****Bu yazımda, çiftçimizin 2025 yılına borçsuz girme şansından, yoksulluktan, enflasyondan, şiddetli kuraklıktan, buğday piyasası ve gıda fiyatlarından bahsedeceğim.

*Ülkemizin en önemli sorunu gittikçe artan yoksulluktur. Bu konu tarım kesimini de yakından ilgilendirmektedir.

*Ne yapmak gereklidir?

*Öncelikle, Tarım ve Orman Bakanlığı, çiftçimizin üye oldukları sivil toplum kuruluşları ve üniversitelerde mutlaka yapılması gerekenleri sondan başa giderek bir kez daha hatırlayalım. Bunlar yerine getirilmediği takdirde, çiftçimizin hiçbir sorunu çözülemez. Çözülmediğini de beraber görüyoruz..

-       Geleneksel yönetim şeklinden çağdaş yönetime geçilmelidir.

-       Beraber konuşmayı, birlikte karar almayı öğrenmeliyiz.

-       Liyakate önem vermeliyiz. Torpili, okulculuğu, hemşericiliği unutmalıyız.

-       Zihniyet, mutlaka değişmelidir.

-       Bilime ve kaliteli eğitime önem vermeliyiz.

-       Bilim ışığında yapısal reformları yapmalıyız.

-       Demokrasinin taşları yerine oturmalıdır.

-       Artık kimse adalet, hak ve hukuk dememelidir. Hukukun üstünlüğü sağlanmalıdır.

Eğer bunlar öncelikle sağlanırsa tarımda sorunlarda kolayca çözülür…

*Neden tarımda sürekli kriz içindeyiz?

*Tarım ve Orman Bakanı bu hafta neler konuştu?

*Bunlar, gündemi meşgul ederken çiftçimizi dinleyen var mı?

*Tarım ve Orman Bakanlığı çiftçiden kopmuştur. Hayır mı? O zaman Tarım ve Orman Bakanı sahaya habersiz ve yalnız inerek tarlalarda çiftçilerle konuşsun… Neler işitecek! Toplantılara sadece kendilerinin belirlediği çiftçiler ve sivil toplum kuruluşlarını çağırıyorlar.  Sen sana pişir, sen sana ye..

*Tarım politikaları neden çiftçiye çözüm getirme yerine zarar veriyor?

Örnekler de çok..

2023 yılına kadar üretim planlamasının yasal dayanağı olmadığında üretim planlamamız yoktu.

Akıllı tarımsal destekleme politikamız yok. 2025 yılı için ayrılan bütçe yine yetersiz…

Bakanlığın hantal yapısı devam ediyor..

Zihniyet değişmiyor

Bunların hepsi tarıma ve çiftçiye zarar veriyor..

Ayrıca çiftçilerin sivil toplum kuruluşları siyasi partilerin arka bahçesi durumundadır. Kısaca iktidar ne derse o oluyor.. Yoksa kayyum da gelebilir. Koltuk gidebilir. Saltanat sona erebilir

Böylece çiftçimizin politik gücü ve kuvvetli lobisi olmuyor.

Nasıl sesini duyurabilsin..

Çiftçimiz artık siyasetçilerin sadece konuştuklarını görüyor.

Geçen hafta Tarım ve Orman Bakanlığının 2025 yılı bütçesi Mecliste, beklendiği  gibi geldiği gibi komisyondan geçti.. Bu yıl Tarım ve Orman Komisyon Başkanı Vahit Kirişçi bile gelmemiş…

****Bu ay açıklanan enflasyon verileri;

İTO aylık yüzde 3,64, yıllık yüzde 59,10

TÜİK aylık yüzde 2,88, yıllık yüzde 48,58

ENAG aylık yüzde 5,57, yıllık yüzde 89,77

Enflasyonu kontrol altına neden alınamıyor?

