Ülkemizde bu önemli mi?
Gelene soru sorulduğunda yeni bakan oldum sabır, her şeyi çözeceğiz diyecek.
Üç ay sonra yine soru sorulacak.
Ya bebek bile 9 ayda doğuyor. Biraz sabır, sorunlar çözülecek diye atlatacak...
Aradan günler geçecek. Soru sorulacak.
Her şeyi çözecektim ama görevden alındım diyecek.
Bu böyle geldi. Böyle gidecek.
*****Ekmek fiyatları yükseliyor. Burada “Ekmek fiyatı Temmuz 2023’de 10 TL olabilir mi?” diye 25.10.2022 tarihinde yazı yazmıştım.
Yazımda; Tarımda; iklim değişikliği, girdilerdeki (gübre, akaryakıt..) fiyat artışı, savaş, lojistik, enflasyon, durgunluk gibi sorunlar 2023 yılını yine etkileyecek. Ekmek fiyatının Temmuz 2023’ de, 10 TL olmaması için şimdiden acil önlemler alınmalı değil, hemen çözümler uygulamaya konulmalıdır, demiştim. Kim dikkate alacaktı? İlgili otorite kim? Bunun faturasını yine halkımız ödeyecek. Kuyruklar uzayacak.
*****Hububat taban fiyatı henüz açıklanmadı. Arpalar, buğdaylar biçiliyor. Tarımda gelişmiş bir ülke olmak istiyorsak, tohum, toprak ile buluşmadan, çiftçimiz ürününü kaça satacağını bilmelidir. Gıda enflasyonu düşer mi? Seçime, hükümete ve bakana göre devlet politikası olur mu?.. Burada bir sıkıntı var.
++++Ülkemizde, tarım -%3.8 ve sanayide -%0.7 daralma, inşaatta %5.1 ve finansal hizmetlerde %11.2 artış görüldü. Kamudan seçim transferlerine ve borca dayalı tüketim %16.2 arttı. İhracatta -%0.3 daralma ve ithalatta %14.4 rekor artış var. Ancak ithalatın, cari açığın artışına neden olduğunu unutmamak gerekir. Ekonomi stres altında.. Sorunlar çözülmeli..
Enflasyondaki düşüş bizi yanıltmasın.. Dünyada enflasyonu en yüksek 10 ülke arasındayız. Doğalgaz ücretsiz verildiği için bu ay yaklaşık %2 düşmeye neden olacak gibi…
Ekonomi düzelmezse tarımdaki sorunlarda çözülemez.
****Dünyada devletlerin bir tarım politikası var. Gelen hükümetler tarımı geliştirmek, çiftçilerin sorunlarını çözmek için yoğun çalışıyorlar..
****Rus çiftlik buğday stokları ortalamanın iki katına çıktı.
Rosstat'ın tahminlerine göre, 1 Mayıs itibariyla tarla içi buğday stokları 12,0 milyon metrik tona (MMT) ulaştı. SovEcon tahminine göre, rakamlar beş yıllık ortalamanın iki katıdır.. Stoklardaki önemli artış, rekor seviyedeki buğday rekoltesine ve ihracat sezonunun başındaki görece durgun ihracata bağlanabilir.
Stokların birikmesine katkıda bulunan ana faktör, 2022'nin rekor düzeydeki mahsulüydü.
Rekor seviyedeki buğday stoklarının Rusya'nın buğday ihracatını artırmaya ve küresel fiyatlar üzerinde baskı oluşturmaya devam etmesi bekleniyor.
****Rusya'da tahıl ihracatı rekor kırdı.
En büyük alıcı Türkiye…
Rusya'da sorunlar devam ediyor. Ödeme kanallarındaki problemler ve tahıl anlaşmasıyla ilgili belirsizlikle var. Buna rağmen üreticilerin rekor hasat sayesinde 59 milyon ton tahıl ihraç etmeyi başardı.
Yeni sezonda mayıs sonu itibarıyla Rusya'dan en çok tahıl ithal eden ülke ise 10,6 milyon tonla Türkiye oldu. Türkiye'yi Mısır, İran, Suudi Arabistan, Cezayir ve Libya gibi ülkeler takip ediyor.
