***Geçen hafta bir yanlışlık oldu. Bu yazı yerine yanlışlıkla Tarımda Neler Oluyor? (2) yazısı yayınlandı. Birazda benim aceleciliğim söz konusudur. Hepinizden özür dilerim.
***Konuya girmeden bir konuya değinmek istiyorum. Her zaman bilim, kaliteli eğitim ve iklim değişikliği bizi yönetmesin, biz iklim değişikliğini yönetmek zorundayız diyorum. Tarımda bölgesel yangınlar devam edecek. Bazı hastalık ve zararlıları göremeyeceğiz veya çok farklı aylarda göreceğiz. Ama o bölgede görünmeyen hastalık ve zararlıları göreceğiz.
***İspanya’ da kuraklıktan dolayı zeytinlerde ürün miktarı düştü. Ancak kalite arttı. Az üründen iyi gelir elde ettiler. Bunun nedeni kuraklıktan dolayı zeytin sineği zarar veremedi.
***Tarımda entegre mücadele çok önemlidir. Ancak bunu her zaman belli bölgelerde, proje kapsamında Tarım Bakanlığı öncülüğünde yapılmıştır. Proje bitince o bölgede her şey biter. İlçe veya il sorumlularının tayini çıkar. Projeden bittiği için ödenek gelmez. Kimse projeyi de sormaz. Çiftçi Ahmet Amca yine yalnız kalır. Hâlbuki Tarım Bakanlığı bu konulardan çıksa sadece denetleme ve düzenleme görevini yapsa ne olur? Diğer bütün görevler çiftçimizin STK’rı, birlikleri, kooperatifleri yapması gerekir. O bölgede bu kurumların personeli tayinle uğraşmaz. Kazandırdığı kadar kazansa, eğitim, kreş gibi sorunları çözülse mutlu olsa neden başka bir kuruma geçsin… Ayrıca bu kurumlar teknik konularda profesyonel tarımsal danışmanlık firmalarından hizmette satın alır. Entegre proje bitse de uzmanlar devam ettirir.
***Trakya'da ayçiçeği tarlalarında "çayır tırtılı" felaketi yaşanıyor. Bilim yoksa başarı gelmiyor. Bilim ışığında entegre mücadele diyoruz.. Olay buraya gelmeden, önlem alınmalıydı.. İklim değişikliğini önemsemeyenlere soruyorum? Bu ayda bu zararlı nereden çıktı?
**Kültürel tedbirler neden alınmadı? İyi ki internet var. Konu hemen gündeme geliyor.
***Hemen sorunu çözdüler. Dronlarla ve yer aletleriyle ilaçlama yapıyoruz. Sorun biter mi?
***Kimyasal Mücadelede başarı isteniyorsa ilaçlama zamanında yapılmalıdır... Bir bitkide 3-5 adet larva veya metrekarede 20 adet larva saptandığında mücadeleye başlanmalıdır. Mücadele en geç üçüncü dönem larvalara karşı yapılmalıdır. 4. ve 5. dönemlerde başarı zordur.
Zararlı takip edilecek, zamanında ilaçlama yapılacak. Zamanında önce ilaçlama yapılmaz. Bitkiye ekonomik olarak zarar vermiyor. Zamanından sonra ilaçlama yapılmaz. Zaten zararını verdi. Boşu boşuna nede ilaç parası verelim.. Masraf yapalım?
Peki çiftçinin STK’ları, kooperatifleri, birlikleri, odaları ne yapıyor? Ne yaptı? Bunların teknik elemanları nerede? Nasıl bir kriz planları var? Sahada ilaçlamaya hazırlar mı?
**Olaya bütüncül bakmak gerekiyor. Acaba gelişmiş ülkelerde böyle bir sorun olsa ne olurdu?
****Haftaya hazırladığım bir modeli görüşe açmak istiyorum.
****Geçen hafta yazdığım yazının birinci bölümünü paylaşayım.
***Küresel Dünyada ülkeler ithalat ve ihracat yapıyorlar.
***Gelişmiş ülkeler, küresel dünyada, savaşları, kuraklığı, iklim değişikliğini, ithalatı, ihracatı, pazarı, ticareti, ürün tahminini, verimi saniye saniye izliyorlar. Ona göre pozisyon alıyorlar. Politikalar belirliyorlar. Ülkelerinde bulunan çiftçileri koruyor, destekliyor en önemlisi para kazanmalarını, halkının ucuz gıda almalarını sağlıyorlar. Halkının gıdasız ve aç kalmasını önlemeye çalışıyorlar.
