Rusya Ukrayna savaşının bölgemizde tarımsal ürünlerle ilgili ortaya koyduğu sonuçları hasat döneminde net bir şekilde gözlemledik.
Bu durum uluslararası ticaret açısından ülkemizin fayda sağladığı bir dönem olmakla beraber hububat ve yağlı tohumlarda yerli üretici açısından sezon sonuna doğru durum biraz daha can sıkıcı bir hal aldı.
Bu iki ürün grubunda hasat döneminden sonbahara kadar meydana gelen yükseliş yerini yıl sonuna doğru gerilemeye bıraktı ve muhtemelen sezona kadarda bu fiyatlarda devam edecek.
Bölgenin ve dünyanın en önemli tarım üreticilerinden iki ülke arasında meydana elen savaşla ilgili yüksek yoğunlukta ve Ukrayna coğrafyasının tamamını kapsayacak bir çatışmanın tarımsal üretimi ve ürünlerin ticaretinin daralacağı düşüncesi zamanla savaşın cephe hatlarında kalması ve ticaretin hem deniz yolu hem de karayolu ile devam etmesi, Rus ürünlerinin özellikle TR üzerinden dünyaya ulaşması olumsuz beklentilerin boşa çıkardı.
Bu beklenti ile TR de sanayici ve tüccarların, oldukça verimli bir şekilde bu ülkelerde yaşanan hasat döneminde hızlı ve yüksek montanlı ithalat yapması stok seviyelerini inanılmaz boyutlara çıkardı ve hala yaygın olarak bu stoklar kullanılıyor.
Bu durum benzer şekilde eski doğu Avrupa ülkelerine de yansımış durumda.
Önümüzdeki sezonla ilgli kuraklıktan kaynaklanan endişeler olmakla beraber son yıllarda sıkça rastladığımız yağış rejimindeki kayış nedeniyle kışın son döneminde ve baharda alınacak yağışlarla bunun telafisinin sağlanacağı, savaş koşullarının üretim ve ticareti beklenildiği kadar etkilemeyeceği değerlendirildiğinde TR açısından avantajlı konumun devam edeceğini, hükümetin seçim öncesinde velev ki çiftçi memnun olmasa da elindeki kolayca kullandığı ithalat silahını kullanmaya devam edeceğini öngörmek tuhaf olmayacaktır.
Hububat ve yağlı tohumlardan her ne kadar ülkemizde çok üretilip kullanılmasa da kanola da durum biraz daha farklı olabilir. Diğer ürünler çok anormal bir savaş ve kuraklık tablosu gelişmedikçe bir süre daha fiyatlarda gevşeme olduktan sonra stabil bir şekilde seyredecektir.
Savaş TR’in siyaset, ticaret ve özellikle de tarım/gıda alanında kendisine bir alan sağlamasına imkan tanımış ve bu durum olumlu bir şekilde değerlendirilmiştir. Ülkemizin tarımsal üretimde olmasa da ticarette bölgesel merkez ülke olması önemli bir gelişme olarak dikkatimizi çekiyor. Ve bu süreç hükümetin katkısı olmakla beraber daha çok Türk sanayicisi ve tüccarların yüksek girişimci ruhunun, operasyon becerisinin eseridir.
Hükümet; (20 yıldır söylene söylene eskimiş boş bir laf olsa da) tarımsal üretimi planlı, verimli bir hale getirmelidir ve dış ticaret konusunda en önemli kalemlerden birisi olan lojistik konusunda ciddi düzenlemeler yapmalıdır.
Konular; ne hobi bahçesinde oyun oynayan emekli mantalitesi, ne de kamyoncu alışkanlıkları ile çözülebilir. Tabi ne de 5 yıldızlı otellerin “ışıklı salonlarında” körler sağırlar birbirini ağırlar toplantılarında…