****Ukrayna, Rusya'nın BM destekli Karadeniz tahıl anlaşmasını bir kez daha engellediğini söyledi.
Kiev, 1 Haziran Perşembe günü Moskova'yı tüm Ukrayna limanlarına gemi kayıtlarını durdurmakla suçladı.
Rusya, kendi tahıl ve gübre ihracatının önündeki engelleri aşmak için bir anlaşma yapılmadığı takdirde anlaşmayı durduracağını söylüyor.
Ukrayna'nın yenileme ve altyapı bakanlığı Perşembe günü yaptığı açıklamada, Rusya'nın tüm Ukrayna limanlarına gemi kayıtlarını bloke etmesi nedeniyle BM aracılı Karadeniz tahıl ihracatı anlaşmasının yeniden durdurulduğunu söyledi.
Bir BM sözcüsü, Rusya'nın insiyatifi denetleyen yetkililere, Moskova'nın, tüm taraflar Rus amonyak geçişinin engelini kaldırmayı kabul edene kadar Ukrayna'nın Odesa eyaletindeki Pivdennyi limanına kayıtları sınırlayacağını bildirdiğini söyledi.
****Karadeniz tahıl ihracat koridoru durum karışıyor.
Rusya teftişleri yavaşlatmaya devam edecek.
Yakın zamanda kararlaştırılan Karadeniz tahıl ihracat koridorunun iki aylık uzatılmasına rağmen, onlarca geminin hala tahıl ihracatı yüklemesi için Ukrayna'ya ulaşamadığı ortaya çıktı.
Çin, Ukrayna'dan tahıl aldığı için sürekli ihracat koridoru anlaşmasının devam etmesi için Rusya'ya baskı yapıyor...
****Nohut fiyatını Türkiye, Rusya mahsulü belirliyor!
Kanada nohut fiyatlarının büyük ölçüde Rusya ve Türkiye belirliyor.
Eğer bu iki ülkeden birinde üretim sorunu olursa, nohutun o yılki kıtlığı olur ve bir gecede atmosfer değişir.
Türkiye’de ürünün durumu iyi görünüyor. Rusya’dan şu an itibariyle bilgi bulunmamaktadır.
****Çin Tarım Bakanlığı zarar görmüş buğdayı kurtarmaya çalışıyor!
Çin’de çok fazla yağan yağmurlardan buğday çok büyük zarar gördü.
Çin'in tarım bakanlığı, yerel yetkilileri, ülkenin en önemli yetiştirme bölgesindeki olgun buğday tarlalarını şiddetli yağmur suları altında bıraktıktan sonra, zarar görmüş tahılların hasat edilmesini ve kurutulmasını hızlandırmaya çağırdı. Acil durum ilan edildi.
Dünyanın en iyi buğday yetiştiricisi olan Çin, bu yıl bereketli bir ürün bekliyordu. Ancak geçen hafta merkezi Henan eyaletinin güney yarısında meydana gelen şiddetli yağmur endişeleri artırıyor. Henan, 2021'de Çin'in 137 milyon tonluk mahsulünün %28'ini üretti.
****Buna rağmen ABD ve Taylandlı çiftçiler için uyarı geldi. Çin, 2032 yılına kadar tahıl üretiminin yüzde 90'ını üretecek.. Tohum güvenliği ön planda yerini korumaktadır.
****Irak’ta Ekonomiden Sorumlu Bakanlar Kurulu: 9 tarımsal ürün ithalatını durdurdu.
Konsey, Tarım Bakanlığı'nın talebi üzerine mahsul ithalatını durdurmaya karar verdi. Bunlar; domates, patates, salatalık, soğan, kabak, patlıcan, kavun, karpuz ve bamyadır. Önceliklerinin üretici olduğunu ve yeterli üretimlerinin olduğu söylediler.
Brezilya ve ABD mısır ihracatı
Savaşın yakın zamanda bitmeyeceğini tahmin ediyor. Bu nedenle, mısır pazarlarında Brezilya ve ABD'ye, ardından Arjantin ve Güney Afrika'ya bağlılık devam edecek. Çatışma sona erdiğinde, Ukrayna'nın mısır ihracat hakimiyetini oluşturması uzun süre alacak.