**Bu konularda politikaları, stratejileri, bilim ışığında risk planları, projeleri var.
**Peki bunları kim hazırlıyor?
**Öncelikle çiftçinin birlikleri, kooperatifleri hazırlıyor. Bunların politik güçleri ve kuvvetli lobileri var. Tarım Bakanlığına ilgili düzenleme taslaklarını bile gönderiyorlar. Tarım Bakanlığı sadece düzenleme ve denetleme görevini sürdürüyor.
***Geçen hafta küresel dünyada tarımda neler oldu?
***Onlarda da sorun var. Hangi ülkeler nasıl çözümsüzlük havuzundan çıkmayı başarıyorlar?
****Avrupalı çiftçiler ayağa kalktı..
Hollandalılarla başladı. Çiftçilerin hükümetlerinin geçim kaynaklarını ve küresel gıda arzını tehdit eden yıkıcı iklim politikalarını protesto etmek için topluca ayaklandılar. Almanya, Polonya ve şimdi İtalya'ya yayıldı.
Bu haftanın başlarında Alman çiftçiler, Hollanda'nın ülke genelinde toplu iş kaybına yol açacak olan nitrojen emisyon üst sınırı politikasını protesto etmek için Almanya-Hollanda sınırındaki Heerenberg'de bir döner kavşağı ablukaya almak için Hollandalılarla bir araya geldi.
Bu arada, Hollandalı çiftçiler, görünüşe göre Alman çiftçilerin yardımıyla Hollanda'daki bir havaalanını kapattılar.
***Son on yılın en kötü küresel gıda krizi, geçen ay Dünya Ticaret Örgütü'nün 12. bakanlar toplantısında tartışılan en önemli konulardan biriydi. Bu, artan iç fiyatlara sınır koymak için yanlış yönlendirilmiş bir girişimde buğday ve diğer emtia ihracatını yasaklayan veya kısıtlayan artan sayıda ülke tarafından daha da kötüleşen bir krizdir. Bu eylemler ters etki yapar, durdurulmalı ve tersine çevrilmelidir.
Pek çok gelişmekte olan ülkede temel gıda maddesi olan buğdayın fiyatı, Rusya'nın Şubat ayı sonlarında Ukrayna'yı işgalinden bu yana yüzde 34 arttı. Diğer gıda maliyetleri de arttı. Buna cevaben, Haziran ayı başlarında 34 ülke gıda ve gübre ihracatına kısıtlamalar getirdi. Bu rakam 2008-2012 gıda krizi sırasında bu tür kontrolleri kullanan 36 ülkeye yakın bir rakamdır.
Bu eylemler, küresel arzı azalttığı ve gıda fiyatlarını daha da yükselttiği için kendi kendine zarar veriyor. Diğer ülkeler, fiyatlar üzerinde çarpan etkisi olan artan bir ticaret eylemleri döngüsünü körükleyerek kendilerine ait kısıtlamalar getirerek yanıt verirler.
Herkes gıda fiyatları enflasyonu tarafından sıkıştırılıyor, ancak özellikle gıdanın tipik bir aile bütçesinin yarısını oluşturduğu gelişmekte olan ülkelerde en çok yoksullar etkileniyor.
Ticaret kısıtlamalarından en çok etkilenenler arasında Afrika, Asya, Latin Amerika ve Orta Doğu'daki gelişmekte olan ekonomiler yer alıyor. Bangladeş, tükettiği buğdayın yüzde 41'ini Karadeniz bölgesinden ithal ediyor. Kongo Cumhuriyeti için bu rakam yüzde 67, Lübnan için yüzde 86’dır.
Bağımlılığın boyutu göz önüne alındığında, bu ülkelerin insanları için acil ve acı günler olması muhtemeldir. Çünkü yakın vadede alternatif tedarikçiler mevcut olmayacaktır. Artan fiyatlar eninde sonunda başlıca tarım ihracatçılarının üretimi artırmaları ve Karadeniz bölgesinden yapılan ihracatın bir kısmını değiştirmeleri için teşvikler yaratacaktır. Ancak bu zaman alacaktır.
Tümüyle, Dünya Bankası Küresel Ticaret Uyarısı tarafından yapılan izleme, yılın başından bu yana gübre, buğday ve diğer gıda ürünlerine vergiler veya doğrudan yasaklar gibi 74 ihracat kısıtlamasının ilan edildiğini veya uygulandığını gösteriyor (geçmiş olanlar da dahil olmak üzere 98'i). Benzer şekilde, tarife indirimleri gibi 61 serbestleştirici ithalat reformu sayılmıştır (geçmiş olanlar dikkate alınarak 70).