Bununda nedeni ekonomiye, tarımda olduğu gibi bütüncül bakamamaktır. Yukarıda bahsettiğim yapılması gerekenler, yerine getirilmediğinden enflasyonda istenen düşme görünmiyor.

**Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası 2024-2026 Yıllarını kapsayan enflasyon beklentilerini açıkladı. Ekonomistler bu oranlara düşmeyeceği konusunda birleşiyorlar. Biz takip edeceğiz.

Enflasyon Beklentileri (2024-2026)

2024 Yılı Beklentileri %44 ( %42-%46 Arası)

2025 Yılı Beklentileri %21 ( %16-%26 Arası)

2026 Yılı Beklentileri %12 ( %6  -%18 Arası)

*2024 enflasyonu tahminine %33 ile başlandı. Sonra sırasıyla %36, %38, %41,5 ve %44 oldu. Gene de gerçekleşme, tahminin üzerinde olursa ne yapılır? Faiz indirilir!!!!

****Milletimizin en önemli sorunu enflasyondur. Beklentisi tek hanelere düşmesidir.

**Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş ne demişti; "Türkiye’nin önündeki en önemli sorumluluk, anayasa değişikliği".. Bunun yerine keşke hukukun üstünlüğü diyebilseydi.  

****Çiftçimiz 2025 yılına borçsuz girme şansı var mı?

*Tam tersine daha fazla borçlu girecek…

*Çiftçinin başarısı için daha fazla borç şart mı?

*Tarım sektörü ve bireysel işletmeler üzerinde birçok baskı var. Çiftçilerimizden tarımsal üretiminin her aşamasında daha fazlasını yapması bekleniyor.

*Tarımsal işletmeler, en üst düzey performansı sürdürebilir mi?

*Yeterince teknolojiden yararlanabilirler mi?

*Güvenli gıda üretimiyle ilgili her ayrıntı nasıl analiz etmeli ve yönetilmelidir?

*Bütün bunların gerçekleşmesi için ne kadar araç, makine, beceri geliştirme, program ve insana ihtiyaç vardır?

****Daha önceki yazılarımda Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’yı uyarmıştım. Girdi fiyatları ve çiftçinin ürettiği ürünün maliyeti çok fazla olacak. Eğer ürün artışı olur, ürün fiyatı düşük kalırsa çiftçimiz zor durumda kalacak. Önlem alınız demiştim.  Kimse önlem almadı. Ürünler tarlada, bahçede kaldı. Şimdi tekrar uyarıyorum. Çiftçimiz, 2025 yılını daha zor geçirecek.. Önlem alınız. Üretim planında, tarımsal desteklemelerde gerekli değişimleri yapınız. Yapılan toplantılarda yapılan haklı eleştirileri dikkate alınız. Bakan ve üst düzey yöneticiler yolcudur. Biz tarımcılar hancıyız. Çiftçimizle biz baş başa kalırız. Bu konularda ısrarlı ve duyarlı olmamız gereklidir.

**Ekonomide uygulanan yanlış politikalar ve kararlarda çiftçimizin katkısı olmadığı halde, acı reçeteden aldığı payda çok yüksektir…   

**** Şiddetli Kuraklık!!! İklim değişikliğini sık sık yazıyorum. Ekim ve hasat zamanında değişikleri görüyoruz. Ekim ayı şiddetli kurak geçti. Meteoroloji Genel Müdürlüğünün, “MGM Meteorolojik Kuraklık Haritası (Ekim 2024)” bunu gösteriyor.

****Buğday Piyasasında Neler Oluyor?

Çin buğday alımlarını önemli ölçüde azaltıyor.

Çin'in tahıl ithalatı Eylül ayında düştü.

Çin'in buğday ithalatı yıllık bazda yüzde 57 düşerken, mısır alımları yüzde 81 düştü.

Kanada'nın Rusya, Avrupa ve Avustralya'daki mahsul sorunları nedeniyle kaybedilen satışları kolayca telafi etmesi bekleniyor.