NATO ve ABD, Ukrayna'nın ve Çin'in de Rusya'nın kaybetmesine izin vermemeye kararlı olduğu görülmektedir. Bu devam ettikçe her yıl Ukrayna'dan çıkan mısır miktarını azaltabilir.
Buğday pazarı!
Buğdayın dünya fiyatını Rusya belirliyor. Şu anda dünya pazarına satacak çok buğdayı var ve bunu yapıyor.
Soya hikayesi..
ABD soya fasulyesi kompleksinin geleceği ve artan soya kırma kapasitesinin, yenilenebilir dizel ve sürdürülebilir havacılık yakıtı hammaddelerine yönelik artan talebin desteğiyle bu pazardaki etkisi devam ediyor.
***Mısır, Soya Fasulyesi ve Buğday, Kuraklığın Kıskacında!
ABD Drought Monitor mısır dönümlerinin %26'sının, soya fasulyesi arazilerinin %20'sinin ve kışlık buğday arazilerinin %47'sinin kuraklık içinde olduğunu söylüyor. Buğday mahsulünün canlanma şansı çok az, ancak mısır ve soya fasulyesinin önünde uzun bir yol var.
***Rusya ile Çin Arasındaki Tarım Ürünleri Ticareti Nisan Ayında Yüzde 153'e Yükseldi!
Çin'in Rusya'ya ihracatı Nisan ayında 9,6 milyar dolarla rekor seviyeye ulaştı.
**** NASA'nın Tarımdaki Rolü artıyor. NASA'nın En Yeni Misyonu ABD'li Çiftçilere Yardım Etmeye Odaklandı.
NASA'nın şu anda, çiftçilere yardımcı olabilecek bilgileri toplamak için dünyayı inceleyen bilim adamlarıyla çeşitli görevleri devam ediyor.
Bugün NASA bilim adamları tarafından toplanan bilgiler, USDA da dahil olmak üzere çeşitli kuruluşlara dağıtılmaktadır. Örneğin, NASA tarafından toplanan veriler rutin olarak USDA Dünya Tarımsal Arz ve Talep Tahminleri (WASDE) aylık raporları ile bilgi verir.
***Dünya Gıda Fiyatları Mayıs'ta İki Yılın En Düşük Seviyesine Düştü!
BM gıda ajansı, dünya gıda fiyatlarının Mayıs ayında iki yılın en düşük seviyesine düştüğünü söyledi. Birleşmiş Milletler gıda ajansının dünya fiyat endeksi, bitkisel yağlar, tahıllar ve süt ürünleri fiyatlarındaki düşüşün şeker ve et fiyatlarındaki artışı geçmesiyle Mayıs ayında iki yılın en düşük seviyesine geriledi.
FAO'nun tahıl fiyat endeksi, geniş arz beklentileri ve Karadeniz Tahıl Girişimi'nin Ukrayna'dan yapılan sevkiyatlara izin vermesi nedeniyle Mayıs ayında bir önceki aya göre yaklaşık %5 düştü.
Ancak FAO, kısmen bazı ihracatçı ülkelerdeki arzın sıkılaşması nedeniyle uluslararası pirinç fiyatlarının Mayıs ayında artmaya devam ettiğini söyledi. Ajans geçen ay temel gıda fiyatlarının artmasıyla ilgili endişelerini dile getirdi.
Ajans, FAO'nun bitkisel yağ fiyat endeksinin, büyük yağlı tohum arzı ve hurma yağına olan zayıf talebi yansıtarak aylık yaklaşık %9 oranında düştüğünü ve küresel süt ürünleri fiyatlarının, kuzey yarım küre süt üretimindeki mevsimsel artış nedeniyle %3'ün üzerinde düştüğünü söyledi.
FAO'ya göre şeker fiyatları, El Nino hava durumu modeline ilişkin endişelerin küresel arz risklerini artırmasıyla birlikte, Nisan ayına göre %5,5 artış göstererek art arda dördüncü aylık artış gösterdi.
