi?
Rusya'nın Ukrayna'da başlattığı savaş, tarım-gıda sistemimiz için gerekli olan hammadde arzını etkileyecektir.
***Uluslararası çatışmanın küresel sonuçları nasıl olur?
**Her ihtimalde yeni bir dünya düzeniyle karşı karşıyayız. Savaş şimdiden bir öncesi ve sonrası damgasını vurdu. Önemli bir eğilim değişikliğiyle karşı karşıyayız. Her şey, ekonomik olarak, bildiğimiz gibi 30 yıllık bir küreselleşme döngüsünü kapattığımıza işaret ediyor.
*Spesifik olarak ve tarım-gıda sistemimizle ile ilgili olarak, tahıl üretim kapasitesi onu uluslararası tarım-gıda ticaretinde en etkili ülkeler arasına yerleştiren, sistemin sağlayıcısı olarak Ukrayna topraklarının önemi gözden kaçmamalıdır. Dünyanın tahıl ve yem ihracatçısı olup, hasadının %75'ini bu amaca ayırmaktadırlar.
**Ülkemizin ithalatı bu ülkeyle oldukça fazladır.
*Savaşın etkileri, yararlı tarım alanının %30'unu aşan ekim alanlarında hasarlı bir alan tahmin ederek, Ukrayna'nın gelecekteki üretimi hakkında büyük bir belirsizliğe neden oluyor.
**Bu bağlamda ve pratik olarak felç olan bu ülkenin üretimi ile, “Karadeniz'den uzak , Atlantik'in diğer tarafına….
*Navlun maliyetinde altı ila on kat arasında önemli artışlar olduğu bir durumda, şüphesiz, temel temeli tahıl olan Afrika ülkeleri gibi fiyatlarda daha büyük gerilimlere ve sosyal nitelikte ciddi sorunlara yol açacaktır. Nüfuslarını beslemek bir sorun olacaktır
**Tarımsal işletme sahipleri yenilik ve nesilsel değişim süreçlerini mutlaka değerlendirmeli, konumunu koruyabilmeli ve sürdürebilmelidirler. Geleceğimiz tehlike altında olabilir.
*Tüm paydaşlarda gıdanın stratejik karakteri nedeniyle ihtiyaç duyduğu tam bir anlaşma var. Temel ürünlerde arz garantileri açısından ilgili otorite düzeyinde özel bir siyasi hassasiyet gereklidir.
**Gıda rezervleri!!
*Ülkemizin gıda güvenliği ve tedarik zincirlerinin düzgün işleyişi için yeterli güvenceler sağlaması için gereken gıda rezervlerine sahip olmak gerekli olacaktır.
*Bu rezervleri oluşturma görevini yerine getirmenin yolunun ne olabileceği konusunda ön yargıda bulunmadan, kamu-özel işbirliği, hâlihazırda enerji gibi diğer stratejik sektörlerde uygulandığı gibi, dikkate alınması gereken bir model olmalıdır. Aynı şekilde, yetkili idarelerin Rusya'nın başlattığı savaştan kaynaklanan durumun getirdiği koşulları dikkate alması gereklidir.
*Bu anlamda, bazı düzenlemelerin, anlaşmaların ve stratejilerin hedefleri yeniden formüle edilmelidir.
****Gıda fiyatları neden yükseliyor?
***Tahıl fiyatları, Ukrayna savaşı sırasında sınırlı mısır ve buğday sevkiyatının bir sonucu olarak Mart ayında rekor kırdı. BM gıda ajansına göre, süt ve et fiyatları, sürekli artan küresel protein talebini ve başta mısır ve soya fasulyesi olmak üzere hayvan yemi için yüksek fiyatları yansıtan Nisan ayında rekor seviyeye ulaştı.
