Tek hücreliler farklı canlı türlerinin ortaya çıkmasını sağladı, dinozorlar yok olmasaydı insan türü var olamazdı. Her yok oluş yeni bir başlangıcı müjdeledi. Alev topundan Cennet dünyamıza ulaşmanın süresi 13,5 milyar yıl. Gezegen 6. yok oluşu yaşamak üzere. İklim inkârcılarına inat iklim; hızlı ve istikrarlı bir şekilde değişmeye, yıkıp dökmeye devam ediyor.
Binlerce yıllık beslenme kültürümüzün miadının dolabileceğini, evrende bizden daha gelişmiş türlerin olabilme ihtimalini zinhar reddediyoruz. Konfor alanlarımızı kaybetme korkusu; etik olmayan kararlara imza atmamızı, her türden yolsuzluğu, görgüsüzlüğü kabul etmemize neden oluyor.
Yıkıcı düşünceler geleceğimizi kurtarabilir ödümüz kopuyor, yeni gıdalar, yeni teknolojiler insan türünü doyurabilir korkuyoruz.
Ulusal Donmuş ve Soğuk Gıdalar Birliği’nin yaptığı ankete göre; alışveriş yapanların yüzde 81’i yemeklerinin yarısını evde yapıyor. ABD halkının yüze 64’ü tasarruf için evde yemek yapıyor, bunları da mı duyacaktık. Türkiye tam tersi “getir, götüre hayranlığımız” had safhada. İklim değişikliği kaynaklı tarımda her yıl yüzde 10’dan fazla öngörülemeyen verim kaybı yaşanacak. Gıda savaşlarının tarafları güçleniyor. 50 yıl önce doğan üç kişiden biri aşırı yoksullukla mücadele ederken bugün yoksulluk dünyada yüzde 10’lara kadar düştü. Biz yoksullaşırken dünya zenginleşiyor, o da başka bir ironi.
2050 yılında nüfusu beslemek için gıda üretimini yüzde 68 artırmamız gerekiyor. Fao’nun Sürdürülebilirlik Raporuna göre; 2050 yılına kadar daha az su, toprak ve enerji kullanarak 5 milyar tonun üzerinde gıda üretme zorunluluğumuz var. Hâlihazırda toprakların yüzde 37’si tarım için kullanılıyor. Organikçiler, yaşamı onaran tarımcılar, tohum takasçılar, hayvan eti yerine bitki tüketelim diyenler gezegen 10 milyarı beslemeye uygun değil.
Yenilikleri mi kabul edeceğiz yoksa birbirimizi yediğimiz günlerin gelmesini mi bekleyeceğiz.
Gelecek için tarım teknolojileri listesi “korku akıl katilidir” diyenlere, korkmayanlara, evrene, yaradılışa, insanlığa inananlara..
Yeşil Yakalılar
Geleceği yeşil yakalılar dizayn edecek, yüzlerce farklı disiplinin ürettiği binlerce bilgi, teknoloji insan türünü karnını doyurmak, gezegeni iyileştirmek için yarış halinde. Listede tanıdıklar da var yeni girenler de…
Tarım, Kıyamet Sığınakları
Yer üstünde ürettiğimiz tarımsal ürünleri yer altında üretebilmenin yollarını arayacağız. ABD’li zenginler Mark Zuckerberg yer altına kurduğu malikânesinin yanına binlerce bitki için de sera alanı yaptı. Marj Zuckerberg, Elon Musk, Jeff Bezos milyarderler yaklaşan kıyamet veya ABD’de olası bir iç savaş için mi kıyamet sığınakları inşa ediyor, olası felaketlerden yoksa haberleri mi var? kıyametten saklanmak için ultra lüks yer altı yerleşkesi inşa ettirdi. Açlıktan, saldırganlardan koruyacak, ahır zaman konutu inşa ederken aynı zamanda insanlık yedeklenebilir. Jeff Bezos’a göre; insan sayısının artması demek binlerce Mozart binlerce Einstein demek. Üst düzey bir medeniyet yaratabilir.”
Teknoloji yazarı, Douglas Rushkoff bir grup zenginin çölün ortasındaki sığınaklarında sorularını cevaplıyor. Can alıcı soru; sığınakların inşaatı bittikten sonra, güvenlik ekipleri, öfkeli kalabalıklardan, istilacılardan, korumalardan kendilerini nasıl koruyacak. Her şey değersizleştiğinde insanları onları korumaları için nasıl motive edecekler. Korumaların onlara saldırmalarını nasıl önleyecekler. Gelecek binlerce etik ve etik olmayan soruyla dolu. Gelecekte zenginler kendilerini yoksul insanların mı yoksa robotların mı korumasını ister.