Ancak Brezilya'da iyileşen hava koşulları ve düşen ham petrol fiyatları şeker piyasalarını frenledi. Şeker vadeli işlemleri, Nisan sonunda 12 yılın en yüksek seviyesinden sonra Mayıs ayı düşüşle kapattı.
Tahıl arzı ve talebi ile ilgili ayrı bir raporda FAO, bu yıl dünya tahıl üretiminin 2.813 milyar ton olacağını tahmin ediyor. 2022yılına göre %1'lik bir artıştır. Bu, esas olarak mısır üretiminde beklenen artışı yansıtıyor.
2023/24 sezonunda küresel tahıl stoklarının yıllık %1,7 artarak 873 milyon tona ulaşacağı tahmin ediliyor. Mısır, pirinç ve arpa stoklarının artması bekleniyor.
****Avrupa'da Gıda Fiyatları Hala Neden Bu Kadar Yüksek?
Tarım ve enerji maliyetleri düşüyor. Ancak temel ürünler tüketiciler için inatla pahalı olmaya devam ediyor.
Avrupa Birliği genelinde, tüketici gıda fiyatları Nisan ayında bir önceki yıla göre ortalama olarak yaklaşık yüzde 17 daha yüksekti.
Kalıcı gıda enflasyonu, düşük gelirli hane halklarını sıkıştırıyor. Avrupalı politikacıları rahatsız ediyor.
Aynı zamanda, yakıt, buğday ve diğer tarımsal emtialar da dahil olmak üzere gıda ürünlerinin yapımında kullanılan başlıca maliyetlerdir. Geçtiğimiz yılın büyük bir bölümünde uluslararası pazarlarda düşüyor. Bu da tüketiciler için gıda fiyatlarının neden Avrupa'da bu kadar yüksek kaldığına dair soruları gündeme getiriyor.
Artan işgücü maliyetleri ve vurgunculuk olasılığıyla birlikte, gıda fiyatlarının yakın zamanda düşmesi pek mümkün görünmüyor. Daha genel olarak, artan fiyatlar, merkez bankalarına faiz oranlarını yüksek tutmaları için baskı uygulayarak ekonomik büyümeyi potansiyel olarak sınırlayabilir.
Gıda fiyatlarını artıran nedir?
Bir ekmeğin etiket fiyatının arkasında, yalnızca temel bileşenlere yönelik maliyetler değil aynı zamanda işleme, paketleme, nakliye, ücretler, depolama ve şirket kâr marjları da yer alır.
Birleşmiş Milletler buğday, et ve bitkisel yağ gibi küresel gıda emtia fiyatları endeksi, Rusya'nın en büyük tahıl üreticilerinden biri olan Ukrayna'yı işgalinin hemen ardından Mart 2022'de zirve yaptı. Savaş, bölgedeki tahıl ve petrol üretimini sekteye uğrattı ve küresel etkisi de Doğu Afrika ve Orta Doğu'nun bazı bölgelerinde gıda krizlerini kötüleştirdi.
Ancak kısmen Ukrayna'dan tahıl ihraç etme anlaşması sayesinde en kötüsü önlendi. Avrupa buğday fiyatları geçen Mayıs ayından bu yana yaklaşık yüzde 40 düştü. Küresel bitkisel yağ fiyatları yaklaşık yüzde 50 düştü. Ancak daha gidilecek çok yol var. Birleşmiş Milletlerin gıda fiyat endeksi Nisan ayında 2019 ortalamasından yüzde 34 daha yüksekti.
Emtia fiyatlarının yanı sıra, Avrupa, gıda tedarik zinciri boyunca maliyetlerde özellikle sert artışlar yaşadı.
Savaş Avrupa'yı hızla Rus gazını yeni kaynaklarla değiştirmeye zorlayarak gıda üretimi, nakliye ve depolama maliyetlerini yükselttiği için enerji fiyatları yükseldi.
Toptan enerji fiyatları son zamanlarda düşmüş olsa da, perakendeciler tüketicilerin bunun faydalarını görene kadar uzun bir gecikme olduğu konusunda uyarıyor - belki de bir yıla kadar - çünkü enerji sözleşmeleri aylar önce yapıldı ve büyük olasılıkla bu yüksek fiyatları yansıtıyor.