***Küresel gıda fiyatları, 2020 yılının ortalarında COVID-19 salgını nedeniyle işletmelerin kapanmasıyla tedarik zincirlerini zorlayarak yükselmeye başladı. Tüketiciler gıda stoklarken fiyatların yükseldiği süpermarketlere mal taşımak için mevcut kamyoncuların olmaması nedeniyle çiftçiler sütü boşalttı. Meyve ve sebzelerin çürümesine izin verdi. Sokağa çıkma kısıtlamaları hareketi kısıtladığı için göçmen işgücü sıkıntısı dünya çapında mahsulleri etkiledi.
O zamandan beri, dünyanın birçok yerinde temel mahsullerle ilgili sorunlar yaşandı. Dünyanın en büyük soya fasulyesi ihracatçısı Brezilya, 2021'de şiddetli kuraklık yaşadı. Çin'in buğday mahsulü bu yıl şimdiye kadarki en kötüler arasında yer aldı. Pandemi sırasında artan gıda güvenliğine ilişkin endişeler, bazı ülkelerin gelecekteki kıtlıkları önlemek için temel gıda maddelerini stoklamasına ve küresel pazardaki arzı sınırlamasına neden oldu. Rusya'nın Şubat ayı sonlarında Ukrayna'yı işgal etmesi, gıda fiyatlarının görünümünü önemli ölçüde kötüleştirdi. BM gıda ajansı fiyatların Şubat ve Mart aylarında tüm zamanların rekorunu kırdığını söyledi . Rusya ve Ukrayna küresel buğday ve arpanın yaklaşık üçte birini ve yemek pişirmek için kullanılan ayçiçek yağı ihracatının üçte ikisini oluşturuyor. Ukrayna dünyanın dört numaralı mısır ihracatçısıdır. Çatışma, Ukrayna'nın limanlarına ve tarımsal altyapısına zarar verdi ve bu, ülkenin tarımsal üretimini yıllarca sınırlaması muhtemel.
***Bazı alıcılar, Batı yaptırımları nedeniyle Rusya'dan tahıl almaktan kaçınıyor. Endonezya, yerel yemeklik yağ tedarikini sağlamak için Nisan ayı sonlarında hurma yağı ihracatının çoğunu yasaklayarak, kekten margarine kadar her şeyde kullanılan dünyanın en büyük yemeklik yağ üreticisinin arzını kesti.
***En çok hangi gıda fiyatları artıyor? Pandemi boyunca, yüksek bitkisel yağ fiyatları gıda maliyetlerinin artmasına yardımcı oldu. Tahıl fiyatları da, Ukrayna savaşı sırasında sınırlı mısır ve buğday sevkiyatının bir sonucu olarak Mart ayında rekor kırdı.
***BM gıda ajansına göre, süt ve et fiyatları, sürekli artan küresel protein talebini ve başta mısır ve soya fasulyesi olmak üzere hayvan yemi için yüksek fiyatları yansıtan Nisan ayında rekor seviyeye ulaştı. Ayrıca Avrupa ve Kuzey Amerika'daki kuş gribi yumurta ve kümes hayvanı fiyatlarını da etkiledi. Mart ayı ABD enflasyon verilerinde et, kümes hayvanları, balık ve yumurta endeksi bir yıl öncesine göre %14, sığır eti %16 arttı.
***Gıda fiyatları ne zaman düşecek? Tarımsal üretimin hava durumu gibi tahmin edilmesi mümkün değildir. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres Mayıs ayı başlarında yaptığı açıklamada, küresel gıda güvenliği sorununun Ukrayna’nın tarımsal üretimi ve Rus gıda ve gübre üretimini dünya pazarına geri getirmeden çözülemeyeceğini söyledi.