Güvenlik psikologlarına göre; “zenginler insanlara iyi davranın yoksa sığınaklarda güvenlik ekipleri sizi yok edecek.”
Tarım diplomasisi, daha çok konuşacağız.
Yoksul Afrika’ya tokluk vadedip memlekette bir somun ekmeğe razı gelmek, yurdumun güzel insanlarının yarısından çoğunu asgari müşterek asgari ücrette buluşturup öldürmem ama süründürürüm diyenler daha çok tarım diplomasisi konuşacak.
Biyopolitik
Coğrafyamıza ait her nevi değer jeopolitik bir önemle hem bir değer hem de bir risk haline dönüşecek. Biyogüvenlik yasalarıyla korumaya çalışacağımız tohumlarımız, vatandaş sağlıklı beslenme mevzularımız GDO’nun yükselişiyle daha çokça tartışılacak. Azalan kaynaklar, çoğalan insanlık topraktan, sudan, enerjiden bağımsız gıda üretebilmek için GDO ile teşrik-i mesai yapacak.
İklim Gettoları, Karbon Kafalı Çocuklar
İklim değişikliği yoksulları dayanıksız, kötü hava koşullarının olduğu mahallelerde yaşamaya itiyor. Mahallelerde beslenme, sağlık, eğitim elbette çok kısıtlı. Karnı doysa bile yeteri kadar sağlıklı gıdayla beslenememiş çocuklardan oluşan “karbon kafalı çocuklar” ülkelerin geleceğinde aktif rol alamayacak. Doğduğun ev kaderimiz olacak. Genler kaderimizi hırpalamaya devam edecek.
Onarım Hukuk
Kullan at devri bitti sırada evladiyelik ürünler için gereken onarım huku ABD’de yasalaştı. Her türden tarım ve gıda ürününün raf ömrü onarım hukuku içerisinde değerlendirilecek. Onarıcı tarımın yaşamı onarması, toprağı iyileştirmesi de cabası.
Seyrüsefer Güvenliği
Süveyş Kanalı İsrail zulmüne, Panama kanalı iklime yenik düştü. Seyrüsefer güvenliği giderek önem kazanıyor, sigorta risk pirimleri artıyor. Yollar, süreler, maliyetler değişecek. 2100 yılında deniz nakliye trafiği beş kat aratacak. Küçük motorlu tekneler, yelkenliler, devasa konteynerler, sismik keşif gemileri, altyapı inşaatı için kullanılan araç gereçler nedeniyle denizler artık çok daha fazla gürültülü. Hollanda Kraliyet Deniz araştırmaları Enstitüsü araştırmacısı Luca Possenti’ye göre; iklim değişikliği nedeniyle Kuzey Atlantik ve Arktik okyanuslarda ses haritası deniz yaşamını etkileyecek düzeye geldi.” Deniz sıcaklığı ve Ph sesin iletimini etkiliyor. Sera gazı emisyonları okyanuslardaki asit oranını artırıyor bu durum sesin daha fazla emilmesini ve uzağa gitmesine neden oluyor. Araştırmacılar altı yerde yaz ve kış için ses manzaraları için modelleme yaptı. Sesler deniz canlılarının yaşamını etkiliyor, türler yok oluyor.
Yeni Ticaret Yolları Kuzeyde, Kutuplarda
Kuzey kutbu daha şimdiden Rusya, Kanada, ABD ve ilgili ülkelerin iştahını kabartmaya başladı. ABD kıta sahanlığını genişletti. Ticaret yolları güç yolları kuzeye kayıyor. Üretim de tüketim de kuzeyde can bulacak. ABD Alaska’daki Willow petrol sondaj projesine onay verdi. 8 milyar dolarlık proje 17 milyar dolar kazanç sağlarken, 600 milyon varil petrol ve yıllık 9,2 milyon metrik ton karbon demek. ABD enerjinin geleceği için Arktik kıta sahanlığını; kuzey kutbundaki zengin okyanus tabanı için genişletti. Deniz tabanındaki her türlü doğal kaynak artık ABD’nin. Deniz hukuku profesörü James Kraska’ya göre bölgede lityum, tellür gibi onlarca katı mineral ve 16 nadir toprak elementi bulunuyor.” Değişen ticaret yollarının kuzeye kaymasıyla Rusya Asya’ya buradan mal taşımak istiyor, Süveyş kanalına göre yüzde 40 oranında teslimat süresi az. Çin ve Japonya şimdiden nükleer enerjiyle çalışan buz kırma gemileri yapmaya başladı.