Çin'in tahıl ithalatının neden düştü?

Sıkıntılı ekonomisi olabilir mi?

ABD seçim kampanyasında tarifelerle ilgili tüm konuşmaların politik nedenleri olabilir mi?

Çin, önemli ABD emtialarının ithalatını yavaşlatarak "biraz nüfuz kazanmaya" çalışıyor olabilir mi?

Çin'in büyük miktarda buğday ve mısır hasadı yapması olabilir mi?. Çin Tarım ve Kırsal İşler Bakanlığı, ülkenin tahıl üretiminin bu yıl rekor seviye olan 700 milyon tona ulaşmasının tahmin edildiğini söylüyor. Ülke üretiminin yüzde 95'ini oluşturan Çin'in kışlık buğday hasadı Haziran ayında yapıldı. İlkbahar buğdayı ve mısır hasadı ise Eylül ve Ekim aylarında tamamlandı.

Dalian Emtia Borsası'nda Çin mısır vadeli işlemlerinin fiyatının düştüğünü ve bu da rekor rekolte haberlerini doğruluyor.       

****BM, dünya gıda fiyatlarının Ekim ayında 18 aylık zirveye ulaştığını söyledi

Birleşmiş Milletler'in Cuma günü yayınladığı verilere göre, dünya gıda fiyatları Ekim ayında bitkisel yağların çoğu temel gıda maddesinde görülen artışa öncülük etmesiyle 18 ayın en yüksek seviyesine çıktı.

FAO, et hariç tüm kategorilerde fiyatların arttığını, bitkisel yağların fiyatlarının bir önceki aya göre yüzde yediden fazla arttığını, bunun palmiye yağı üretimine ilişkin endişelerden kaynaklandığını belirtti.

Genel endeks, şeker fiyatlarındaki artışın etkisiyle Temmuz 2023'ten bu yana en yüksek seviyeye ulaştığı Eylül ayından bu yana kazanımlarını sürdürdü.

FAO, Brezilya'da 2024/25 üretim görünümüne ilişkin devam eden endişelerin, Ekim ayında şeker fiyatlarında yüzde 2,6 artışla daha ılımlı bir artışı desteklediğini belirtti.

Tahıl fiyatları Eylül ayına göre yüzde 0,8 arttı.

FAO, buğdayın Kuzey Yarımküre ekim koşullarına ilişkin endişeler ve Rusya'nın resmi olmayan ihracat fiyat tabanının getirilmesinin ardından yükseldiğini, mısırın da yükseldiğini belirtti.

Kurum, peynir ve tereyağının güçlü talep ve sınırlı arzla karşı karşıya kalması nedeniyle süt ürünlerinin fiyatlarının yaklaşık yüzde 2 arttığını belirtti.

Genel et fiyatları yüzde 0,3 düştü. Domuz eti en keskin düşüşü yaşarken kümes hayvanları daha düşük seyrederken, sığır eti uluslararası talebin artmasıyla yükseldi.

FAO, ayrı bir tahıl raporunda, 2024 yılı küresel tahıl üretim tahminini bir ay önce tahmin edilen 2,853 milyar tondan 2,848 milyar tona düşürdü.

****Dünyada tarım böyle takip edilirken, gelişmelerden tüm paydaşların anında haberleri oluyor. Önlemler alınıyor. Tarım sektörü, çiftçiler, üreticiler risk planlarını hazırlıyorlar. Sorun çıkmadan çözümler hazırlıyorlar. Gelişmiş ülkeler, halkının kaliteli, sağlıklı, dengeli ve yeterince beslenmesini sağlamaya dikkat ediyorlar. 

****Ülkemizde tarımda akıllı, kaliteli, gelişmiş liglerde oynamak istiyorsa, bunun tek yolu var. Akıllı ve kaliteli yöneticiler, takım oyuncuları ile kurulmuş takımların olması gereklidir.