Dünya Bankası, 2022'de buğday fiyatlarının %40'tan fazla artabileceğini tahmin ediyor. Banka, tarım fiyatlarının 2022'ye kıyasla 2023'te düşmesini bekliyor. Ancak bu, Arjantin, Brezilya ve Amerika Birleşik Devletleri'nden artan mahsul arzına bağlıdır. Bu hiçbir şekilde garanti edilemez. Ülkler ve büyük üreticiler Rusya ve müttefiki Beyaz Rusya'dan satın almaktan kaçındıkça, gübre fiyatlarındaki keskin artış bekleniyor. Bu çiftçileri tarlalarına yeterli mahsul besinlerini uygulamaktan caydırabilir. Bu, verimi düşürebilir ve daha düşük üretimle sonuçlanarak krizi uzatabilir. İklim ısındıkça, aşırı hava koşulları daha yaygın hale geliyor ve bu da mahsul üretimi için başka bir risk oluşturuyor.
En çok kim etkilenir? Fitch Ratings’e göre Mart ayında gıda fiyatları ABD enflasyonunda 1981'den bu yana en büyük paya sahipken, İngiltere'de mağaza fiyatları Nisan ayında on yıldan fazla bir sürenin en hızlı artışını gerçekleştirdi. Ancak yüksek gıda fiyatlarından en çok etkilenen insanlar, gelirlerinin daha büyük bir yüzdesinin gıdaya harcandığı gelişmekte olan dünyada yaşıyor.
Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği tarafından kurulan Gıda Krizlerine Karşı Küresel Ağ, yıllık bir raporda Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin, özellikle Afganistan, Etiyopya, Haiti gibi gıda kriziyle karşı karşıya olan ülkelerde küresel gıda güvenliği için ciddi riskler oluşturduğunu söyledi. Somali, Güney Sudan, Suriye ve Yemen….
****Gereğinden fazla üretim yapılmalıdır. Bu yapılırken çevresel boyutlara ve iklim değişikliğiyle mücadeleye uyumlu olmalıdır.
**Şu soruyu soralım. Salgın hastalıklar, savaş olmasaydı, ülkemizde gelişmiş ülkeler gibi örneğin 1 Dolar = 1 TL, çiftçimizin gelir düzeyi yüksek olsaydı tarımda sorunlarımızı biter mi?
Bu sorunun cevabı kesinlikle hayır olacaktı.
O zaman kim teknolojiyi daha fazla kullanıyorsa, yani “Tarımı Dönüştüren Dijital Teknolojileri” kullanıyorsa o kazanacaktır.
Tarımı Dönüştüren Dijital Teknolojileri hangileridir? Bunlar;
Robotlar, IoT ve Sensorlar, Yapay Zeka (AI), 3-D Yazıcılar, Dronlar, Genişletilmiş Gerçeklik ve Metaverse, Sanal Gerçeklik (VR), Blok Zinciri, Veri Analitiği, Bulut Bağlantısı…
Bunları kullananlar daha az işçilik, gübre, akaryakıt, zirai ilaç kullanacaklar. Sulama masrafları azalacak. Ayrıca daha kaliteli ve daha fazla ürün elde edecekler. Böylece maliyetleri düşecek. Pazara daha kolay girecekler. Pastadan daha büyük bir pay alacaklar…
Mutlaka bu ülkeler arasında yerimizi almalıyız değil almak zorundayız.
****Çözümü bir kez daha yazacağım.
Bilim ışığında eğitimde ve tarımda yapısal reformlar yapılmalı,
Zihniyet değişmeli
Liyakate önem verilmeli,
Geleneksel yönetimden çağdaş yönetime geçilmeli,
Üretim planlaması yapılmalı,
Yol haritamız olmalı,
Bilim ışığında hazırlanmayan projelerle zaman kaybedilmemelidir.
Bunlar yapılmadan yapılan işler belki günü kurtarır!!!
Asla ülkemizi tarımda mutlu günlere götürmez.
Hepimiz tarımda yaşanan sorunları görüyoruz ve yaşıyoruz..
****Değişmeyecek bir gerçek var. Buğdaydan, Tarımdan, Topraktan ve Vatandan Vazgeçemeyiz.
**O nedenle inadına üretim yapan, sahada mücadele veren kahramanlarımızı yani çiftçilerimizin sorunlarını bilim ışığında çözmek zorundayız.