Bölge üzerinde Kanada ve Rusya’da stratejik bölge olan “Arktik ve Bering Denizi arasındaki 1 milyon kilometrekarelik alanda eşit haklara sahip olsa da kuzey kutbu kaynakları kontrol mücadelesi yeni savaşların sinyalini veriyor. Kutuplardaki madenlerin işletimiyle ilgili mücadele çoktan başladı.
Tarımda Siber Saldırılar
Tarımda teknoloji ve araç gereç kullanımı arttıkça ve onların kendi aralarında iletişimi çoğaldıkça gıda güvenliği ve güvencesini tehdit edebilecek saldırılara açık hala geliyor.
Füzyon enerji
Bitmeyen enerji tarımın hayali. Mümkün olmasını sağlayan ülkeler dünyayı yönetebilir.
Yeşil Hidrojen Enerjisi
Kendisi yeşil ama üretilirken ne kadar yeşil tartışmaya devam edeceğiz.
Biyoteknoloji, Sentetik Biyoloji
Gezegeni de insan türünü de onların ürettiği teknolojiler kurtaracak. İklim değişikliği kaynaklı istilacı türlerle de mücadelenin baş aktörü olacak.
Su Güvenliği
Susuz tarım, suyu idareli kullanma gibi konular sudan sebeplerle ülkeler arası savaşları tetikleyecek.
Genetik Mühendisliği
DNA hala mucize ve sırlarla dolu onu çözdükçe hayvanlar ve bitkiler hakkında bilgi sahibi olacağız. Hayvan ve bitkilerin dayanıklılığını, verimini artıran düzenlemeler genetik biliminde.
Çok Yıllık bitkiler, yenilebilir şehirler, çiftçi binalar, kendi kendine yetebilen susuz, topraksız tarım. 3D baskılı etler, kültür gıdalar. Lisanslı depolar, küresel ticaret vadeli işlemler ilgi alanımıza girecek. Geri dönüşüm ambalaj malzemeleri, büyük veri entegrasyonu çözümleri,
Yapay Zeka
Goldman Sachs yapay zekanın on yıl içinde küresel GSYH’yı yüzde 7 artıracağını öngörüyor. 1915’te ilk traktör ABD’de tarlaya çıktığında çiftçiler traktör için; büyük bir hayvan gibi, homurdanarak yürüyor, çok korkunç” diyordu. Gelinen noktada her yenilik benzer önyargıların alaycı bakışlarının hedefi oluyor.
Sürdürülebilir İslami Finansman
Sürdürülebilir İslami tarım finansmanı da en çok konuşulacak konulardan. Küresel Etik Finans Girişimi genel müdürü Omar Shaikh’e göre Müslüman çoğunluğa sahip ülkeler iklim değişikliğinden daha fazla etkilenmesine rağmen, İslami finansmanın sürdürülebilir finans dünyasıyla ilişkisi sınırlı. Birleşik Krallık İslami Finans Konseyi ile birlikte başlatılan “Tayyib” projesi oldukça iddialı.
Küresel İslami finans piyasası 4 trilyon dolar, 2026’da 5,9 trilyon dolar olması öngörülüyor. İklim değişikliği finansmanı araçları geliştiriyor; helal ve makaside uygun sürdürülebilirlik ürünleri gibi. Tayyib projesi; ana akım küresel sürdürülebilirlik piyasalarının karşılaştığı zorlukları ele alıyor. COP28’de BAE’nin ve Nasdaq Duba’inin İslami Finansın merkezi olması için Tayyib’in lansmanı yapıldı.
Liste uzayıp gidiyor. 2024 ne götürür bilmesek te 2023 açlık yanında bolca yozluk taşıdı hanemize. Her türden plastik, cam, dijital atık gibi yüreğimize kor gibi oturan, zihnimizin derinliklerine yozluk eken kültürel atıkları ne yapacağız.
“Kültürel yozlaşmanın köklerini güçlendiren, aydın cehaletiyle desteklenen, hakikat gevezelerinin elinde çöp olan “kültürel atıkları” nasıl bertaraf edeceğiz. Her kentin yakınına bir yakma tesisi kursak gün boyu kursağımızdan geçen yanlış haram bilgiyi, yok etsek.
Çöp dağlarında bertaraf edilmeyi bekleyen etik dışı algılar, işe yaramaz bilgiler, tek kullanımlık hayatlarımızın sefil gerçekliğine dönüşüyor. Zihinlerimiz zamanın kültürel çöplüğü.
