Uzun bir seyahat sürecinden sonra traktör camiasının temsilcileri olan bayiler ve ikinci el traktör işi yapanların sorunlarını yerinde, birebir dinleme şansım oldu.

16 ile ve onlarca ilçe ziyaretleri ile yüzlerce esnafla görüştüm.

Sıfır traktör satışı yapan bayiler firma baskısından muzdaripken ikinci el traktör işi yapanlar ise bankaların finansman desteği yaratmamasından şikayetçilerdi.

İki temel sorun etrafında sorunlar toplansa da finansman konusuna erişimde ki sorunlar ve ziraat bankasının ocak ayında faiz oranlarında artırıma gitmesi sektör temsilcilerini ciddi anlamda bir çıkmaza itmiş,

Nisan-Mayıs sektörün sezon başlangıcı sayılır ancak Mayıs ayının sonuna geldik buna dair en ufak bir iyimserlik söz konusu değil.

Basit bir hesap ile sıfır traktör alımda 1 Milyonluk krediye 5 yıl sonra çiftçi 1,5 Milyon faiz ödüyor.

Üstelik bu faiz rakamı ziraat bankasının sübvanse ettiği bir kredinin geri ödenecek rakamı!

Son güncel gelişme ile de sıfır traktör kredisi kullanan bir çiftçinin 5 yıl içinde başka bir traktör kredisi kullanamayacak olması ihtiyaç sahibi çiftçileri özel bankaların daha yüksek faizli finansman arayışına sevk ediyor.

Traktör bayilerinin teminat mektubu yerine, DBS (doğrudan borçlanma sistemi) ile almış oldukları bayilikler sektörün dar boğaz yaşadığı şu dönemlerde ciddi riskler oluşturmakla birlikte kesilen faturanın ödemesini bayi adına yapan bankalara geri ödemelerde sıkıntılar yaratıyor.

DBS kaynaklı gecikmeli ödemelerde bayilere çıkan fatura çok daha ağır oluyor.

Satıştan kazanmayı bırakın stokunda ki traktöre bile bedel ödemek anlamına gelen sürecin bu haliyle sürdürülebilir olması mümkün değil.

O sebepledir ki yıllardır markanın temsilciliğini yapan bayiler traktör alım ve DBS baskısı ile bayilikleri bırakıyor.

Benim şahsi tahminim odur ki, tarım sektörünün lokomotifi traktör sektöründe ki bu dar boğaz 1-1,5 sene sürer.

Otomobil sektöründe ki en ufak bir dalgalanmaya tahammülü olmayan sektör temsilcileri devletin kapısına koşup istediklerini nasıl alıyorsa traktör sektörünü artık hangi kurum temsil ediyorsa bu sürece daha fazla sesiz kalması mümkün değil.

Hal böyle iken birde 2025 Ocağı’nda traktör firmaları Euro 5 motor geçişine mecburu bırakılacak. Bu durum firmalara ve çiftçilere yaklaşık 450-500 bin TL ekstra dönüşüm maliyeti oluşturacak.

Yerli traktör üreticileri değişim ve dönüşüme sürecine ne mali açıdan ne de satış sonrası hizmetler açısından tam anlamıyla hazır değil.

En önemlisi de artan maliyetler açısından çiftçide bu sürece hazır değil.

Hububat hasadı başladı ama bakıyorum o hasadın ortaya çıkaracağı para bolluğu ve canlılık çiftçide yok!

Faize yatırılan paranın kazancı ticaretten yüksek olunca sıcak para banka mevduatlarında olsa da ülkede devam eden yüksek enflasyon halen devam ediyor.

Alıp mı kazanmalı yoksa bankada bekledikçe daha çok mu kazanırım sorusu piyasalar üzerinden sektörü soğutmuyor aksine sektörü bitirme noktasına itiyor!

Firmaların özel banklar ile katkı payı ödemek suretiyle yaptıkları özel anlaşmalarda bayilerin yarasına pek derman olmadı, olmayacakta.

Ziraat bankası tarım sektörünün en önemli hatta makul tek finansal enstrümanı, ben oynamıyorum dedikçe sektörün kendine çeki düzen vermesi mümkün değil.

2-3 yıl bol keseden herkese verilen plansız programsız ziraat bankası kredilerinin ceremesini sektöre bu şekilde yaşatmak çok doğru değil. Bolluk döneminde her ÇKS belgesi olana, ithal ancak yerli üretim belgesine sahip markalara krediyi bol keseden verin diyen kimse olmadı size.

Millet almaya otomobil vs bulamadı yatırım aracı olarak sıraya yazılıp sübvansiyonlu traktör kredisi kullanıp traktör sahibi oldu.

İş bedel ödemeye gelince ‘’Hepimiz Aynı Gemidiyiz!’’

Tüpçüye verilen kredinin gecikmiş tahsilatının yapıldığı gün işler elbette düzelmeyecek ancak çiftçinin parasının kimlere aktarıldığının en somut örneği ortada durmaya devam edecek.

Ya da bırakın, uzun yıllar ziraat bankasında görev yapan, bir inekten yılda 15-20 tane düve alacağız diyen şimdi ki tarım kredi kooperatifi başkanı geldiği ziraat bankasına geri dönsün bu işin nasıl yapılacağını hepimize göstersin.

Öyle ya belli mi olur hayvan sayasında yaşanacak patlama gibi belki de ziraat bankasının kasasıda kredi verecek bolluğa ulaşır.