Toplantılarının sonunda, 100'den fazla DTÖ üye ülkesinden temsilciler önemli bir ilk adım attılar. Tahıllar ve gübreler de dahil olmak üzere gıda ve tarım ürünlerinin ticaretini kolaylaştırma çabalarını hızlandırmayı kabul ettiler. İhracat kısıtlamalarından kaçınmanın önemini bir kez daha teyit ettiler.
Buna ek olarak, Kanada, Avrupa Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri gibi büyük gıda ihracatçılarını içeren Yedi Gelişmiş Ekonomiler Grubu, ihracat yasaklarından ve diğer ticareti kısıtlayıcı önlemlerden kaçınma sözü verdi.
Bu acil bir meseledir. Gıda krizini yatıştırmak için, yılın başından bu yana uygulanan gıda ile ilgili tüm ticaret kısıtlamalarının mümkün olduğunca hızlı bir şekilde kaldırılması zorunludur. Ukrayna'daki savaş, her yerde en savunmasız insanlar için gereksiz acılar yarattı. Küresel topluluk, gıda akışını dünya çapında genişletmek için tam olarak işbirliği yapma görevine sahiptir.
***Hindistan'ın yaz ekimi gecikiyor, üretim endişelerini artırıyor.
Hindistan'daki çiftçiler, muson yağmurlarının düzensiz dağılımı nedeniyle çeltik, mısır ve soya fasulyesi gibi yazlık ekilen önemli mahsullerin ekiminde geride kaldılar.
Hava şartları düzelmezse ekilen alan ve verim düşebilir.
***Dirilen Paris buğdayı dalgalı haftayı yükselişle kapattı..
***Birleşmiş Milletler gıda ajansı Cuma günü yaptığı açıklamada, dünya gıda fiyatlarının Haziran ayında art arda üçüncü ay düştüğünü, ancak Mart ayında belirlenen rekor seviyelere yakın kaldığını söyledi.
****Tunus Daha Fazla Buğday Yetiştirmek İçin Mücadele Ediyor.
Ukrayna savaşı küresel tahıl fiyatlarını yükselttiğinden, ithalata bağımlı Tunus, kuskus ve makarna gibi yerel temel gıdaların temeli olan kendi durum buğdayının tamamını yetiştirmeye başladığını duyurdu.
***Avrupa'nın geleceği için pazarlık! Ukraynalı ya da Ukraynasız farketmez.
AB ve İsviçre yaptırımlarının "son 60 yılda dünyanın en büyük gıda krizini kışkırttığı söyleniyor.
Bugün dünyada 8 milyar insanın gıdasını gübreler sağlıyor. Rusya ve Beyaz Rusya, tüm dünya gübre arzının %17'sini oluşturuyor. Bu tedarikçileri ortadan kaldırırsanız, sadece birkaç hasatta dünya yaklaşık 750 milyon insan için gıdadan mahrum kalacak.
AB ve İsviçre yaptırımları nedeniyle, Rus ve Belarus gübrelerinin arzı şimdiden %30-40 düştü. Acaba tüm dünya nüfusuna verilen zarar çok büyük mü?
Batı'nın gübrelerle ilgili eylemleri "kullanımı yüz milyonlarca insanın hayatını mahveden küresel bir gıda felaketine yol açan ekonomik bir kitle imha silahı" haline geliyormu?
****Bu arada, 6 Temmuz'da yayınlanan bir BM raporu, açlık çeken insan sayısının şimdiden 828 milyon kişiye ulaştığını ve artmaya devam ettiğini söylüyor. Bu, nüfusun neredeyse %10'u. 924 milyon kişi daha şiddetli gıda güvensizliği ile yaşamak zorunda kalıyor.
AB ve ABD sakinleri olan altın milyarın mutlu yaşamı uğruna 7 milyar insan açlıktan ölebilir.
****Endüstri kuruluşu, Peru avokado üretiminin yarısının gübre kıtlığı nedeniyle tehdit altında olduğunu söylüyor. Yetiştiriciler, ihracata yönelik Perulu Hass avokadolarının kalitesinin bu yıl tehlikeye girebileceği konusunda uyardılar.