Avrupa'daki yüksek açık pozisyon oranları ve düşük işsizlik seviyeleri ile sıkı işgücü piyasaları, gıda şirketleri de dahil olmak üzere işverenleri işçileri çekmek için ücretleri artırmaya zorluyor. Bu da gıda sektörü de dahil olmak üzere işletmeler için maliyetleri artırıyor.
Vurgunculuk fiyatları yüksek tutuyor mu?
Tüketiciler, sendikalar ve bazı iktisatçılar arasında, şirketlerin kar marjlarını korumak için fiyatları maliyetlerinin üzerine çıkararak enflasyonun gereksiz yere yüksek tutulabileceğine dair şüpheler artıyor.
Gıda fiyat enflasyonunda gördüğümüz, kolayca açıklanamayan bir kısım var…
Gıda fiyatları tavan yaptı mı?
Genel olarak gıda fiyatlarının yakın gelecekte düşmesi pek olası görünmüyor.
Bunun yerine, politika yapıcıları artış oranlarında bir yavaşlama olup olmadığını yakından izliyor.
Gıda enflasyonunun hızının yıllık fiyatlardaki çift haneli artış doruk noktasına ulaştığına dair belirsiz işaretler var. Nisan ayında oran Avrupa Birliği'nde iki yıl sonra ilk kez düştü.
****Enflasyon, savaşlar ve iklim dünyadaki açlığı nasıl körüklüyor?
Dünya Bankası küresel gıda güvenliği konusunda uyarıyor. Milyonlarca insan için gıda fiyatları sürdürülemez.
Artan gıda fiyatları dünya gıda güvenliği için tehdit oluşturuyor. Gıda fiyatları enflasyonu dünya genelinde yüksek olmaya devam ediyor. Bu da milyonlarca insanın ihtiyaç duyduğu gıdayı alabilmesi için risk oluşturuyor. Bu, Dünya Bankası tarafından küresel gıda güvenliğine ilişkin son güncelleme raporunda ortaya çıktı .
Gıda enflasyonu dünyayı vuruyor…
Gıda fiyatlarındaki artışa ilişkin mevcut veriler, Ocak ve Nisan 2023 arasında, neredeyse tüm düşük ve orta gelirli ülkelerde endişe verici veriler olduğunu gösteriyor.
İklim değişikliği gıda fiyatlarının yükselmesine de yardımcı oluyor.
Dünyada artan akut gıda güvensizliği!
Artan küresel gıda fiyatları ve oynaklıkları gibi ekonomik şoklar, çatışmalar ve aşırı hava olaylarıyla birlikte küresel gıda güvensizliğinin artmasına katkıda bulunuyor. 2022 yılında dünya çapında 258 milyon insan kendini gıda güvensizliği içinde buldu. Gıda güvensizliği düzeyi 2023'te artmaya devam edecek.
****Tüm meyveler için soğuk zincir, şeffaflığa ve izlenebilirliğe öncelik vererek tüketicilerin meyvelerinin bahçelerden sofraya yolculuğunu takip etmelerini sağlanarak kalite ve güvenliği garanti altına alınıyor.
Bazı tedarik zincirinde sorunlar var. İhracatta başarı kalite standartlarına uyulmasıyla sağlanır. Tedarik zincirinde tüketici gıda güvenliği, kaynak, sertifikaların doğrulanması ve şeffaflık talebi, meyve tedarik zincirinde izlenebilirlik çözümlerine olan ihtiyacı tetikledi.
****Avrupa Birliği’nden coğrafi işaret tescili alan ürün sayımız 10 oldu. Şanlıurfa’nın, Suruç Narı coğrafi işaret tescili aldı. Sırada Gemlik Zeytini var. AB tescilli 10 ürünümüz; Gaziantep Baklavası, Aydın İnciri, Malatya Kayısısı, Aydın Kestanesi, Milas Zeytinyağı, Bayramiç Beyazı, Taşköprü Sarımsağı, Giresun Tombul Fındığı, Antakya Künefesi ve Suruç Narı..
****Yapılacak çok iş var.