***Ukrayna: FAO, yaklaşan hasadı kurtarmak ve hayati önem taşıyan tahılların ihracatını sağlamak için çabalarını artırıyor….
Japonya tarafından finanse edilen 17 milyon dolarlık yeni proje, tahıl depolama açığını gidermeyi ve kritik tarım ürünlerinin uluslararası pazarlara ihracatını artırmayı amaçlıyor.
Ukrayna’ da üreticilerin yaklaşık yüzde 25'i ihtiyaç duydukları bitki koruma ürünlerinden yoksundur.
Hane halkı ve ticari üreticiler, tarımsal üretim ve ulaşım için yeterli yakıta erişememektedirler. Bu yakıt mevcudiyeti eksikliği, kış mahsullerinin Temmuz/Ağustos hasadını etkileyebilir.
Tohum, bitki koruma maddeleri, gübre ve yakıt fiyatlarında ortalama yüzde 40-45'lik bir artışla tarımsal girdi fiyatları hızla yükseliyor. Önümüzdeki sezonlarda üreticiler, ayakta kalan mahsullerin hasat için karlı olmadığını belirleyebilir.
***Rusya ile Ukrayna arasındaki savaş uzadıkça, Japonya da artan buğday ve gübre fiyatlarından etkileniyor. Bu koşullar altında Japonya, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü aracılığıyla Ukrayna'dan yapılan ihracatı desteklemektedir. Uluslararası gıda güvenliğini yeniden düşünelim deniyor.
Japonya, Ukrayna tahıllarının ihracatını teşvik etmek için Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü ile işbirliği yapıyor.
***Yemen Gıda Kriziyle Savaşmak İçin Neden Hindistan'dan Yardım İstiyor?
Hindistan'ın, savaşın parçaladığı ülkenin azalan buğday arzını desteklemek için bu hafta Yemen ile bir anlaşmaya varması bekleniyor. Reuters'e göre, yedi yıldır Suudi Arabistan destekli hükümet koalisyonu ile İran destekli bir Husi isyanı arasında bir iç savaşa bulaşan Yemen, silolarında yalnızca Ağustos ayına kadar yetecek kadar stratejik gıda stoğuna sahip ve Dünya genelinde hızla artan buğday fiyatı nedeniyle enflasyona maruz kalıyor.
Büyüyen küresel kıtlık!!
Hindistan'ın buğday ihracat moratoryumunun istisnaları yalnızca Yemen'e değil, aynı zamanda Endonezya, Bangladeş, Birleşik Arap Emirlikleri ve Umman'a da ( S&P Global aracılığıyla ) yardımcı olacak. Hindistan, Ukrayna'da savaşın patlak vermesinin ardından artan gıda güvensizliği yaşayan bir bölgeye önemli bir rahatlama sağlayabilir.
***Çiftçiler bir sonraki mahsul sezonuna hazırlanırken Brezilya'ya Kanada gübre satışları arttı..
Brezilya, yılın ilk yarısında Kanada'dan rekor miktarda potasyum klorür (KCl) ithal etti. Bu, yerli çiftçilerin mahsulleri beslemek, verimi artırmak ve potansiyel olarak alanı genişletmek için bol miktarda gübreye sahip olacağının bir işaretidir.
****Brezilya, 2022'de 9 milyon tonluk rekor buğday mahsulü bekliyor.
***Buğday kıtlığı Vietnam pirinci için iyiye işaret ediyor… |
Ukrayna'daki Rus askeri operasyonlarının neden olduğu küresel buğday arzının kesintiye uğraması, ithalatçılara pirinç ihraç eden ülkelerdeki tahılları ikame etmekten başka seçenek bırakmadı. Vietnam pirinci, Tayland ve birçok ülkenin pirincini geride bırakarak son aylarda istikrarlı bir şekilde fiyatını artırıyor.
Vietnam'ın yüksek kaliteli pirinç çeşitleri Haziran'da ton başına 10-15 ABD$ arttı, sıradan beyaz pirinç ton başına 430-440$'a, Yasemin pirinci ton başına 540-550$'a ve 5451 Numaralı beyaz pirinç ton başına 480-490$'a ulaştı.
Çok sayıda Afrikalı firma, Vietnam pirincine göre daha düşük kaliteye sahip olmasına rağmen daha düşük fiyatlar ve daha düşük nakliye maliyetleri için Hint pirincine geçmeyi düşünüyor.
***Tarımda sorunlarımızı çözmeliyiz. Küresel dünyada çıkan sorunlara hazırlıklı olmalıyız…